Sąd orzekł, że administracja USA złamała prawo w sprawie eksploatacji niekonwencjonalnych złóż ropy
Dotkliwą klęskę poniosły koncerny chcące eksploatować kalifornijskie złoża ropy metodą szczelinowania hydraulicznego. Sędzia federalny w San José orzekł, że administracja Obamy złamała prawo, wydzierżawiając parcele firmom naftowym bez przeprowadzenia badań wpływu tej metody na środowisko naturalne. Jest to pierwsza taka decyzja sądu federalnego. Organizacje ekologiczne triumfują.
Eksploatacja złóż ropy i gazu metodą szczelinowania hydraulicznego trwa w Stanach Zjednoczonych od lat 80. XX w., a na wielką skalę prowadzona jest w tym stuleciu. Gaz łupkowy przyczynił się do rozkwitu energetycznego Ameryki. Ceny gazu znacznie spadły, co przyniosło ożywienie gospodarcze. Eksploatacji łupków zakazał tylko stan Vermont, władze stanów Karolina Północna, Nowy Jork i New Jersey wprowadziły zaś na nią moratorium.
Metoda szczelinowania hydraulicznego polega, jak wiadomo, na pompowaniu w głęboko położone warstwy skalne wody pod wysokim ciśnieniem, z dodatkiem piasku i niewielkiej ilości chemikaliów. Woda powiększa rysy i szczeliny w skałach, przez które wydobywają się ropa lub gaz znajdujące się w formacjach skalnych.
Ogromne złoże
W USA przyznawaniem koncesji na eksploatację surowców na terenach federalnych zajmuje się Biuro Gospodarki Gruntami (Bureau of Land Management, BLM) podlegające Departamentowi Spraw Wewnętrznych. We wrześniu 2011 r. BLM wyraziło zgodę na wydzierżawienie koncernom naftowym czterech działek w Kalifornii. Firma Vintage Production California LLC wydzierżawiła za 180 tys. dol. 200 akrów ziemi w kalifornijskim Fresno County. Przedsiębiorstwo Neil Ormond uzyskało 2343 akry w Monterey County, przy czym koszt dzierżawy oceniono na 56,4 tys. dol. Obie firmy zamierzają eksploatować obfite złoża ropy naftowej znajdujące się w wielkiej formacji skalnej Monterey Shale, położonej pod południową częścią San Joaquin Valley. Zdaniem ekspertów, łupki roponośne Monterey Shale zawierają 15,4 mld baryłek ropy, czyli ok. 64% wszystkich zasobów ropy łupkowej w USA. Jedna z działek wytyczona jest na suchych, trawiastych wzgórzach na południowy wschód od Coalinga w hrabstwie Fresno, inne w pobliżu rzeki Salinas. Wydobycie gazu łupkowego i ropy nie przybrało w Kalifornii takich rozmiarów jak w Pensylwanii i w Teksasie, jednak w marcu br. jej gubernator Jerry Brown stwierdził, że władze stanowe powinny rozważyć zastosowanie technologii szczelinowania hydraulicznego w celu zmniejszenia importu zagranicznej ropy. Eksperci z Uniwersytetu Południowej Kalifornii oceniają, że eksploatacja ropy łupkowej doprowadzi do powstania w tym stanie 3 mln nowych miejsc pracy do 2020 r.
Lęk przed zatruciem
Przeciwko planom prowadzenia wydobycia na obszarze Monterey Shale zdecydowanie wystąpiły organizacje ekologiczne, wspierane przez wielu rolników, którzy boją się o swoje pastwiska i winnice. Obrońcy środowiska głoszą, że szczelinowanie hydrauliczne doprowadzi do zatrucia gleby i wody, uniemożliwi uprawę roli i hodowlę, a także zagrozi wielu rzadkim gatunkom, takim jak kondor kalifornijski czy lis z San Joaquin. Stosowanie tej metody na terenie suchym i aktywnym sejsmicznie może powodować trzęsienia ziemi. Przyśpieszy również niekorzystne zmiany klimatu – uderzyli na alarm ekolodzy, którzy podali BLM do sądu. Argumentowali, że urząd federalny wyraził zgodę na dzierżawę gruntów koncernom naftowym na podstawie nieaktualnego, powierzchownego badania z 2006 r., dotyczącego m.in. zagrożeń ekologicznych. Eksperci doszli wówczas do wniosku, że technologia ta nie stanowi zagrożenia dla środowiska naturalnego.
8 kwietnia sędzia federalny Paul Grewal z San José ogłosił swoją decyzję. Stwierdził, że BLM złamało obowiązujące prawo, nie przeprowadzając przed przyznaniem koncesji na wydobycie ropy łupkowej niezbędnych ekspertyz. Uznał postanowienie BLM za arbitralne i samowolne, a przedstawione analizy za niedostateczne, „ponieważ nie uwzględniają w odpowiednim stopniu wpływu technik szczelinowania hydraulicznego, gdy są stosowane w połączeniu z takimi technikami jak wiercenia poziome”.
„Ryzyko zanieczyszczenia na skutek szczelinowania, aczkolwiek nieznane, nie jest aż tak abstrakcyjne, aby je całkowicie ignorować”, napisał sędzia, aczkolwiek zastrzegł: „Nie orzekam, czy szczelinowanie jest dobre czy złe”.
Nie unieważnił decyzji o przyznaniu dzierżawy, czego domagali się obrońcy środowiska. Wezwał natomiast obie strony, tj. koncerny naftowe oraz ekologów, aby opracowały wspólne rozwiązanie problemu i przedstawiły je sądowi. Jeżeli zgoda nie zostanie osiągnięta, każda ze stron powinna zaproponować swoje rozwiązanie. Może ono obejmować np. unieważnienie umów dzierżawnych albo rezygnację z prowadzenia odwiertów. Sprawą może jeszcze się zająć federalny sąd apelacyjny, którego orzeczenia są obowiązujące dla dziewięciu zachodnich stanów USA. Właśnie w zachodnich stanach znajduje się większość złóż ropy łupkowej.
Obrońcy środowiska potraktowali postanowienie sądu jak wspaniałe zwycięstwo. „To ważna decyzja, uznająca, że szczelinowanie oznacza nowe zagrożenie dla kalifornijskiej wody, powietrza, świata roślin i zwierząt, zagrożenie, którego agencje rządowe nie mogą już dłużej ignorować”, powiedział Brendan Cummings, prawnik organizacji ekologicznej Center for Biological Diversity, jednej z tych, które złożyły pozew. Cummings podkreślił, że od tej pory Bureau of Land Management nie będzie już mogło wydawać zgody na eksploatację łupków bez przeprowadzenia rozległego badania ryzyka ekologicznego. Wyraził też opinię, że przeciwne eksploatacji łupków organizacje obrońców środowiska w innych stanach również będą pozywać BLM, co może pokrzyżować wiele planów koncernów naftowych i gazowych. Firmy naftowe oświadczyły jednak, że po przygotowaniu nowej analizy dotyczącej zagrożeń ekologicznych zamierzają eksploatować złoża Monterey Shale. Na terenach podlegających BLM wydobywanych jest obecnie 5% pozyskiwanej w USA ropy i 12% gazu ziemnego.
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy