Eureka

Autor: Przegląd | 1 kwietnia, 2007

meteorologia
Rekordowa zima
Mijająca zima była najcieplejsza od rozpoczęcia regularnych obserwacji w 1880 r., a temperatura lądów i oceanów od grudnia do lutego była wyższa od średniej wieloletniej o 0,72 st. C. – podała amerykańska Federalna Agencja ds. Oceanów i Atmosfery (NOAA). Przyczyną tego zjawiska jest działalność człowieka powodująca coraz większą emisję gazów cieplarnianych, a także okresowe ocieplenie wód Pacyfiku za sprawą El Niźo. 10 najcieplejszych zim odnotowanych w kronikach meteorologicznych wystąpiło od 1995 r. Co 10 lat średnia temperatura wzrasta o 1/5 stopnia. Ostatnio szczególnie wysokie temperatury zanotowano w Europie, Azji, zachodniej Afryce, południowo-wschodniej Brazylii i północno-wschodnich rejonach USA.

technologie
Z VHS na DVD
Problem, co zrobić z pamiątkowymi kasetami wideo, rozwiązała firma Sony. Wprowadziła ona na rynek urządzenie DVDirect VRD-MC3 pozwalające przegrywać kasety VHS na DVD. Aby skopiować film, wystarczy podłączyć je do magnetowidu poprzez złącze S-Video lub RCA, rozpocząć odtwarzanie kasety i wcisnąć odpowiedni przycisk na nagrywarce. Przegrywanie będzie trwało tyle, ile materiał zapisany na kasecie. Urządzenie obsługuje większość formatów DVD – DVD+R/DVD-R, DVD+RW/DVD-RW oraz nośniki dwuwarstwowe (z wyjątkiem płyt DVD-RW DL). Obsługę urządzenia ułatwia wyświetlacz LCD, na którym pojawiają się niezbędne wskazówki. Koszt tego cuda – 220 dol.

medycyna
Więcej chorych na grypę
Coraz więcej osób choruje na grypę. Na przełomie lutego i marca, w okresie dwóch tygodni zgłoszono aż 74 tys. zachorowań – alarmuje Główny Inspektor Sanitarny. Rok temu odnotowano 17 tys. przypadków grypy, a oprócz zwiększenia się liczby zachorowań wzrosła także liczba infekcji wirusowych. GIS podkreśla, że tegoroczne statystyki odnotowują prawie czterokrotny wzrost zachorowań na grypę. Są dwie przyczyny takiego stanu rzeczy: choruje więcej osób, ale również lekarze coraz częściej zgłaszają ten fakt do stacji sanitarno-epidemiologicznych.

czytelnictwo
Wielbiciele kryminałów
50% Polaków miało w ciągu ostatniego roku kontakt z książką, reszta nie sięgnęła w tym czasie po żadną książkę. 32% badanych przeczytało od jednej do sześciu książek, a nieco ponad 17% – ponad siedem publikacji – wynika z badania przeprowadzonego przez Bibliotekę Narodową. Raport o czytelnictwie przedstawiono podczas warszawskich targów książki Edukacja XXI.
Najbardziej lubimy kryminały i powieści sensacyjne – sięgnęło po nie 20% czytających. Tyle samo osób wybrało lektury szkolne i podręczniki. 15% Polaków wolało powieści obyczajowe i romanse. Niewiele mniejsze zainteresowanie wzbudziły wydawnictwa encyklopedyczne i poradniki (14%). Po fantastykę i książki religijne sięgnęło po 8% ankietowanych.

medycyna
Polki przegrywają z rakiem
Z powodu raka szyjki macicy umiera w Polsce niemal pięć na 100 tys. kobiet przed 50. rokiem życia. Winne są często same kobiety, które zbyt późno zgłaszają się na leczenie. Takie wnioski płyną z najnowszego raportu ONZ. Raport o zdrowiu kobiet został przygotowany przez Fundusz Ludnościowy, jedną z agend ONZ. Przyczyną tak wysokiej śmiertelności Polek jest fakt, że nowotwór początkowo jest niezauważalny. Kobiety decydują się na wizytę u lekarza dopiero wtedy, gdy choroba zaczyna dawać objawy. Wówczas jednak na skuteczne leczenie często jest za późno. Jak podkreślają eksperci, polskim problemem jest to, że chociaż Narodowy Fundusz Zdrowia płaci za badania, to stosunkowo niewiele pań decyduje się je wykonać. Ze wstydu, braku wiedzy albo świadomości niebezpieczeństwa.

kosmos
Rosjanie na Marsa!
Rosjanie zamierzają rozpocząć podbój Czerwonej Planety. Ambitne projekty przewidują pięć bezzałogowych wypraw na Marsa. Potem na ten odległy glob podążyć mają kosmonauci. Przewiduje się, że rosyjska załogowa misja marsjańska może wyruszyć już na przełomie 2017 i 2018 r., kiedy nastąpi bardzo sprzyjający temu układ ciał niebieskich. Lot na Marsa i z powrotem ma potrwać w optymalnych warunkach około 700 dni, kosmonauci spędzą niespełna miesiąc na Czerwonym Globie. Zgodnie z przyjętymi planami, zostanie zbudowany wielki statek międzyplanetarny. Napęd zapewnią silniki elektroreaktywne, wspomagane energią słoneczną. Wokół modułu mieszkalnego zostaną umieszczone zbiorniki z wodą i paliwem, które osłonią ludzi przed szkodliwym promieniowaniem. W budżecie kosmicznym Federacji Rosyjskiej są już zgromadzone ogromne środki finansowe na przygotowanie trudnej marsjańskiej ekspedycji.

geografia
Coraz mniej lodu
Jak dowiodły badania przeprowadzone przez brytyjskich naukowców, Grenlandia i Antarktyda tracą każdego roku 125 gigaton lodu. Poinformował o tym magazyn „Science”. Woda z tych stopionych lodów powiększa o 10% światowy wzrost poziomu mórz (wynosi on 3 mm rocznie). Lodowce Grenlandii kurczą się z powodu globalnego ocieplenia, natomiast mechanizm topnienia lodów Antarktydy nie jest dokładnie znany. Być może w białej czapie wokół bieguna południowego występują „lodowe prądy” – lód jest spychany do morza. Pozostaje pytanie, czy te lodowe prądy również są wynikiem globalnego ocieplenia. Wiercenia w lodzie wykazały też, że lodowce szelfowe na skraju kontynentu Antarktydy są bardzo wrażliwe na wzrost temperatur. Być może więc wzrost poziomu mórz będzie przebiegał szybciej, niż do tej pory przypuszczano.

ekologia
Ekolog od żłobka
W stolicy Francji powstał pierwszy żłobek ekologiczny. Skąd ta nazwa? Przy jego projektowaniu wykorzystano różne rozwiązania pozwalające na oszczędzanie energii. Otwarcia placówki dokonał sam mer Paryża, Bertand Delanoë. Paryskie władze chciały w ten sposób pokazać, że przywiązują dużą wagę do problemów ochrony środowiska i oszczędności energii. Oświetlenie budynku jest w dużej mierze naturalne, ogrzewanie wody w 40% zapewniają kolektory słoneczne, czyli urządzenia zamieniające światło słoneczne na energię cieplną. Na dachu żłobka powstał natomiast ogród. Zatrzymuje on dużą część wody deszczowej, która nie spływa dzięki temu do kanalizacji. Co więcej, dzieci w żłobku jedzą wyłącznie żywność bio, a ich pieluszki są wykonane z tworzyw przyjaznych dla środowiska naturalnego.

zwierzęta
Ptasi planiści
Naukowcy z Uniwersytetu Cambridge zaobserwowali, że nauczone przykrymi doświadczeniami sójki przewidują brak pokarmu i robią sobie zapasy. Co rano każdy z ośmiu obserwowanych ptaków był wpuszczany do pomieszczenia – raz do takiego, w którym znajdował się pokarm, raz do pustego. Następnie sójki były wypuszczane do większego pomieszczenia, w którym miały przez cały dzień nieograniczony dostęp do pokarmu. Szóstego dnia badań, pod wieczór, ptakom podano porcję orzeszków piniowych. Ponieważ były już najedzone, zaczęły znosić pokarm do pomieszczeń, które zwykle rano zastawały puste. Zdaniem naukowców, to dowód na to, że nie tylko ssaki stać na myślenie perspektywiczne i robienie planów.

informatyka
JPEG na emeryturę!
Wysłużony format zapisu zdjęć JPEG ma trafić do koszta. Microsoft chce go zastąpić nowym formatem – HD Photo. Zapowiedziano to na targach branży fotograficznej, PMA 07 International Convention and Trade Show. Nowy format oferuje lepsze niż w JPEG nasycenie barw, a także znacznie nowocześniejszy sposób kompresji. Oznacza to, że zdjęcia będą nie tylko lepszej jakości, ale zajmą też znacznie mniej miejsca na twardym dysku. Dzięki nowemu formatowi znacznie zmniejszą się problemy z przetwarzaniem zdjęć przez aparaty fotograficzne – obecnie jest to jedna z największych bolączek zwłaszcza tańszych cyfrówek. Microsoft dla spopularyzowania nowego formatu zapowiada bezpłatne udostępnienie kodu HD Photo wszystkim chętnym.

medycyna
Nogi w ruch
Tworzące się podczas wielogodzinnego siedzenia skrzepy w głębokich żyłach nóg mogą wędrować do płuc, serca lub mózgu. Stwarzają tym samym realne zagrożenie dla życia. Takie niebezpieczeństwo dotyczy nie tylko pasażerów odbywających międzykontynentalne podróże samolotem. Zdaniem naukowców, również ci, którzy przez wiele godzin nie odrywają się od komputerów, mogą być dotknięci takim schorzeniem. Prof. Richard Beasley z Wellington w Nowej Zelandii przekonuje, że zakrzepy w nogach zdarzają się u osób przesiadujących bez ruchu przy komputerze co najmniej przez dwie godziny, a łącznie spędzają przy nim 12 godzin na dobę.

technologie
Superlaboratorium
Na Politechnice Wrocławskiej otwarto nowoczesne Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej z jedyną w Polsce komorą rewerberacyjną, umożliwiającą badanie odporności urządzeń na zaburzenia elektromagnetyczne. Dzięki środkom z Unii Europejskiej laboratorium wzbogaciło się o sprzęt wart ponad milion euro. Laboratorium posiada również jedyne w Polsce stanowisko do badania odporności montowanych w autach urządzeń na zaburzenia, które występują w instalacji elektrycznej samochodu.
Z usług laboratorium mogą korzystać wszystkie firmy produkujące sprzęt, który wymaga tzw. deklaracji zgodności z dyrektywą UE dotyczącą kompatybilności elektromagnetycznej, czyli znaku CE.