Eko-Mazowsze

– Gigantyczny kaloryfer – tak ekolodzy nazywają każde większe miasto europejskie. Warszawa i Płock stały się miejskimi wyspami ciepła. Temperatura powietrza jest tu wyższa niż na innych terenach. Wynika to z zanieczyszczenia atmosfery, a także emisji ciepła odpadowego lub traconego w procesach technologicznych i grzewczych. Jesienią, zimą i wiosną łagodzi to klimat, ale latem powoduje uciążliwy wzrost temperatury – więcej jest dni gorących i upalnych. Wysoka emisja ciepła ze źródeł sztucznych, a także pochłanianie promieniowania słonecznego przez zwartą zabudowę stolicy powodują zmiany średnich temperatur i złagodzenie warunków termicznych w Warszawie niemal przez cały rok. Średnia roczna temperatura powietrza w mieście wynosi ok. 8 st. C, ale w centrum jest o stopień wyższa niż na peryferiach.
– W województwie mazowieckim ważnym źródłem zaopatrzenia w wodę dobrej jakości są podziemne wody oligoceńskie. W największym stopniu korzystają z nich mieszkańcy aglomeracji warszawskiej (trzy czwarte wszystkich ujęć). W przeszłości eksploatacja tych wód miała charakter rabunkowy, w ostatnich latach nastąpiła znaczna poprawa, wymuszona aktami prawnymi w sprawie ochrony zasobów wód podziemnych.
– W województwie mazowieckim znajduje się 27 zbiorników zaporowych (18% wszystkich zbiorników w kraju). Największy z nich to Zalew Włocławski na Wiśle, do dużych zaliczany jest też Zalew Zegrzyński na Narwi. Zbiorniki mazowieckie położone są na zanieczyszczonych ciekach, co powoduje, że mają bardzo wysoki poziom trofii. Tylko dwa – Zalew Rudna i zbiornik Soczewka nie są bezpośrednimi odbiorcami ścieków. Wykorzystywane są do celów energetycznych, jako ujęcia wody komunalnej i przemysłowej, do podsiąkowego nawadniania użytków rolnych, z wyjątkiem włocławskiego wszystkie pełnią funkcje turystyczno-rekreacyjne.
– Mazowsze zadziwia największą w kraju liczbą pomników przyrody (3394), zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi i użytkami ekologicznymi. Ciekawsze okazy mazowieckiej flory to cis, wiciokrzew pomorski, brzoza czarna, storczyki łąkowe, rosiczka i irys syberyjski. Obok roślin nizinnych spotyka się tutaj roślinność górską i atlantycką. Faunę reprezentują wilk, ryś, łoś, bóbr, gronostaje i wydry, a także żółw błotny.
– Nastąpiła znaczna poprawa stanu zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki. Najniższe średnioroczne stężenia występują w Płońsku oraz w północnej i wschodniej części województwa, natomiast najwyższe – w aglomeracji warszawskiej, w Tarchominie.

– 16 jezior województwa mazowieckiego ma łączną powierzchnię 1,46 tys. ha. Położone są w zachodniej części regionu, na terenach chronionych, zwłaszcza na obszarze Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego. Odgrywają ważną rolę ekologiczną i krajobrazową, są też podstawą gospodarki rybnej.
– Lasy zajmują 22% powierzchni województwa mazowieckiego. Największe zwarte kompleksy leśne to puszcze: Kampinoska, Biała, Mariańska i Kozienicka. W drzewostanach dominują sosna i modrzew – aż 78,4%, olsza – 8%, brzoza
– 6,6% oraz klon, dąb, wiąz i jesion
– 4,5%. Najpoważniejsze zagrożenia lasów stanowią: zanieczyszczenie środowiska, duża fragmentaryzacja kompleksów leśnych, urbanizacja i uprzemysłowienie, zmiany stosunków wodnych, zagrożenie szkodnikami oraz pożary. Przyczyną aż 47% pożarów są podpalenia.
– W Warszawie coraz częściej umierają drzewa. Wiele z nich poważnie choruje. To z powodu zanieczyszczeń powietrza, ale także solenia dróg zimą, a wreszcie „zabetonowywania“ coraz większego obszaru stolicy. Jak wynika z obserwacji prowadzonych przez Ogród Botaniczny PAN, stolica traci ich coraz więcej. Szacuje się, że w latach 1975-1996 wycięto w Warszawie około 700 dorosłych drzew. Od 1996 r. do początku 2001 r. zniknęło ze stołecznych ulic i parków następne 300 drzew. Drzewa w Warszawie muszą być odporne na mróz, upały, a także zanieczyszczenia powietrza, dlatego w ostatnich czasach sadzi się w mieście dużo drzew o takich właściwościach, m.in. brzozy brodawkowate i jarząby mączne.
– Port Praski to jeden z najcenniejszych przyrodniczo obszarów centrum Warszawy. Stanowi naturalny ekosystem nadwodny, porośnięty łęgiem topolowo-
-wierzbowym. Jest częścią międzynarodowego korytarza ekologicznego doliny Wisły i ważnym punktem przystankowym w czasie przelotów ptaków. Znajduje się w granicach Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Jest cenny dla przyrody miasta i jakości powietrza. W rejonie Portu Praskiego występują 82 gatunki ptaków (w całej Warszawie 99), wśród nich tak rzadkie, jak: orzeł bielik, perkoz dwuczuby, kormoran, remiz, bażant, kuropatwa, strzyżyk, nurogęś, kwiczoł, dzięcioł zielony, szczygieł i trznadel. Występuje tu ok. 25 gatunków ssaków, z tego większość chronionych – m.in.: ryjówka aksamitna, kilka gatunków nietoperzy, wiewiórka, kret, jeż, piżmak, kuna, łasica, wędrujące osobniki wydry i bobra. Port Praski dzięki obfitości wód i naturalnemu charakterowi należy do głównych ostoi płazów w mieście.

Wydanie: 2001, 48/2001

Kategorie: Ekologia

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy