Jaskinie Skocjańskie

W 1984 r. decyzją UNESCO na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego wpisano krasowe Jaskinie Skocjańskie w Słowenii. Na świecie krasowych grot są tysiące. Słowenia też jest w nie wyjątkowo bogata, ale jak pisał pewien francuski speleolog: “Jaskinie Skocjańskie nie mają sobie równych”.
Jest to zespół nie tylko grot, ale też podziemnych potoków, jezior i wodospadów stworzonych przez Rekę, która przez tysiąclecia wypłukiwała pokłady wapienia pozostawione przez dawne morze. Ta niewielka rzeka bierze początek u podnóża góry Snežnik. Po przepłynięciu kilku kilometrów zaczyna tracić wody w podziemnych szczelinach, by we wsi Skocjan zupełnie zniknąć pod ziemią. Wypływa dopiero po 40 kilometrach (już po włoskiej stronie granicy) i jako rzeka Timavo ostatecznie znika w Adriatyku.
Archeologiczne znaleziska mówią, że Jaskinie Skocjańskie służyły pierwotnemu człowiekowi za kryjówkę i miejsce składania ofiar bogom świata podziemnego. W czasach rzymskich były elementem sytemu obronnego i wtedy też opisał je Wirgiliusz. W burzliwych wiekach średnich groty dawały schronienie okolicznej ludności. Naukowcy zainteresowali się nimi na początku XIX w. Pionierem tych badań był mieszkaniec Triestu, niezwykle odważny i sprawny Joseph Eggenhőfer, który sam przebywał wpław ciemne i zalane groty.
Jaskinie Skocjańskie ciągną się na przestrzeni 5 km, osiągając głębokość 150-200 m i szerokość do 300 m. Nie ma wśród nich dwóch podobnych, każda zadziwia turystę czymś niepowtarzalnym. Tak np. jaskinia zwana Wielką Salą wypełniona jest lasem stalaktytów, a niektóre są tak wielkie, że nazwano je Gigantami. W grocie Studnia kapiąca woda wytworzyła olśniewająco białe misy o głębokości do 80 cm. Dziełem Reki w Sali Rudolfa są baśniowe tarasy i zapory z trawertynu. Dalej rzeka prowadzi do Komnaty Svetina i przez liczne wodospady wpada do Komnaty Műllera i tak aż do Groty Wężowej. Turystom dodatkowych wrażeń dostarczają tysiące nietoperzy, które zwisają ze sklepienia grot lub bezszelestnie szybują.
Niektóre jaskinie zapadły się i w ten sposób powstały zagłębienia wypełnione krasową glebą. Są to niezwykle urodzajne pola uprawne, tyle że z powodu wód podziemnych często narażone na powodzie. W rejonie Wielkiej Doliny występuje również bogactwo roślin dziko rosnących, a wśród świata zwierzęcego na uwagę zasługują norniki śnieżne oraz zimujące w jaskiniach ptaki pomurniki.
Tradycja mówi, że Dantemu do opisu bramy piekieł w “Boskiej Komedii” za wzór posłużyła Grota św. Kancjana. Jedno jest pewne: mroczne i tajemnicze Jaskinie Skocjańskie musiały robić “piekielne” wrażenie nie tylko na poetach, ale przede wszystkim na badaczach. Dzisiaj są oświetlone i turyści mogą w pełni podziwiać jeden z cudów natury.

Wydanie: 2000, 45/2000

Kategorie: Ekologia

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy