Eureka

Eureka

MEDYCYNA
Uniwersalna krew
Ważnego odkrycia, pozwalającego zlikwidować problem braku odpowiedniej grupy krwi, dokonał międzynarodowy zespół naukowców pracujący pod kierunkiem prof. Martina L. Olssona na uniwersytecie w Lund w Szwecji. Badaczom udało się opracować metodę zamiany grup krwi pobranej do transfuzji. – Udało się nam odkryć specjalny typ enzymów, za pomocą których można stworzyć uniwersalną krew. Nadaje się ona do przetoczenia pacjentom z każdą grupą krwi – oznajmił prof. Olsson. Jak wyjaśnił, nowo odkryte enzymy pozbawiają krew grup A, B i AB ich właściwości i czynią z niej uniwersalną krew grupy 0. Dzieje się tak, gdyż enzymy usuwają tzw. łańcuchy węglowodanów z czerwonych ciałek ludzkiej krwi. Metoda ta przeszła już z powodzeniem etap testów klinicznych na pacjentach.

INTERNET
Twitter – blog w wersji mini
Najnowszy internetowy trend nazywa się Twitter. To usługa pozwalająca na miniblogging przez komórkę lub stronę internetową. Wystarczy założyć profil, by korzystać ze specjalnego numeru Twittera, na który wysyła się SMS-y. Te z kolei zostaną następnie wysłane jako posty do grupy znajomych oraz umieszczone na stronie. Twittera wymyślili pracownicy firmy Obvious. Co ważne, na razie jest usługą całkowicie bezpłatną. Wystarczyło kilka tygodni i Twitter stał się prawdziwym fenomenem.

MEDYCYNA
Polska viagra
Do aptek wchodzi polski lek na zaburzenia erekcji, tańszy odpowiednik viagry, opracowany przez naukowców z Instytutu Farmaceutycznego pod kierunkiem prof. Osmana Achmatowicza. Twórcy farmaceutyku podkreślają, że do wyprodukowania leku musieli stworzyć zupełnie nową metodę syntezy jego aktywnego składnika. Tak jak w przypadku viagry jest nim cytrynian sildenafilu. Związek, podobnie jak spokrewnione z nim wardenafil i tadalafil, hamuje enzym o nazwie fosfodiesteraza typu 5. W efekcie mięśnie gładkie prącia rozluźniają się, krew napływa do ciał jamistych podczas pobudzenia seksualnego i pojawia się wzwód.
Do tej pory ceny leków z tej grupy dla wielu mężczyzn stanowiły barierę w leczeniu zaburzeń erekcji. Polski odpowiednik, ze względu na swoją cenę, będzie dostępny dla większej grupy pacjentów.

KONKURS
Otwarte Drzwi
10 tys. zł za pracę doktorską albo 5 tys. zł i staż za pracę magisterską to nagrody główne w konkursie na najlepszą pracę na temat niepełnosprawności. Termin nadsyłania prac upływa 30 kwietnia 2007 r.
Prace magisterskie będą oceniane w następujących kategoriach: rehabilitacja medyczna, rehabilitacja zawodowa, rehabilitacja społeczna.
Organizatorem konkursu jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Prace należy zgłaszać na adres:
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
al. Jana Pawła II 13, 00-828 Warszawa
Z dopiskiem: „Otwarte Drzwi”.
Więcej informacji na stronie: www.pfron.org.pl.

EDUKACJA
Astronautyka w szkole średniej
Polskie Towarzystwo Astronautyczne zaproponowało szkołom średnim udział w programie edukacyjnym Zastosowanie Nauki do Eksploracji Kosmosu (ZNEK). Zajęcia odbywać się będą w systemie fakultatywnym. Głównym projektem ZNEK jest budowa autonomicznego robota, zakończona ogólnopolskim konkursem robotyki znekBOT. Konkurs inspirowany jest amerykańskimi zawodami robotów organizowanymi przez NASA.
Kolejny projekt to wystrzelenie amatorskiej rakiety z kamerą internetową i nadajnikiem radiowym. W programie będzie też seminarium ze specjalistą z Europejskiej Agencji Kosmicznej zaangażowanym w projekt sondy Cassini Huyghens oraz nawiązanie łączności krótkofalarskiej z kosmonautami i astronautami na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS.

TECHNOLOGIE
Ściemnianie na zawołanie
Okulary przyciemniające się w dowolnej chwili skonstruowali Chao Ma i Chunye Xu z University of Washington w Seattle – donosi „New Scientist”. Wystarczy tylko nacisnąć odpowiedni przycisk. Używane do tej pory szkła fotochromowe ciemnieją samoistnie pod wpływem słońca, w ciemności zaś się rozjaśniają. Teraz będzie można samemu przyciemnić sobie szkła, kiedy np. chce się odpocząć. W nowych okularach wykorzystano nałożoną na szkło przezroczystą, polimerową elektrodę z materiału o technicznej nazwie PProDot-Me2, która pod wpływem napięcia elektrycznego staje się ciemnoniebieska.

KOSMOS
Kosmiczne 30 lat PAN
Centrum Badań Kosmicznych PAN obchodzi w tym roku 30. rocznicę istnienia. Zostało powołane decyzją Prezydium PAN w 1976 r., a oficjalnie rozpoczęło działalność 1 kwietnia 1977 r. Jego kadra naukowa powstała z połączenia małych grup badawczych z Instytutu Geofizyki PAN, Obserwatorium Astronomicznego UW, PW i Instytutu Maszyn Matematycznych. W skład centrum weszły też Astronomiczne Obserwatorium Szerokościowe w Borowcu k. Poznania i wrocławska Pracownia Heliofizyki Zakładu Astronomii PAN.
Centrum prowadzi badania ziemskiej jonosfery i emisji rentgenowskiej plazmy korony słonecznej oraz pomiary fal plazmowych w magnetosferach Ziemi, Marsa i innych ciał Układu Słonecznego. Od roku 1991 r. współpracuje z Europejską Agencją Kosmiczną ESA.

TECHNOLOGIE
Roboty na wojnie
Amerykańscy wojskowi stawiają na roboty. Ostatnio Pentagon zamówił sto robotów nowego typu Fido. W tej chwili służbę w Iraku i Afganistanie pełni ponad 5 tys. maszyn, które wykrywają miny i bomby przydrożne. Zdalnie sterowany Fido kosztuje 124 tys. euro i wyposażony jest w kamerę i dwumetrowe ramię, dzięki któremu może wykrywać i unieszkodliwiać także bomby ukryte pod samochodami oraz we wnętrzu pojazdów. Specjaliści ostrzegają jednak, że roboty mogą się okazać zawodne – ogłoszą np. alarm bombowy po wykryciu „zapachu” wcześniejszych eksplozji.

TECHNOLOGIE
Diana – polski superszybowiec
Polski szybowiec Diana2, skonstruowany przez inżynierów z Politechniki Warszawskiej, bije wszelkie rekordy w swojej klasie. Szybowiec waży 182 kg, podczas gdy najlepsze maszyny w tej klasie są o prawie 60 kg cięższe. Ma też świetną aerodynamikę. Polska maszyna jest przy tym o ok. 10% tańsza od szybowców produkowanych w innych krajach. Diana2 jest udoskonaloną wersją swojej starszej siostry – 16-letniej Diany1. Nowe szybowce są bezkonkurencyjne w zawodach Grand Prix w 15-metrowej klasie wyścigowej. Dwa szybowce Diana2 latają w USA, po jednym w Czechach i w Polsce, przygotowywany jest egzemplarz, który wyjedzie do Niemiec.

EKOLOGIA
Gigantyczna elektrownia słoneczna
Portugalczycy intensywnie poszukują ekologicznych źródeł energii elektrycznej. Po elektrowni wykorzystującej energię fal oceanicznych, teraz uruchomiono największą na świecie elektrownię słoneczna. Zajmuje ona 60 ha na zboczach niedaleko miasta Serpa, 200 km na południowy wschód od Lizbony, w słonecznym regionie Alentejo. Elektrownia o mocy 11 megawatów kosztowała 61 mln euro. Energia z nowej elektrowni popłynie do 8 tys. gospodarstw domowych. Produkcja takiej ilości energii dzięki spalaniu paliw kopalnych oznaczałaby emisję 30 tys. ton gazów cieplarnianych rocznie. Tymczasem Niemcy przymierzają się do budowy jeszcze większej, 12-megawatowej elektrowni słonecznej Guterlasse w Niemczech.

MEDYCYNA
Otręby na raka
Otręby ryżowe mogą zapobiegać rakowi jelita – informuje na swoich łamach prestiżowy „British Journal of Cancer”. Stosowne badania przeprowadził zespół prof. Andreasa Geschera z University of Leicester. Badania laboratoryjne na zwierzętach dały obiecujące wyniki: codzienne spożywanie sporej porcji ryżowych otrąb zmniejszyło średnio o 51% liczbę przedrakowych zmian – gruczolaków – w układzie pokarmowym. Skuteczna porcja dla dorosłego człowieka wynosiłaby około 200 g. Naukowcy sprawdzali także wpływ otrębów na rozwój raka piersi oraz prostaty, jednak jak dotąd nie stwierdzono żadnej istotnej zależności.

ARCHEOLOGIA
Tajemnice terakotowej armii
Terakotowa armia pierwszego cesarza Chin ma 2,2 tys. lat. Składa się z 8 tys. figur żołnierzy, 300 koni i rydwanów. Od czasu do czasu odsłania swoje tajemnice. Ostatnio dr Hu Ya-Qin z Chińskiej Akademii Nauk w Pekinie sprawdzał, gdzie posągi zostały wykonane. W badaniach zastosował analizę pyłków znalezionych w glinie. Pochodzą one, jego zdaniem, z roślin rosnących wówczas w konkretnych miejscach. Okazało się, że konie zostały wypalone gdzie indziej niż wojownicy. Znajdują się w nich głównie pyłki drzew identyczne z tymi znalezionymi w mauzoleum. Natomiast w materiale pobranym z figur żołnierzy są pyłki z roślin zielnych. Najprawdopodobniej konie, trudniejsze do transportu, były robione na miejscu, a figury ludzi lepiono i wypalano w innych rejonach.

INTERNET
Wikipedia ma konkurencję
Ruszyła testowa wersja konkurencyjnego dla Wikipedii projektu Citizendium. Autorem przedsięwzięcia jest Larry Sanger, współzałożyciel „wolnej encyklopedii”. Ściągnął do projektu 180 ekspertów i ponad 800 autorów. Opracowali razem już grubo ponad 1100 artykułów. Nowa encyklopedia jest podobna do jej pierwowzoru. Różnica polega na tym, że wszyscy autorzy przy rejestrowaniu się muszą podawać prawdziwe dane, a każde hasło powstaje pod okiem specjalistów.
Powstanie projektu ogłoszono jeszcze w połowie września 2006 r. Teraz wszedł on w etap publiczny umożliwiający udział w przedsięwzięciu wszystkim zainteresowanym.

 

Wydanie: 15/2007, 2007

Kategorie: Nauka

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy