Galapagos

Na Oceanie Spokojnym, około 1000 km od Ameryki Południowej, dokładnie na równiku, leżą wyspy Galapagos (Wyspy Żółwie), kiedyś nazywane Zaczarowanymi Wyspami. W skład archipelagu wchodzi 19 wysp, z których największą jest Isabela (stanowi ponad połowę powierzchni archipelagu). Galapagos to “najwspanialsze, naturalne laboratorium ewolucji”; unikatowa flora i fauna zainspirowały K. Darwina do stworzenia teorii ewolucji ogłoszonej w dziele “O pochodzeniu gatunków”.
Wyspy są pochodzenia wulkanicznego i nadal są na nich aktywne wulkany. Występują tutaj tylko dwie pory roku – deszczowa i sucha. Istotne jest to, że archipelag nigdy nie miał lądowego łączenia z kontynentem i stąd unikatowy charakter tutejszych roślin i zwierząt oraz brak niektórych gatunków występujących w Ameryce Południowej.
Zwierzęta i rośliny dostały się na Galapagos drogą powietrzną lub morską, a także na wyspach nie miały konkurentów, ułatwiło im przetrwanie. Jednocześnie ewoluując, przystosowywały się do nowych warunków, czego szczególnie znanym przykładem jest zięba Darwina. W wyniku ewolucji na poszczególnych wyspach powstało aż 13 gatunków tego ptaka, różniących się wielkością, kolorem upierzenia, zwyczajami, śpiewem, a nawet kształtem dzioba, który zależy od diety poszczególnych gatunków.
Na wyspach występuje 700 gatunków roślin (aż 40% to gatunki endemiczne). Roślinność układa się w sześć stref: najniższa to lasy namorzynowe, najwyższa – trawy i paprocie rosnące na szczytach gór.
Dotychczas udało się sklasyfikować 58 gatunków ptaków, w tym 28 gatunków unikatowych (np. kormoran nielotny). Wśród 22 gatunków gadów są słynne żółwie olbrzymie i legwany morskie. Niewiele jest ssaków, bo tylko dwa gatunki uchatek, dwa gatunki nietoperzy i trzy gatunki szczurów. Całkowicie brak płazów i słodkowodnych ryb, natomiast w wodach przybrzeżnych żyje 307 gatunków ryb morskich (50 to gatunki endemiczne).
Najsłynniejszymi mieszkańcami Galapagos są olbrzymie żółwie (od których pochodzi nazwa archipelagu), tak np. żółw słoniowy może ważyć aż 185 kg i żyje nawet 150 lat. Najliczniejszymi zwierzętami wysp są lwy morskie, ich liczba szacowana jest na 50 tys. osobników.
Pierwszymi ludźmi, którzy znaleźli się na wyspach, byli Inkowie. W XVI w. archipelag został zupełnie przypadkowo odkryty przez panamskiego biskupa Tomasa de Berlanga, który nazwał go Zaczarowanym. Z czasem wyspy stały się bazą dla hiszpańskich i portugalskich marynarzy oraz kryjówką dla piratów i przemytników. Darwin przybył na nie we wrześniu 1835 r. Podczas drugiej wojny światowej na wyspie Seymour była amerykańska baza morska i lotnicza.
Obecnie Galapagos to prężny ośrodek turystyczny. Ponieważ nadmiar turystów zagraża tutejszemu ekosystemowi, rząd Ekwadoru, do którego należą wyspy, w 1934 r. na wyspie Santa Cruz założył park narodowy, który w 1986 r. został przekształcony w rezerwat biosfery. UNESCO wpisało archipelag na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego.
WŁAD

Wydanie: 2000, 50/2000

Kategorie: Ekologia

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy