Eureka

Autor: Paulina Nowosielska i Joanna Wielgat | 8 października, 2006

technologie
Telewizja stereoskopowa
Czy telewizja w wersji 3D może wkroczyć do naszych domów już za kilka lat? Zdania na ten temat są podzielone, jednak ostatnia decyzja Komisji Europejskiej z pewnością przyspieszy ten proces. Komisja powołała zespół do spraw technik telewizji stereoskopowej, który zajął się koordynacją prac nad ujednoliceniem i ulepszeniem systemu przekazu, przetwarzania, transmisji i odbioru. Do oglądania nie trzeba będzie zakładać, jak w kinie, specjalnych okularów. Obraz i tak będzie o wiele wyraźniejszy i ostrzejszy niż obecnie.

internet
Brytyjczycy kupują w sieci
Z raportu eMarketera „Europe Retail E-Commerce: Spotlight on the UK, Germany and France” wynika, że zakupy w internecie najchętniej robią Brytyjczycy.
22 mln wyspiarzy wydaje na nie rocznie 2171 tys. dol. Wielka Brytania pozostawia w tyle nawet Stany Zjednoczone. W 2010 r. na zakupy online obywatele zachodniej Europy mają przeznaczyć 234 mld dol. (w tym roku wartość zakupów wyniesie 97 mld dol.). Wielka Brytania pod względem rozwoju handlu online prześcignęła Niemcy, gdzie mieszka największa liczba internautów we wszystkich europejskich krajach – 37 mln. Jednak to w Wielkiej Brytanii jest wyższy współczynnik penetracji internetu. Wynosi 47% (44% w Niemczech). Polska została wymieniona w raporcie jako kraj, który w następnej dekadzie może się stać poważnym rynkiem online.

socjologia
Wolą długowieczność niż seks
Z badań przeprowadzonych przez Instytut Mori wynika, że ponad 40% Brytyjczyków byłoby gotowych poświęcić własne życie erotyczne i związane z nim uniesienia, gdyby tylko w ten sposób dało się dożyć sędziwej starości. Co ciekawe, takie wyrzeczenia zdecydowanie częściej gotowe są ponieść kobiety (48%) niż mężczyźni (31%). Naukowcy pracują właśnie nad znalezieniem wyjaśnienia dla tej różnicy między zachowaniem obu płci.

medycyna
Dieta antyrakowa
Z badań przeprowadzonych w Szwecji wynika, że tłuszcz łososia, śledzia, sardynki czy makreli chroni przed zachorowaniem na raka nerek. U osób, które jedzą te ryby co najmniej raz na tydzień, ryzyko zachorowania spada o 25%. Prof. Alicja Kuskowska-Wolk ze szwedzkiego Instytutu Karolińskiego przyjrzała się diecie blisko 60 tys. kobiet. Okazało się, że kobiety, w których diecie co najmniej raz w tygodniu były (już pod koniec lat 80.) tłuste ryby, o 44% zmniejszały ryzyko zachorowania na raka nerek w stosunku do tych, które w ogóle ryb nie jadały.
Szwedzkie rewelacje potwierdzają wcześniejsze doniesienia o zbawiennym wpływie rybiego tłuszczu na ludzki organizm. Znajdujące się w tłuszczu rybim witamina D oraz omega-3 – kwas tłuszczowy przeciwdziałają chorobom serca i układu krążenia. Natomiast tłuszcz tłustych ryb, m.in. łososia, chroni przed rakiem prostaty.

biotechnologia
Polska rekordowo innowacyjna
Między 19 a 20 października w Łodzi odbędą się targi biotechnologii i biobiznesu Bio-Forum. Już wiadomo, że zgłoszona na nie została rekordowa liczba polskich projektów badawczo-wdrożeniowych. Pełna lista projektów została opublikowana na stronie targów www.bioforum.pl.
Organizatorzy Bio-Forum spodziewają się obecności przedstawicieli Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Już od czterech lat na targach naukowcy przekonani do współpracy z ludźmi biznesu spotykają się z biznesmenami nastawionymi na współpracę z naukowcami. Impreza ma na celu prezentację projektów badawczych, realizowanych w polskich laboratoriach.xx

ekologia
Rzeki toną w śmieciach
Pół tony śmieci usunęli z Biebrzy w Osowcu Twierdzy (Podlaskie) uczestnicy zorganizowanej już po raz piąty jesiennej akcji sprzątania tej rzeki. W przedsięwzięcie zaangażowanych było 80 nurków i przynajmniej drugie tyle osób na brzegu i na łodziach. Wśród wydobytych śmieci dominowały puszki i butelki po alkoholu. Sprzątanie rzeki okazało się karkołomnym zadaniem. Widoczność w wodzie była bardzo słaba. Na głębokości 10 m, mimo wykorzystania światła wodoodpornych latarek, nurkowie widzieli maksymalnie na 2 m.
Organizatorami akcji były: Biebrzański Park Narodowy, Osowieckie Towarzystwo Fortyfikacyjne oraz Klub Płetwonurków „Skalar” przy Lidze Obrony Kraju w Białymstoku.

medycyna
Coraz mniej przeszczepów
Z najnowszych statystyk prowadzonych w ramach Unii Europejskiej wynika, że niewydolność serca dotyka w Europie około 10 mln osób. Koszty leczenia, zwłaszcza najpoważniejszych odmian tej choroby, pochłaniają nawet do 2% wszystkich wydatków na ochronę zdrowia. Tymczasem od kilku lat specjaliści odnotowują dość wyraźny spadek liczby wykonanych transplantacji. Zdaniem polskich kardiochirurgów przyczyn takiego stanu rzeczy należy się doszukiwać nie w braku pieniędzy czy specjalistów, lecz w zmniejszającej się liczbie dawców.

technologie
Najlepszy syntezator mowy
Polski syntezator mowy ludzkiej IVONA zwyciężył w międzynarodowym konkursie Blizzard Chalenge, zorganizowanym przez Carnegie Mellon University z USA. Program komputerowy, opracowany przez dwóch absolwentów Politechniki Gdańskiej, Łukasza Osowskiego i Michała Kaszczuka, pozwala osobom niewidomym pracować przy komputerze i korzystać z internetu. Syntezator wykorzystywany jest nie tylko przez niewidomych, lecz także przez wojsko i firmy telekomunikacyjne – do automatycznego odczytywania tekstów przez telefon. Popularna wersja syntezatora, Ekspressivo, umożliwia odsłuchiwanie poczty elektronicznej i dokumentów podczas jazdy samochodem, a także zapisywanie wiadomości w postaci plików mp3.
Urządzenie kosztuje ok. 600 zł. Na jego zakup osoby niewidome i niedowidzące mogą dostać dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

kosmonautyka
Kosmiczni kawalerowie
Okazuje się, że kosmos stoi otworem tylko przed kawalerami. Przynajmniej do takiego wniosku doszły władze Malezji i nakazały dwóm Malezyjczykom, którzy przygotowują się do pierwszego lotu kosmicznego w historii tego kraju, podpisać zobowiązanie, że nie ożenią się przed 2008 r. Skąd te ograniczenia? Wolny stan kandydatów ma ponoć gwarantować, że najważniejszą rzeczą będą dla nich szkolenia i treningi. Co na to sami zainteresowani? 34-letni Muszafar Shukor wyjaśnił, że jego narzeczona rozumie powagę sytuację i zgodziła się poczekać ze ślubem do czasu wypełnienia kosmicznej misji. Młodszy o osiem lat Faiz Chalid także zapewnił, że nie będzie miał żadnych problemów z dotrzymaniem kontraktu. Obaj panowie zostali wybrani spośród ponad 10 tys. ochotników. Z informacji przekazanych przez malezyjskie władze wynika, że za kandydata numer jeden uchodzi Muszafar, a Faiz jest traktowany raczej jako rezerwowy.

zwierzęta
Ryba antyterrorystyczna
Serwis informacyjny BBC podał sensacyjną informację. Otóż bezpieczeństwa narodowego w Stanach Zjednoczonych będą strzegły ryby. Chodzi dokładnie o samogłowy, jeden z najpopularniejszych w Ameryce gatunków, który stał się narzędziem walki z terroryzmem. Władze San Francisco, Waszyngtonu i Nowego Jorku używają ich do ochrony zasobów wody pitnej. Ryby hodowane są w zbiornikach wypełnianych wodą z miejskich zasobów. Specjalistyczny system komputerowy rejestruje na bieżąco zmiany w przebiegu funkcji życiowych tych zwierząt. Gdyby pojawiły się jakiekolwiek niepokojące symptomy, natychmiast uruchomiłby się alarm. Wybór gatunku ryb nie był przypadkowy. Samogłowy są wrażliwe na wiele toksyn. Narażone na ich działanie reagują swoistym kaszlem i szybko poruszają skrzelami w celu pozbycia się zanieczyszczeń.

chemia
Wapń zamiast izotopu węgla
Najprostszy sposób obliczenia, ile lat ma las, polega na policzeniu słoi w pniu. Ale nie jest to metoda doskonała, bo dotyczy tylko drzew rosnących w klimacie o wyraźnych porach roku, gdyż tam, gdzie jest wiecznie gorąco i wilgotno, drzewa słojów nie mają. Jak więc zbadać wiek gatunków z deszczowych lasów tropikalnych? Badacze stosowali dotąd analizę izotopu węgla C 14 w drewnie. Było to jednak zajęcie trudne i czasochłonne. Niedawno okazało się, że doskonałym wskaźnikiem okresowych zmian wilgotności jest wapń pobierany przez roślinę z gleby. Dzięki zastosowaniu promieni X wysyłanych przez synchrotron udało się dostrzec niewidzialne słoje w drzewie Milusa velutina z Tajlandii. Wyniki pokrywają się z kontrolnymi badaniami wykorzystującymi izotop węgla, a to dowodzi poprawności nowej metody. Co najważniejsze, taka analiza trwa tylko kilka godzin zamiast czterech miesięcy.

informatyka
Centrum programowania w Poznaniu
W Poznaniu powstanie centrum badawczo-rozwojowe Wikia. Polscy inżynierowie będą tam pracować nad rozwojem oprogramowania, które umożliwia wygodne tworzenie i edycję stron www. Założycielami Wikia są Angela Beesley i Jimmy Wales, twórca Wikipedii. Wikia jest otwartą społecznością. Jej użytkownicy tworzą strony internetowe na dowolne tematy. Obecnie jest już ponad 1,5 tys. serwisów w 45 językach. Polska jest drugim po Stanach Zjednoczonych krajem, w którym powstanie takie centrum. Dlaczego wybór padł akurat na nasz kraj? Zdaniem założycieli Wikii, Polska ma silną społeczność bardzo aktywnych użytkowników Wikipedii oraz świetnych informatyków. Dowodem na to jest fakt, że język polski jest piątym najpopularniejszym wśród użytkowników Wikii.

medycyna
Skazani na Alzheimera
W Polsce ponad 250 tys. osób choruje na Alzheimera. Ta liczba, ze względu na starzenie się społeczeństwa, może w najbliższych latach gwałtownie wzrosnąć. Tymczasem przedstawiciele Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera podkreślają, że Polska nie jest przygotowana na radzenie sobie z problemami, jakie niesie wzrost zachorowań. Brakuje domów dziennego pobytu, hospicjów, wyszkolonego personelu. W rezultacie cała troska o chorego spada na jego bliskich, a jest to kosztowna i męcząca całodobowa opieka. Dlatego rodziny chorych powinny szukać pomocy w stowarzyszeniach pozarządowych i grupach wsparcia. Można je znaleźć w internecie pod adresem www.alzheimer.pl.