Kalendarium kościuszkowców

Kalendarium kościuszkowców

20 stycznia 1943 r.
W „Nowych Widnokręgach” ukazujących się w Moskwie opublikowano list Tadeusza W[iślickiego], w którym pisał on: „Trzeba, żeby znalazł się ktoś, kto sformuje oddziały tej Armii Polskiej, która by najprostszą drogą, przez Wielkie Łuki i Ukrainę, wniosła do kraju sztandar polski z hasłem: »Za Waszą wolność i naszą«. Czas najwyższy, aby tę jednostkę stworzyć”.

8 kwietnia 1943 r.
Ówczesny ppłk Zygmunt Berling skierował list do NKWD, proponując organizację (na początek) polskiej dywizji i pułku zapasowego.

28 kwietnia 1943 r.
Wanda Wasilewska w moskiewskim radiu poinformowała Polaków w ZSRR, że Związek Patriotów Polskich (formalnie jeszcze nieistniejący) od dłuższego czasu stara się o utworzenie na terytorium ZSRR polskich oddziałów, które będą walczyć obok Armii Czerwonej.

6 maja 1943 r.
Uchwała Państwowego Komitetu Obrony ZSRR o formowaniu na terytorium ZSRR Polskiej Dywizji im. Tadeusza Kościuszki. Na jej dowódcę został wyznaczony Zygmunt Berling, awansowany na pułkownika. Miejscem organizacji jednostki stał się obóz w Sielcach nad Oką w obwodzie riazańskim.

15 lipca 1943 r.
W rocznicę bitwy pod Grunwaldem żołnierze 1. DP im. T. Kościuszki złożyli przysięgę. Obok 16,5 tys. kościuszkowców stanęli do niej żołnierze 1. Pułku Czołgów, żołnierki, które później weszły w skład 1. Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater. Ofiarowany dywizji sztandar wyhaftowały moskiewskie robotnice.

10 sierpnia 1943 r.
Na mocy decyzji Państwowego Komitetu Obrony ZSRR utworzono ogólnowojskowy 1. Korpus Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, w skład którego weszły: 1. DP im. Tadeusza Kościuszki, 2. DP im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, 1. Brygada Artylerii Armat im. gen. Józefa Bema, 1. Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte, Pułk Lotniczy „Warszawa”.

21-26 sierpnia 1943 r.
Komisja Armii Czerwonej wydała opinię, że 1. DP może wyruszyć na front mimo wielu niedociągnięć.

1 września 1943 r.
Wymarsz na front.

12-13 października 1943 r.
Bitwa pod Lenino.

16 marca 1944 r.
Na polecenie Stalina wydano dekret o rozwinięciu 1. Korpusu w Armię Polską w ZSRR i podporządkowaniu jej marsz. Konstantemu Rokossowskiemu, dowódcy 1. Frontu Białoruskiego.

18 lipca-2 sierpnia 1944 r.
Żołnierze 1. Armii Polskiej walczyli w operacji brzesko-lubelskiej.

21 lipca 1944 r.
Krajowa Rada Narodowa wydała dekret o połączeniu partyzanckiej Armii Ludowej z Armią Polską sformowaną w ZSRR w jednolite Wojsko Polskie. Wojsko to określano później jako 1. Armię WP, w odróżnieniu od powstałej 8 sierpnia 1944 r. 2. Armii dowodzonej przez gen. Karola Świerczewskiego.

22-23 lipca 1944 r.
Oddziały 1. Armii Polskiej przekroczyły Bug i skierowały się na Chełm i Lublin.

23 lipca 1944 r.
Naczelnym dowódcą został mianowany gen. Michał Rola-Żymierski.

28 lipca-12 września 1944 r.
1. Armia WP toczyła walki pod Dęblinem, Puławami i na przyczółku warecko-magnuszewskim.

10-15 września 1944 r.
Udział wojsk 1. Armii w walkach o warszawską Pragę.

16-23 września 1944 r.
Desant kościuszkowców na pomoc walczącej Warszawie.

10-29 października 1944 r.
Walki o Jabłonnę.

Styczeń-luty 1945 r.
1. Armia WP uczestniczyła w operacji wiślano-odrzańskiej.

19 stycznia 1945 r.
Defilada żołnierzy 1. Armii WP w wyzwolonej Warszawie.

30 stycznia-11 lutego 1945 r.
Żołnierze 1. Armii WP walczyli w bitwie o Wał Pomorski.

1 marca-7 kwietnia 1945 r.
Udział żołnierzy 1. Armii WP w operacji pomorskiej.

4-8 marca 1945 r.
Bitwa o Kołobrzeg.

16 kwietnia-9 maja 1945 r.
W szturmie na Berlin obok wojsk radzieckich uczestniczyły liczące 12 tys. żołnierzy jednostki wchodzące w skład 1. Armii WP: 1. Dywizja Piechoty, 2. Pomorska Brygada Artylerii Haubic, 6. Samodzielny Warszawski Zmotoryzowany Batalion Pontonowo-Mostowy i 1. Samodzielna Brygada Moździerzy z odwodu Naczelnego Dowództwa WP.

2 maja 1945 r.
Na berlińskiej Kolumnie Zwycięstwa zawisły polskie flagi.

Wydanie: 2018, 41/2018

Kategorie: Historia

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy