Od informacji do reklamacji
Dobrze funkcjonujący rynek finansowy powinien być przejrzysty, zapewniać bezpieczeństwo i ochronę interesów jego uczestników
Tylko klient mający odpowiednią wiedzę o nabywanych usługach finansowych może podejmować racjonalne decyzje dotyczące swoich pieniędzy. W Polsce wymogi informacyjne banków wobec klientów określają: Prawo bankowe, Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, Ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych, Ustawa o kredycie konsumenckim, Ustawa o prawach konsumenta i Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Stosowne wytyczne zawarte są także w rekomendacjach Komisji Nadzoru Finansowego. Wśród innych regulacji warto wymienić wprowadzony z inicjatywy KNF Kanon Dobrych Praktyk Rynku Finansowego oraz Kodeks Etyki Bankowej (Zasady Dobrej Praktyki Bankowej) opracowany przez Związek Banków Polskich. Duża część wymogów informacyjnych wynikających z regulacji prawnych odnosi się do umów zawieranych z klientami: umów rachunku bankowego, umów kredytu oraz umów lokaty czy różnych form inwestowania pieniędzy.
Kredyt
Przy zaciąganiu kredytu lub pożyczki należy zwrócić uwagę na to, z jaką instytucją zamierzamy podpisać umowę, jakie jest nominalne oprocentowanie, ile wynoszą opłaty dodatkowe, jaka jest rzeczywista roczna stopa oprocentowania – RRSO – przedstawiająca całkowity koszt kredytu lub pożyczki, ile wyniesie całkowita kwota do zwrotu i jakie są wymagane zabezpieczenia. Upewnijmy się, że wszystkie zapisy umowy są dla nas zrozumiałe.
Ustawa o kredycie konsumenckim przewiduje wiele uprawnień dla konsumenta, m.in. 14-dniowe prawo odstąpienia od umowy kredytu bez podawania przyczyn i bez ponoszenia kosztów, prawo do otrzymania formularza informacyjnego, w którym znajdują się wszystkie istotne elementy umowy, co ułatwia porównywanie oferty różnych kredytodawców, prawo do otrzymania projektu umowy i prawo do wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego.
Lokata
Szczególnie starannie należy sprawdzić, komu zamierzamy powierzyć pieniądze – czy podmiot kuszący nas wysokimi zyskami jest objęty nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego, a środki w nim ulokowane są chronione przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Na stronie www.knf.gov.pl można upewnić się, że dana instytucja finansowa znajduje się w rejestrze podmiotów nadzorowanych. Tam również możemy sprawdzić, czy dany podmiot nie trafił na listę ostrzeżeń publicznych, która zawiera wykaz firm, przeciwko którym KNF złożyła zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Natomiast o tym, czy podmiot ma gwarancje Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, możemy przekonać się na stronie www.bfg.pl.
Inwestycja
Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID) zobowiązała banki do wzmocnienia ochrony klientów korzystających z usług inwestycyjnych i instrumentów finansowych. Na pierwszy plan wysuwa się tu obowiązek informowania klientów o specyfice instrumentu finansowego i związanym z nim ryzyku oraz ocena odpowiedniości i adekwatności produktu do profilu inwestycyjnego klienta.
Wymogi MiFID obejmują wiele instrumentów finansowych, w szczególności: akcje, obligacje, instrumenty rynku pieniężnego, instrumenty pochodne oraz jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Wymogi dotyczą również usług inwestycyjnych, w tym usługi zarządzania na zlecenie portfelem papierów wartościowych oraz usługi doradztwa inwestycyjnego.
Obowiązek rzetelnej informacji dotyczy całej oferty banków. Informacje o produktach i usługach bankowych klienci mogą uzyskać m.in. na stronach internetowych oraz pod numerami bankowych infolinii
Tylko, że RRSO nie powinien być porównywany w oderwaniu od kosztów całkowitych. Wyniki mogą się bowiem różnić. Oba te parametry porównujemy łącznie.