Waldemar Dąbrowski był pierwszym ministrem kultury skutecznie wynajdującym nowe źródła finansowania
Kiedy Waldemar Dąbrowski obejmował resort kultury, budżet ministerstwa był więcej niż skromny. Po trzech i pół roku ministrowania Dąbrowski zostawia swojemu następcy budżet dwa razy większy od tego, jaki sam zastał, oraz otwarte drzwi do funduszy europejskich, np. 350 mln euro do wydania w latach 2007-2013.
Waldemar Dąbrowski wysoko podniósł poprzeczkę. Pokazał, że rolą ministra kultury nie jest pozowanie do okolicznościowych zdjęć z artystami, ale pełnienie realnego mecenatu. Dąbrowski, zwany przez środowiska artystyczne „Mecenasem”, okazał się bowiem świetnym zarządcą i menedżerem, dzięki czemu mógł wesprzeć przedsięwzięcia kulturalne nie tylko dobrym słowem. Przede wszystkim wykorzystano ogromne możliwości, jakie daje dostęp do unijnej kasy. Nie poprzestano jedynie na głównych programach UE finansujących kulturę, ale poszukano pieniędzy w mniejszych funduszach strukturalnych. By sprawnie zdobywać pieniądze z UE, przeszkolono ponad 3 tys. menedżerów kultury. Efekt to realizacja ponad 130 projektów współfinansowanych przez UE (patrz: ramka). Od 2006 r. do dyspozycji ministra będą sumy, jakich nigdy wcześniej w resorcie kultury nie było – 70 mln euro wynegocjowanych z Norwegią i państwami Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz 100 mln euro z Funduszu Szwajcarskiego. Od 2007 r. z unijnej kasy dostaniemy minimum 350 mln euro.
Kultura dla miasta i dla wsi
Środowiska artystyczne zaliczają do największych sukcesów ministra skuteczny lobbing na rzecz uchwalenia nowej ustawy o kinematografii. Polski Instytut Sztuki Filmowej będzie dysponował 100 mln zł rocznie, co pozwoli mu na jego realne działania. Udało się również przejąć opiekę nad dziedzictwem chopinowskim (m.in. rękopisy, dworek w Żelazowej Woli) oraz rozpocząć budowę Centrum Chopinowskiego. Powołany został Instytut Książki. Tylko w 2005 r. resort wyda niebagatelną sumę 30 mln zł na zakup nowości dla bibliotek. Najnowszą inicjatywą jest utworzenie Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego, które ma tworzyć cyfrową bibliotekę polskiej kultury.
Naprawiono fatalne dla lokalnych instytucji kulturalnych skutki reformy samorządowej. Realizowanych jest prawie 70 projektów dotyczących budowy lub modernizacji wiejskich domów kultury, bibliotek i skansenów. W Warszawie rozpoczęto budowę muzeum sztuki nowoczesnej oraz Muzeum Historii Żydów Polskich.
Ministerstwo patronowało jednej z najważniejszych dla dziedzictwa narodowego inicjatyw – odbudowie zagrożonych obiektów Zamku Królewskiego. Do tej pory zabezpieczono skarpę, wzmocniono mury zamku, przeprowadzono remont ogrodów. Na jesieni przyszłego roku gotowe do użytku będą słynne Arkady Kubickiego (XVIII i XIX w). Wraz z ich oddaniem zakończy się… powojenna odbudowa siedziby polskich władców.
Renowacja arkad to ogromny sukces ministerstwa i dyrekcji zamku. Jeszcze 10 lat temu arkady były ruinami. Po ukończeniu prac staną się miejscem tętniącym życiem kulturalnym – będą się tu odbywać wystawy, odczyty, przedstawienia teatralne. Autorem projektu renowacji i adaptacji do nowych celów jest Stanisław Fiszer.
Niestety, prace mogą utknąć w miejscu z powodu raportu NIK, który sprawdzał jednostki podległe ministrowi kultury, w tym ZK. W protokole pokontrolnym NIK nakazała zwrot do budżetu 10 mln zł wydanych na remont arkad. Powodem nie są jednak wątpliwości co do sposobu ich wydatkowania, ale… czasu. Otóż, zdaniem kontrolerów NIK, dyrekcja zamku wydała przyznane im w 2004 r. pieniądze za późno, bo w styczniu 2005 r. Dyrekcja i resort finansów nie zgadzają się z NIK, przekonując, że zamek działa na zasadzie odrębnych rozporządzeń ministra kultury, a nie zwykłych jednostek budżetowych zobowiązanych do wydania środków w tym samym roku, w którym zostały przyznane. Według Waldemara Dąbrowskiego, wnioski pokontrolne mogą być elementem politycznej rozgrywki i próbą „ustawienia się” pod nową władzę.
Po raz pierwszy ministerstwu udało się przekonać, że kultura może się stać opłacalną inwestycją przyczyniająca się do rozwoju regionu, turystyki oraz dającą zatrudnienie. Miejmy nadzieję, że następny minister kultury nie zaprzepaści dorobku Dąbrowskiego.
Ważniejsze inwestycje finansowane ze środków europejskich i Ministerstwa Kultury:
– rewaloryzacja Pałacu pod Blachą (Zamek Królewski w Warszawie)
– budowa opery w Krakowie,
– budowa Muzeum Sztuki Współczesnej w Toruniu,
– budowa profesjonalnych sal koncertowych w Katowicach i Poznaniu,
– rewaloryzacja starówki w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą,
– adaptacja elektrociepłowni na centrum muzyczne w Gdańsku (Polska Filharmonia Bałtycka),
– rewaloryzacja Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie,
– rozbudowa Bibliotek Wojewódzkich w Lublinie i Kielcach,
– rewaloryzacja Pałacu Biskupów na Ostrowie Tumskim,
– budowa Muzeum Wielokulturowego Centrum Historii i Sztuki w Przemyślu.
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy