Zdecydowanie większą odpowiedzialność za zły stan stosunków polsko-rosyjskich przypisujemy władzom Rosji. Nie zwalniamy z niej jednak rządzących Polską
Stosunki polsko-rosyjskie były, są i będą jednym z najważniejszych elementów naszego myślenia o bezpieczeństwie i pozycji międzynarodowej Polski. Jak więc oceniamy obecny ich stan? Kto ma na nie większy wpływ, władze Polski czy Rosji? Czy nasza polityka jest antyrosyjska, a Rosji antypolska? Czy można mówić o tym, że w obu społeczeństwach jest wiele wzajemnej sympatii?
Instytut Badań Społecznych i Międzynarodowych Fundacji im. K. Kelles-Krauza przeprowadził we współpracy z ośrodkiem badawczym Mareco Polska Gallup International badanie poświęcone tej problematyce. Badanie przeprowadzone zostało w dniach 23-26 czerwca na 1040-osobowej próbie.
Obecny stan wzajemnych stosunków oceniamy jako zły:
Jak ocenia Pan/Pani obecne stosunki Polski z Rosją?
są bardzo złe……………………………………………20,3%
są raczej złe……………………………………………..41,3%
są raczej dobre…………………………………………14,7%
są bardzo dobre…………………………………………1,4%
trudno powiedzieć……………………………………22,3%
61,6% badanych określa stan stosunków między obydwoma państwami jako zły lub bardzo zły. Tylko 16,1% jest zdania, że stosunki te są raczej dobre lub dobre. Wiek i poziom wykształcenia respondentów nie miał istotnego wpływu na wybór odpowiedzi na to pytanie. W przypadku najmłodszych ankietowanych (15-19 lat) odnotowujemy wyższy odsetek odpowiadających: trudno powiedzieć – 37,9%. Podobnie rzecz się ma z respondentami o najniższym, bo podstawowym wykształceniu – 34,3% wybiera odpowiedź: trudno powiedzieć.
44,9% badanych odpowiada pozytywnie na pytanie o udział w wyborach parlamentarnych i wskazuje partie polityczną, na którą głosowałoby, gdyby wybory odbywały się w najbliższym czasie. W tej grupie odnotowujemy bardziej zdecydowane postawy. Znacznie rzadziej respondenci o ukształtowanych sympatiach politycznych odpowiadają: trudno powiedzieć. Różnice w poglądach wyborców trzech największych partii ilustrują poniższe dane:
Jak ocenia Pan/Pani obecne stosunki Polski z Rosją?
Wyborcy: PO PiS LiD
Są bardzo złe………………………………………………………………21,3% 22,0% 32,4%
są raczej złe………………………………………………………………..51,7% 35,4% 55,1%
są raczej dobre………………………………………………………………9,7% 25,2% 11,1%
są bardzo dobre…………………………………………………………….1,9% 4,7% 0,0%
trudno powiedzieć……………………………………………………….15,4% 12,7% 1,4%
Niemal dwukrotnie częściej niż w całej badanej grupie respondentów wyborcy Prawa i Sprawiedliwości oceniają stan stosunków polsko-rosyjskich jako dobry lub raczej dobry. Takich ocen wśród sympatyków PiS jest 29,9% przy 16,1% w całej objętej badaniem grupie. Najgorzej stosunki obu państw oceniają wyborcy Lewicy i Demokratów. Aż 87,5% sympatyków LiD jest zdania, że stosunki te są złe lub raczej złe. Jest to aż o 25,9 punktu procentowego więcej niż w całej badanej grupie. Znamienny jest także fakt, że wyborcy LiD najrzadziej odpowiadają: trudno powiedzieć.
Odpowiedzi na kolejne pytania naszego badania ułatwią interpretację różnic, jakie odnotowujemy w postawach wyborców największych partii politycznych przy ocenie stosunków polsko-rosyjskich.
Kto, Pana/Pani zdaniem, ma największy wpływ na stosunki polsko-rosyjskie?
przede wszystkim władze Rosji………………………………..14,8%
bardziej władze Rosji niż Polski……………………………….25,8%
w takim samym stopniu władze
Rosji i Polski………………………………………………………….30,4%
bardziej władze Polski niż Rosji…………………………………4,3%
przede wszystkim władze Polski………………………………..1,8%
trudno powiedzieć…………………………………………………..22,9%
Większość, bo łącznie 40,6% ankietowanych uważa, że to władze Rosji są odpowiedzialne za stan stosunków między obydwoma państwami. Duży odsetek respondentów jest jednak zdania, że władze naszego kraju mają także wpływ na stan wzajemnych stosunków. Ponad 30% uważa, że odpowiedzialność władz polskich jest nie mniejsza niż władz rosyjskich. Większą odpowiedzialność władzom polskim za stan stosunków z Rosją przypisuje zaledwie 6,1% badanych.
Ciekawie na tle tych wyników prezentują się poglądy wyborców trzech największych partii politycznych. Najbardziej zdecydowane poglądy w sprawie stosunków polsko-rosyjskich mają wyborcy Lewicy i Demokratów. Tylko 1,4% spośród nich odpowiada: trudno powiedzieć. Nieco więcej niż w całej badanej grupie oraz wśród wyborców PO i PiS przypisuje odpowiedzialność za stan wzajemnych stosunków władzom polskim. Takich odpowiedzi jest 13,3%. Ponad połowa, bo 54,4% wyborców LiD uważa, że większą odpowiedzialność za wzajemne stosunki ponoszą władze Rosji. Jest to wyższy odsetek badanych niż w przypadku wyborców PO i PiS.
Kto, Pana/Pani zdaniem, ma największy wpływ na stosunki polsko-rosyjskie?
Wyborcy: PO PiS LiD
przede wszystkim władze Rosji………………………………..14,5% 23,6% 17,6%
bardziej władze Rosji niż Polski……………………………….25,6% 24,4% 36,8%
w takim samym stopniu władze
Rosji i Polski………………………………………………………….38,2% 32,3% 30,9%
bardziej władze Polski niż Rosji………………………………..4,3% 3,1% 11,8%
przede wszystkim władze Polski……………………………….1,9% 2,4% 1,5%
trudno powiedzieć…………………………………………………..15,5% 14,2% 1,4%
Ponad połowa ankietowanych uważa, że władze Rosji prowadzą politykę antypolską – 53,4%. Przeciwnego zdania jest 20,3% badanych. Poglądy ankietowanych są spójne. Większą odpowiedzialność za stan wzajemnych stosunków przypisujemy władzom Rosji, które zdaniem badanych, prowadzą politykę antypolską.
Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że polityka Rosji jest antypolska?
zdecydowanie nie………………………………..3,4%
raczej nie…………………………………………..16,9%
raczej tak…………………………………………..37,1%
zdecydowanie tak……………………………….16,3%
trudno powiedzieć………………………………26,3%
Sympatie polityczne respondentów nie mają znaczenia przy udzielaniu odpowiedzi na to pytanie. Wyborcy trzech największych partii odpowiadają bardzo podobnie. Ich poglądy nie różnią się także istotnie od poglądów całej badanej grupy.
Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że polityka Rosji jest antypolska?
Wyborcy: PO PiS LiD
zdecydowanie nie…………………………………………………………4,3% 3,9% 4,4%
raczej nie……………………………………………………………………17,9% 19,7% 25,0%
raczej tak……………………………………………………………………44,0% 38,6% 39,7%
zdecydowanie tak………………………………………………………..15,0% 21,3% 22,1%
trudno powiedzieć……………………………………………………….18,8% 16,5% 8,8%
Pogląd, że polska polityka jest antyrosyjska, wyraża łącznie 34,3% badanych, podczas gdy odmiennego zdania jest 38,3% badanych. Przypisując zatem więcej odpowiedzialności władzom Rosji za zły stan stosunków między obydwoma państwami, nie zwalniamy z tej odpowiedzialności także władz polskich. Złożoność wzajemnych relacji znajduje wyraz w postawach opinii publicznej.
Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że polityka Polski jest antyrosyjska?
zdecydowanie nie………………………………..5,1%
raczej nie……………………………………………33,2%
raczej tak……………………………………………27,4%
zdecydowanie tak………………………………..6,9%
trudno powiedzieć………………………………27,4%
Poglądy wyborców trzech największych partii politycznych nie odbiegają od poglądów całej badanej grupy respondentów. Wart podkreślenia jest w tym przypadku znacznie wyższy odsetek wyborców LiD, którzy polską politykę określają jako antyrosyjska. Taki pogląd wyraża 47,1% wyborców Lewicy i Demokratów. Nieco mniej spośród nich, bo 42,7%, nie podziela tego poglądu. Jedynie wśród wyborców LiD przeważa więc pogląd charakteryzujący polską politykę jako antyrosyjską.
Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że polityka Polski jest antyrosyjska?
Wyborcy: PO PiS LiD
zdecydowanie nie…………………………………………………………….4,3% 8,7% 5,9%
raczej nie……………………………………………………………………….37,2% 38,6% 36,8%
raczej tak……………………………………………………………………….30,9% 29,9% 30,9%
zdecydowanie tak…………………………………………………………….6,8% 6,3% 16,2%
trudno powiedzieć…………………………………………………………..20,8% 16,5% 10,2%
Niemal równo rozkładają się odpowiedzi na pytanie o to, czy w społeczeństwie rosyjskim jest wiele sympatii dla Polaków. 34,6% ankietowanych jest zdania, że taka sympatia istnieje. Przeciwnego zdania jest 35,3% osób.
Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że w społeczeństwie rosyjskim jest wiele sympatii dla Polaków?
zdecydowanie nie……………………………………….7,0%
raczej nie…………………………………………………..28,3%
raczej tak…………………………………………………..29,0%
zdecydowanie tak………………………………………..5,6%
trudno powiedzieć………………………………………30,1%
Wyborcy trzech największych partii mają na ten temat bardziej sprecyzowane poglądy niż cała badana grupa respondentów. W całej grupie 30,1% ankietowanych odpowiadało na to pytanie: trudno powiedzieć. W przypadku elektoratów trzech partii odsetek ten jest mniejszy. Dotyczy to zwłaszcza elektoratu Lewicy i Demokratów. Tylko 8,8% spośród deklarujących wolę głosowania na LiD odpowiada, że trudno powiedzieć, czy w społeczeństwie rosyjskim jest wiele sympatii dla Polaków. Zwraca uwagę fakt, że tylko w przypadku wyborców PiS przeważa pogląd, że w społeczeństwie rosyjskim jest wiele sympatii dla Polaków – 48,1%. Przeciwnego zdania jest 35,5% sympatyków Prawa i Sprawiedliwości.
Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że w społeczeństwie rosyjskim jest wiele sympatii dla Polaków?
Wyborcy: PO PiS LiD
zdecydowanie nie…………………………………………………………7,7%. 7,9% 7,4%
raczej nie……………………………………………………………………30,0% 27,6% 38,2%
raczej tak……………………………………………………………………28.5% 40,2% 38,2%
zdecydowanie tak…………………………………………………………6,8% 7,9% 7,4%
trudno powiedzieć……………………………………………………….27,0% 16,4% 8,8%
Uważamy, że w społeczeństwie polskim jest wiele sympatii dla Rosjan. Taki pogląd wyraziło 36,3% badanych. Przeciwnego zdania jest 34,8% respondentów.
Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że w społeczeństwie polskim jest wiele sympatii dla Rosjan?
zdecydowanie nie……………………………………..5,5%
raczej nie………………………………………………..29,3%
raczej tak………………………………………………..32,4%
zdecydowanie tak……………………………………..3,9%
trudno powiedzieć…………………………………..28,9%
Poglądy na temat sympatii społeczeństwa polskiego dla Rosjan różnią bardziej elektoraty trzech największych partii niż w przypadku odpowiedzi na inne pytania ankiety. Podobnie jak w przypadku poprzednich pytań wyborcy Lewicy i Demokratów mają najbardziej sprecyzowane poglądy. Tylko 5,9% spośród nich udziela odpowiedzi: trudno powiedzieć. Najmniej ukształtowane poglądy w tej kwestii mają wyborcy Platformy Obywatelskiej. Tylko wśród wyborców PO dominuje pogląd, że w społeczeństwie polskim nie ma wiele sympatii dla Rosjan – 40,1%. Przeciwny pogląd wyraża 33,4% sympatyków Platformy.
Wśród wyborców PiS i LiD przeważają ci, którzy twierdzą, że takiej sympatii jest wiele. W przypadku Prawa i Sprawiedliwości tak właśnie odpowiada 45,7% jego sympatyków. W przypadku LiD jest to 53% wyborców.
Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że w społeczeństwie polskim jest wiele sympatii dla Rosjan?
Wyborcy: PO PiS LiD
zdecydowanie nie………………………………………………………..9,7% 5,5% 2,9%
raczej nie…………………………………………………………………..30,4% 29,1% 38,2%
raczej tak…………………………………………………………………..29.5% 39,4% 45,6%
zdecydowanie tak………………………………………………………..3,9% 6,3% 7,4%
trudno powiedzieć………………………………………………………26,5% 19,7% 5,9%
Zdecydowanie większą odpowiedzialność za zły stan stosunków polsko-rosyjskich przypisujemy władzom Rosji niż Polski. Nie zwalniamy jednak rządzących Polską ze znaczącej części odpowiedzialności za zły stan stosunków między obydwoma państwami. Stosunkowo wysoki poziom deklarowanej sympatii dla Rosjan wskazuje na to, że opinia publiczna w naszym kraju pozytywnie oceniłaby znamiona poprawy sytuacji.
Najbardziej zainteresowani stosunkami polsko-rosyjskimi są wyborcy lewicy. Mają oni także najbardziej ukształtowane poglądy w sprawach, które były przedmiotem naszego badania.
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy