TECHNOLOGIE
Auto kierowane z satelity
Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych wprowadza nowy system satelitarnej nawigacji samochodowej. Nowy samochodowy GPS nazywa się Navigo2Go. Jest już do kupienia w elektromarketach i sklepach z elektroniką użytkową. Urządzenie ma być firmowane przez PPWK. Co ważne, jest jednym z najtańszych tej klasy systemów na rynku. Przewidywana cena Navigo2Go wynosi około 999 zł. Dla porównania zbliżone systemy zagraniczne kosztują znacznie powyżej 2 tys. zł.
ZWIERZĘTA
Ropucha w Loch Ness
Amerykańscy naukowcy z renomowanego Massachusetts Institute of Technology prowadzą badania sonarowe szkockiego jeziora Loch Ness, w którym, jak głosi fama, gnieździ się słynny potwór. Specjaliści uważają, że jeśli w Loch Ness rzeczywiście żyją nieznane zwierzęta, to na dnie jeziora z pewnością leżą ich szczątki, zakonserwowane w niskiej temperaturze, panującej na znacznej głębokości (do 228 m). Jak dotąd nie odnaleziono szkieletów dziwnych bestii, za to na głębokości 98 m zdumieni naukowcy zaobserwowali zwyczajną ropuchę, pełzającą w mule. Do tej pory nie przypuszczano, że płazy mogą żyć tak głęboko. Fani potwora z Loch Ness zaczęli natychmiast twierdzić, że monstrum bardzo rzadko wypływa na powierzchnię, ponieważ może pod wodą żywić się ropuchami.
INTERNET
Biblioteka Narodowa w internecie
Biblioteka Narodowa będzie udostępniać w Internecie swoje zbiory ikonograficzne. To kolejny etap rozwoju Cyfrowej Biblioteki Narodowej (CBN). Priorytetem jest w tej chwili zeskanowanie wszystkich portretów i fotografii znajdujących się w zbiorach. Chociaż biblioteka działa w internecie od niedawna i zawiera na razie 2,5 tys. obiektów, już teraz miesięcznie więcej osób odwiedza ją wirtualnie, niż przychodzi w ciągu roku czytać książki w tradycyjnej formie. Zwykle trafia do niej 150-170 tys. czytelników rocznie. Na stronę wchodzi już co najmniej 170 tys. osób miesięcznie. Na razie CBN udostępnia w internecie czasopisma, książki, dokumenty życia społecznego (ulotki i odezwy), rękopisy, stare druki. Już wkrótce do CBN mają być włączone kolejne kategorie zbiorów, głównie ikonograficzne i muzykalia.
ZDROWIE
Cebula zapobiega rakowi trzustki
Dieta bogata w roślinne związki, flawonole, obecne np. w cebuli, jabłkach, jagodach, szpinaku czy brokułach, obniża ryzyko zachorowania na raka trzustki, bardzo groźny nowotwór złośliwy – wynika z najnowszych badań niemiecko-amerykańskich. Do takich wniosków doprowadziły naukowców badania na grupie ponad 180 tys. mieszkańców Kalifornii i Hawajów. Okazało się, że osoby, których dieta była najbogatsza we flawonole, były o 23% mniej narażone na raka trzustki, w porównaniu z grupą o najniższym spożyciu tych związków. Flawonole należą do flawonoidów roślinnych i są znane ze swoich zdolności do neutralizowania wolnych rodników.
Najwięcej korzyści flawonole przynosiły palaczom. Być może dlatego, że są oni grupą najbardziej narażoną na raka trzustki, spekulują autorzy pracy. Palacze spożywający najwięcej flawonoli byli o prawie 60% mniej zagrożeni rakiem trzustki niż osoby palące, które zjadały ich najmniej.
ZWIERZĘTA
George odnalazł kuzyna
Olbrzymi żółw słoniowy z wyspy Pinta w archipelagu Galapagos, o imieniu Samotny George, do niedawna był uważany za ostatniego żyjącego przedstawiciela swojego gatunku, Geochelone abingdoni. Tymczasem po 35 latach poszukiwań naukowcom udało się znaleźć na wyspie Isabela żółwia będącego jego bliskim krewnym. Badania DNA pokazały, że zwierzę ma połowę genów takich jak George, a połowę od jakiegoś osobnika z Isabeli. Niestety, o ewentualnym potomstwie nie może być mowy, bo odnaleziony okaz jest młodym, 30-letnim samcem. Badacze z Centrum Badawczego Charlesa Darwina, koordynujący badania na Wyspach Galapagos, mają jednak nadzieję, że w rejonie wulkanu Wolf, gdzie prowadzono poszukiwania, uda się znaleźć jeszcze jednego żółwia, tym razem samicę. George, który mieszka od 1972 r. w Stacji Badawczej Charles Darwin na Santa Cruz, ma pancerz o średnicy 102 cm, waży 88 kg i ma najprawdopodobniej od 60 do 90 lat.
STUDIA
Nowe studia w Lublinie
Od przyszłego roku akademickiego na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie rusza nowy kierunek studiów. Będzie się nazywał „Logopedia z audiofonologią”. Powstał dzięki staraniom Zakładu Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego UMCS i Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie. Wykładane przedmioty będą dotyczyć podstawowych zaburzeń mowy, m.in. afazji, jąkania i zaburzeń płynności mówienia, trudności w czytaniu i pisaniu oraz zaburzeń mowy w demencji. Absolwent studiów licencjackich będzie mógł pracować w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach oraz w otwartych placówkach służby zdrowia, natomiast absolwent studiów magisterskich – w placówkach kształcenia specjalnego i klinikach medycznych. Nabór na studia rozpocznie się już w czerwcu tego roku.
ZWIERZĘTA
Zagłada pszczół
W Stanach Zjednoczonych w tajemniczy sposób znikają pszczoły. Brakuje już kilku miliardów tych pracowitych owadów. Jedna czwarta spośród 2,4 mln amerykańskich rojów uległa zniszczeniu. Eksperci nie są zgodni, co spowodowało ten nagły pomór: atak pasożytów, zaraza czy może, jak twierdzą zwolennicy teorii spiskowych, promieniowanie z telefonów komórkowych. W każdym razie śmierć pszczół może mieć fatalne skutki dla zaopatrzenia w żywność w USA. Owady te nie tylko produkują miód, lecz także zapylają 90% wszystkich owoców i warzyw. Pesymistyczni komentatorzy biją na alarm: jeżeli wymrą pszczoły, zamiast pysznych gruszek czy kiwi Amerykanie będą musieli zadowolić się suchym chlebem.
INFORMATYKA
Polska spadła w rankingu
Polska zajęła 40. miejsce w dorocznym rankingu 69 państw ocenianych przez ośrodek badawczy Economist Intelligence Unit (EIU) pod kątem zaawansowania we wdrażaniu i zastosowaniu nowoczesnych technologii informatycznych. Mimo że ocena, jaką otrzymaliśmy, jest nieznacznie wyższa od ubiegłorocznej (5,80 pkt wobec 5,76 pkt w 2006 r.), w ogólnej klasyfikacji spadliśmy aż o cztery pozycje (w 2006 r. Polska była na 36. miejscu). Wszystko dlatego, że spośród krajów regionu wyprzedziły nas Słowacja i Łotwa (miejsca 39. i 37.). Najbardziej zaawansowanymi technologicznie krajami postkomunistycznymi są Estonia i Słowenia (miejsca 28. i 29.). Polska wyprzedza natomiast Litwę (41.), Rumunię (45.), Bułgarię (48.), Chiny (56.), Rosję (57.) i Ukrainę (60.).
MATEMATYKA
Wzór na piwo
Robert McPherson z Institute for Advanced Study w Princeton (New Jersey) oraz David Srolovitz z Yeshiva University w Nowym Jorku opisali wzorami matematycznymi zachowanie piany na piwie. Piana na jasnym piwie szybko opada, natomiast na guinnessie stoi długo. Zdaniem matematyków, zjawisko to zależy od rodzaju gazu i napięcia powierzchniowego cieczy. Trójwymiarową strukturę piany tworzą pęcherzyki powietrza otoczone warstwą cieczy. Z czasem warstwy cieczy ustępują i pęcherzyki powietrza stają się coraz większe. Ruchy cieczy zależą od promienia krzywizny pęcherzyków – im mniejszy pęcherzyk, tym bardziej zakrzywiona jego ściana. Pękające małe pęcherzyki tworzą bardziej stabilne pęcherze o większych wymiarach. Co ciekawe, podobne zjawiska zachodzą w przypadku metali czy materiałów ceramicznych, które zbudowane są z wielu drobnych krystalicznych ziaren. Opracowany model może się zatem przydać także w metalurgii i produkcji ceramiki.
GENETYKA
Gen zegara biologicznego
Kolejny gen, który reguluje pracę zegara biologicznego ssaków, w tym także ludzi, zidentyfikowali naukowcy z Wielkiej Brytanii i USA. Aktywność życiowa organizmów (np. jedzenie, ruch, zapadanie w sen, częstość bicia serca, temperatura ciała) zmienia się cyklicznie. Długość tego rytmu nazywa się rytmem okołodobowym, bo u różnych organizmów bywa nieco krótsza lub nieco dłuższa. Wspomniany rytm jest pod kontrolą tzw. zegara biologicznego, złożonego z głównego mechanizmu obecnego w mózgu (tzw. jądra nadskrzyżowaniowe podwzgórza – SCN) oraz podporządkowanych mu zegarów obecnych w każdym narządzie i tkance. Na poziomie komórek praca zegara jest regulowana przez aktywność różnych genów. I właśnie naukowcy pod kierownictwem Sofii Godinho z Medical Research Council w Oxfordshire znaleźli kolejny gen zaangażowany w regulację rytmów okołodobowych u ssaków – tzw. gen Fbx13. Badania prowadzone na myszach wykazały, że mutacja w Fbx13 wyraźnie wydłuża cykl okołodobowy.
ZDROWIE
Reklamy zwiększają apetyt
Po obejrzeniu telewizyjnych reklam żywności dzieci jedzą o ponad 100% więcej – zwłaszcza jeśli są otyłe lub mają nadwagę – poinformowano podczas Europejskiego Kongresu Otyłości w Budapeszcie. Badania z udziałem 60 dzieci w wieku 9-11 lat o różnej masie ciała przeprowadzili naukowcy z uniwersytetu w Liverpoolu. Okazało się, że po reklamach jedzenia dzieci jadły znacznie więcej, niż po reklamach zabawek. W przypadku dzieci o normalnej wadze – o 84% więcej, przy nadwadze średnio 101% więcej, a dzieci otyłe – nawet o 134% więcej. Otyłe dzieci przy tym z reguły wybierały czekoladę, mającą największą zawartość tłuszczu, podczas gdy dzieci z nadwagą równie chętnie sięgały po żelki. Dalsze badania mają wyjaśnić, w jakim stopniu otyłość (występująca aż u 14% brytyjskich dzieci) wiąże się z częstszym i dłuższym oglądaniem telewizji, a w jakim – z większą podatnością na reklamy.
INTERNET
Pewnym krokiem w E-PRZYSZŁOŚĆ
Z corocznego raportu przygotowywanego przez spółkę IBM oraz pismo „The Economist” wynika, że kraje Europy Środkowej mają coraz wyższy wskaźnik „e-gotowości” społeczeństwa. I mimo że różnica w dostępie do sieci pomiędzy naszym regionem a Europą Zachodnią i Ameryką Północną ciągle jest olbrzymia, w ostatnich latach wyprzedziliśmy wiele krajów Azji. Raport przyznał nowym krajom Unii w Europie Środkowej średnią ocenę 6,1 pkt na 10. Dla porównania w zeszłym roku było to tylko 5,8 pkt. Mimo poprawy jest jeszcze sporo do zrobienia. Bo poziom „e-gotowości” w krajach Europy Zachodniej wynosi przeciętnie 8-8,6 pkt. Na pierwszym miejscu w rankingu niezmiennie od lat jest Dania (9 pkt). Na drugim miejscu znalazły się Stany Zjednoczone ze wskaźnikiem 8,8 pkt, a na trzecim Szwecja z 8,74 pkt. Najniżej sklasyfikowanym krajem w rankingu pozostaje Azerbejdżan, który otrzymał 2,9 pkt.
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy