TECHNOLOGIE
Pochłaniacz światła
Amerykańskim naukowcom z Rice University w Houston udało się stworzyć najciemniejszy materiał świata, substancję tak ciemną, że pochłania aż 99,9% padającego na nią światła. Za najciemniejszy materiał do tej pory uważano stop fosforowo-niklowy. Nowy materiał przewyższa jego właściwości wchłaniania światła aż trzykrotnie. Pulickel Ajayan (nz.), który kierował grupą wynalazców, twierdzi, że „praktycznie całe światło, jakie dociera do uzyskanego materiału, jest wchłaniane”. Naukowcy zajęli się szukaniem najciemniejszego materiału na świecie po to, by trafić do księgi rekordów. Z pewnością jednak ich wynalazek znajdzie bardziej praktyczne zastosowania. Może być np. wykorzystany w panelach baterii słonecznych.
PSYCHOLOGIA
Liczy się cena
Najnowsze badania przeprowadzone w Kalifornii dowodzą, że popularność wina nie jest uzależniona od jego smaku, lecz od ceny. Naukowcy ze Stanford Graduate School of Business oraz z California Institute of Technology udowodnili, że konsumenci sami siebie oszukują, sądząc, że wydając więcej na butelkę wina, otrzymają szlachetniejszy smak tego trunku. Okazuje się, że już oczekiwanie wyższej jakości wpływa na część naszego mózgu odpowiedzialną za odczuwanie przyjemności. Zachodzi to nawet bez angażowania części mózgu interpretującej smak. Podczas badań 20 osób otrzymało próbki tego samego wina, lecz z różnymi cenami. Próbując win przedstawianych jako droższe, badani wykazali więcej zadowolenia ze smaku, niż próbując tego samego wina, lecz po niższej cenie. Część mózgu odpowiedzialna za odczuwanie przyjemności wykazała większą aktywność. Według autorów badań, wyniki mogą zniechęcić producentów do obniżania cen swoich produktów.
ZDROWIE
Agencja Rzadkich Chorób
Komisja Europejska postanowiła pomóc wielu milionom osób cierpiących na tzw. rzadkie choroby. Należy do nich
5-8 tys. różnych dolegliwości, takich jak wysokie ciśnienie powietrza w płucach, progeria (przedwczesne starzenie się), szczególne formy zaniku mięśni czy niektóre odmiany raka. Choroby te atakują najwyżej jednego na 2 tys. ludzi, niekiedy na całym świecie występuje tylko kilkaset zachorowań. Koncernom farmaceutycznym nie opłaca się więc prowadzić badania nad przygotowaniem lekarstw. Komisja UE zaproponowała utworzenie Agencji ds. Chorób Rzadkich, która zbierze wszelką wiedzę na ten temat z europejskich klinik, uniwersytetów, ośrodków badawczych oraz szpitali i będzie udostępniać ją lekarzom i naukowcom.
ARCHEOLOGIA
Szczątki poległych
Irlandzcy archeolodzy odkryli na dziedzińcu szkoły podstawowej w mieście Aughrim płytko pogrzebane szkielety 32 mężczyzn. Co najmniej dwóch spośród nich zginęło gwałtowną śmiercią. Jeden szkielet został przecięty na pół, drugi ma odciętą głowę. Być może natrafiono na szczątki poległych w bitwie pod Aughrim, w której 12 lipca 1691 r. przywódca protestantów Wilhelm Orański pokonał armię katolickiego króla Jakuba II Stuarta. Bitwa ta, w której zginęło około 7 tys. zbrojnych, zadecydowała o utracie tronu angielskiego przez Stuartów. Po klęsce katolickiego monarchy Irlandia znalazła się pod angielskim jarzmem. Trwają badania, które potwierdzą, czy kości ludzkie znalezione na terenie szkoły to rzeczywiście świadectwo tej krwawej batalii. Dodać wypada, że bardzo rzadko znajdowane są kości poległych w średniowiecznych i nowożytnych bitwach.
ZDROWIE
Krzysztof Kolumb stał się znany dzięki odkryciu Ameryki, lecz teraz może zyskać smutną sławę tego, kto ściągnął na Europę plagę syfilisu. Nowe dowody genetyczne potwierdzają teorię, że Krzysztof Kolumb wraz z nowinami o odkryciu przez siebie Nowego Świata przywiózł do Europy syfilis. Odkrycie to rozwiązuje kilkuwiekową zagadkę pochodzenia tej śmiertelnej choroby.
Tworząc drzewo genealogiczne choroby, udało się dotrzeć do mieszkańca Ameryki Południowej, który był nosicielem bakterii powodującej syfilis. Dowody na występowanie syfilisu uzyskano poprzez badanie szczątków szkieletów z nowego i starego kontynentu.
Bezpieczne mięso
Rząd amerykański ogłosił, że mięso pochodzące z klonowanych zwierząt i ich potomstwa jest równie bezpieczne jak to z nieklonowanych. Przed producentami i farmerami otwiera się możliwość zaspokajania coraz większego zapotrzebowania na produkty pochodzenia zwierzęcego. Amerykańska Food and Drug Administration oświadczyła, że na podstawie dotychczasowych danych nie zidentyfikowano jakichkolwiek niebezpieczeństw wynikających ze spożywania sklonowanej żywności. Dotyczy to bydła, świń oraz kóz. Z powodu braku wystarczających danych nie można tego stwierdzić w przypadku owiec.
Amerykańskie firmy spodziewają się, że mięso będzie pochodziło głównie z potomstwa sklonowanych zwierząt (w USA jest ich obecnie 570), a nie bezpośrednio z drogich klonów. Może więc minąć jeszcze od czterech do pięciu lat, zanim na półkach sklepowych znajdą się takie produkty.
GLACJOLOGIA
Podlodowa erupcja
To była największa erupcja wulkaniczna w Antarktyce w ciągu 10 tys. lat, a przynajmniej za taką uważa ją Hugh Corr z British Antarctic Survey. Na jej ślad natrafiono dzięki pomiarom radarowym prowadzonym z powietrza w latach 2004-2005. Wulkan, który wybuchł pod lodem jakieś 2,2 tys. lat temu, wyrywając w pokrywie lodowej sporą dziurę i wyrzucając kłęby pary i gazów na wysokość 12 km, znajduje się na Ziemi Ellswortha w zachodniej Antarktyce, w pobliżu lodowca Pine Island. Lodowiec jest jednym z tych, których ruch jest wyraźnie szybszy w ostatnich latach. Być może to wulkan wytwarza ciepło, które topi lód. Ale trudno tylko tym tłumaczyć szersze zjawisko topnienia lodowców zachodniej Antarktyki, które podnosi poziom światowych mórz o 0,2 mm rocznie.
EKOLOGIA
Drzewa dla Nowego Jorku
Dęby, buki i inne drzewa w nowojorskim Central Parku przetrwały spaliny, inwazje ludzi i sikających psów. Mimo tych trudnych warunków wciąż są zdrowe, niektóre mają nawet 150 lat. Biolodzy doszli do wniosku, że drzewa te mają wyjątkowo dobre geny i są niezwykle odporne. Władze zamierzają więc wyhodować w szkółce leśnej w Oregonie sadzonki 25 gatunków drzew z Central Parku. Kiedy sadzonki będą miały 60 cm wysokości, w ramach akcji „Milion drzew” zostaną zasadzone w pięciu miejscach w Nowym Jorku – może też będą rosnąć zdrowo i przetrwają 150 lat.
Ciepły Bałtyk
Jak wynika z obszernego raportu 80 naukowców z różnych krajów, pracujących w ramach projektu BAAC, temperatury w regionie Morza Bałtyckiego wzrosły w XX w. bardziej niż na całej planecie. BAAC (Assessment of Climate Change for the Baltic Sea Basin) to regionalny wariant globalnego raportu Międzynarodowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych (IPCC) Narodów Zjednoczonych. W XX w. wzrost temperatury wokół Bałtyku wyniósł 0,85 st. C,
czyli był wyższy o 0,1 st., niż wynosi średni wzrost dla całej planety. Większy wzrost temperatur nastąpił w północnym regionie Morza Bałtyckiego. W południowym regionie Bałtyku, a więc także w północnej Polsce, temperatury zdaniem ekspertów mogą w XXI w. wzrosnąć od 3 do 5 st. Oznaczałoby to zmniejszenie się zimowej pokrywy lodowej morza o co najmniej połowę.
ZWIERZĘTA
Dziwne i ginące
Londyńskie Stowarzyszenie Zoologiczne rozpoczęło kampanię w obronie 10 ginących gatunków płazów. Są wśród nich chińska salamandra olbrzymia (Andrias davidianus), osiągająca 1,8 m długości, i zaledwie 11-milimetrowa żabka z Seszeli (Sooglossus gardineri), a także odkryta dopiero w 2003 r. na południu Indii purpurowa żaba Nasikabatrachus sahyadrensis, pozbawiony kończyn, przypominający dżdżownicę Sagalla caecilian, odmieniec jaskiniowy (Proteus anguinus), który dożywa 90 lat, a 10 może przeżyć bez jedzenia, sześć gatunków afrykańskich straszaków (Heleophrynidae) oraz chilijska żaba Darwina (Rhinoderma darwini), której samce pilnują kijanek, trzymając je w worku rezonacyjnym. Zmiany klimatyczne, zanieczyszczenia i niszczenie ich środowiska naturalnego sprawiają, że te stworzenia wkrótce znikną z powierzchni naszej planety. Ale może dzięki dziwacznemu wyglądowi lub obyczajom łatwiej zwrócą uwagę społeczeństwa na konieczność ich ratowania.
ZDROWIE
Endorfiny na chroniczny ból
Nadzieją dla pacjentów cierpiących z powodu chronicznego bólu może się okazać terapia genowa opracowywana przez naukowców z Mount Sinai School of Medicine. Eksperymenty opisane w „Proceedings of the National Academy of Sciences” prowadzono na razie na szczurach, ale wyniki są zachęcające. Gryzoniom wstrzyknięto gen, który stymuluje organizm do wysyłania endorfin, naturalnego środka przeciwbólowego, do komórek nerwowych wokół rdzenia kręgowego. Dzięki temu zwierzęta aż przez trzy miesiące nie miały żadnych symptomów chronicznego bólu. Zaletą terapii naśladującej efekt opioidów jest brak efektów ubocznych powodowanych przez wiele leków przeciwbólowych, m.in. nadmiernej senności czy halucynacji.
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy