Gotówką czy bez?

Gotówką czy bez?

Gotówka i niegotówka

Rozliczenia bezgotówkowe to szybsze i wygodniejsze dokonywanie płatności

Pieniądz gotówkowy to obowiązujące znaki pieniężne, w Polsce – banknoty i monety emitowane przez Narodowy Bank Polski. Natomiast pieniądz bezgotówkowy przyjmuje formę zapisów księgowych na rachunkach bankowych. Najczęściej stosowane na co dzień formy rozliczeń bezgotówkowych to: polecenie przelewu, w tym zlecenie stałe, polecenie zapłaty i płatności kartami.

Polecenie przelewu

Polecenie przelewu polega na zleceniu bankowi dyspozycji przelania kwoty z rachunku bankowego osoby płacącej na wskazany przez nią inny rachunek bankowy. Osoba zlecająca dokonanie przelewu jest określana mianem płatnika lub zleceniodawcy. Osoba, na której konto trafiają pieniądze, to odbiorca lub beneficjent. Warunkiem wykonania polecenia przelewu jest posiadanie przez zleceniodawcę odpowiedniej kwoty na rachunku bankowym.
Dyspozycja polecenia przelewu może być złożona w oddziale banku lub za pomocą systemów bankowości elektronicznej. Dokonywanie przelewów przez internet to nie tylko wygodny sposób regulowania swoich zobowiązań, takich jak opłaty, spłata karty kredytowej, ale także idealny sposób realizacji płatności dla osób często kupujących w sklepach internetowych.

Zlecenie stałe

Wygodnym rozwiązaniem regulowania comiesięcznych płatności są zlecenia stałe. Dzięki nim można zlecić bankowi regulowanie w naszym imieniu płatności, których wysokość jest stała lub zmienia się rzadko. To dobre rozwiązanie w przypadku np. czynszu, alimentów, rat pożyczek i kredytów. Klient przekazuje do banku informację – może to zrobić w oddziale, przez internet lub telefon – że chce, by określonego dnia bank przelewał określoną sumę pieniędzy na wskazany rachunek. Jeśli np. czynsz wzrośnie, można zlecenie zmodyfikować. Pamiętać należy, by na koncie były pieniądze na pokrycie tych zleceń.

Polecenie zapłaty

W przypadku płatności, których wysokość zmienia się z miesiąca na miesiąc, wygodniejszym rozwiązaniem jest polecenie zapłaty. Realizowane jest ono na podstawie wyrażonej przez klienta (nazywanego dłużnikiem), np. abonenta telefonii komórkowej, zgody na automatyczne obciążanie przez dostawcę usługi (wierzyciela) kwotą zobowiązania rachunku w jego banku.

kartowy pieniądz

Trzy podstawowe rodzaje kart płatniczych to: karty debetowe, karty kredytowe i karty obciążeniowe (charge).
Karty debetowe są wydawane do konta osobistego. W momencie przeprowadzania transakcji przy użyciu karty debetowej bank pobiera należności z konta posiadacza takiej karty. Aby transakcja mogła dojść do skutku, klient musi mieć odpowiedni stan środków na swoim koncie. Możemy wydać maksymalnie tyle, ile mamy na rachunku bieżącym. Wykaz operacji dokonanych za pomocą karty debetowej klient otrzymuje w formie wyciągu papierowego lub – coraz częściej – może sprawdzić go w internecie, logując się na swoje konto w banku. Nazwa karta debetowa bierze się z tego, że w momencie używania karty debetowej transakcja jest od razu księgowana, obciążając rachunek bankowy klienta. W tym znaczeniu słowo debet (z ang. debit) oznacza natychmiastowe obciążenie konta. Karty debetowe stanowią zdecydowaną większość – ok. 80% wszystkich kart płatniczych używanych przez Polaków.
Karty kredytowe to instrument płatniczy zawierający limit kredytowy przyznany przez bank. Posiadacz karty kredytowej co miesiąc otrzymuje wykaz transakcji wykonanych kartą (lub może sprawdzić to na swoim koncie internetowym w banku) oraz informacje dotyczące sposobu i terminu rozliczenia – jest tam wymieniona całość zadłużenia oraz minimalna wymagana kwota spłaty. Jeżeli w określonym terminie spłaci całość zobowiązań wobec banku, nie zapłaci odsetek, jeżeli tylko część, od pozostałej kwoty bank naliczy odsetki. W sprzyjających okolicznościach okres bezodsetkowy może trwać do 58 dni. Karty kredytowe stanowią mniej niż 20% kart płatniczych używanych przez Polaków.
Karty obciążeniowe, inaczej zwane kartami z odroczonym terminem płatności, są połączeniem karty kredytowej z kartą debetową. Z jednej strony, podobnie jak w przypadku karty kredytowej, bank udziela klientowi limitu kredytowego, z drugiej strony, karta obciążeniowa jest powiązana z rachunkiem bankowym (jak karta debetowa). Odroczona płatność polega tu na tym, że klient zobowiązuje się do zapewnienia środków na spłatę całości (a nie części, jak przy kartach kredytowych) zadłużenia w określonym terminie, a bank pobiera wtedy środki z rachunku klienta (plus ewentualne prowizje). Tego typu karty to mniej niż 1% kart używanych przez Polaków.


Bezpieczne karty

O czym trzeba pamiętać

– Podczas transakcji kartą płatniczą nie wolno tracić jej z pola widzenia. Po transakcji należy ją niezwłocznie odebrać.

– Nikomu nie należy udostępniać numeru karty. Także jeśli ktoś do nas dzwoni, przedstawia się jako pracownik banku i prosi o weryfikację informacji. Banki nigdy nie kontaktują się telefonicznie, prosząc o podanie numeru karty płatniczej.

– Nigdy nie odpowiadajmy na mejle lub SMS-y, których nadawca prosi o podanie informacji o karcie. Nie odpowiadajmy też na wiadomości, które zapraszają do odwiedzenia strony internetowej w celu weryfikacji danych, w tym o kartach. Ten rodzaj oszustwa jest nazywany phishingiem.

– Zawsze sprawdzajmy, czy strona transakcyjna, na której podajemy dane karty, jest szyfrowana (adres musi rozpoczynać się od https://).

– Korespondencja z banku zwierająca dane o kartach oraz zestawienia transakcji powinna być zniszczona przed wyrzuceniem, aby uniemożliwić osobom niepowołanym odczytanie informacji. Tak samo należy postępować z pokwitowaniami transakcji.

– Chrońmy numer karty i inne poufne kody umożliwiające dokonanie transakcji (np. numer PIN, numery CVV2 lub CVC2 znajdujące się na odwrocie karty), tak aby osoby niepowołane nie mogły wejść w ich posiadanie, np. rejestrując obraz karty przy użyciu telefonu komórkowego.

– Nie zapisujmy kodu PIN na karcie ani nie przechowujmy go razem z kartą. – Klawiaturę bankomatu przy wypłacie gotówki lub terminalu przy dokonywaniu płatności należy zasłonić, kiedy wprowadzamy PIN, aby nikt go nie poznał.


Ważny numer w przypadku utraty karty: 828 828 828. Dzwoniąc pod ten numer, zastrzeżemy kartę. Na infolinii klient zostanie zapytany o bank, który wydał kartę, a następnie do niego przekierowany. Innym sposobem jest skontaktowanie się z dostępnym przez całą dobę centrum autoryzacji kart swojego banku. Numer centrum jest zapisany na odwrocie karty. Warto go wpisać do telefonu komórkowego oraz przechowywać w znanym innym domownikom miejscu w domu.

Zgodnie z polskim prawem z chwilą zgłoszenia utraty karty odpowiedzialność za przeprowadzone nią transakcje ponosi jej wydawca. Maksymalna odpowiedzialność właściciela karty za nieuprawnione transakcje przeprowadzone przed zgłoszeniem jej utraty wynosi równowartość 150 euro w złotych, a w przypadku transakcji zbliżeniowych 50 euro.

Strony: 1 2

Wydanie: 05/2015, 2015

Kategorie: ABC BANKOWOŚCI, część VI

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy