Książki religijne

Książki religijne

Przewodnik dla każdego

Encyklopedyczny “Leksykon Religii Świata” Gerharda J. Bellingera łączy zalety podręczne­go słownika oraz systematycz­nego kompendium religioznaw­stwa. Znalazły się w nim hasła odnoszące się do 170 religii róż­nych kultur, ras i narodów, żyją­cych w czasach dzisiejszych i dawniejszych. Dalszych 500 kościołów i wyznań, kierunków i szkół religijnych, nie ujętych w hasła, można odnaleźć, korzy­stając ze skorowidza umieszczonego na końcu książki. Leksy­kon w sposób usystematyzowany podaje istotne informacje o religiach, ich założycielach i ważnych postaciach, o historii religii, jej rozprzestrzenianiu się i ewolucji, doktrynach i rytua­łach.

Książka jest napisana przystępnym językiem, ma przejrzysty układ haseł, zawiera 300 fotografii oraz 125 planów, rysunków i diagramów.

Gerhard J. Bellinger “Leksykon Religii Świata”, tłum. Tadeusz Kachlak, Tomasz Pszczółkowski, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1999, s. 424         

TROPEM TEMPLARIUSZY

W “Świątyni i Loży” autorzy “Świętego Graala” – Michael Baigent i Richard Leigh – podążają tropem prześladowanych templa­riuszy, którzy znaleźli schronienie u ekskomunikowanego króla Szkocji, Roberta Bruce’a. Docie­kają w jakich okolicznościach za­korzeniła się w Szkocji tradycja zakonu templariuszy i dlaczego znalazła tylu zwolenników wśród szlachty. Zastanawiają się też, dla­czego wolnomularstwo, wyrosłe z tradycji zakonu templariu­szy, związało się z polityczną działalnością dynastii Stuartów.

Autorzy dopatrują się źródeł masonerii w rycerskich rytua­łach templariuszy, w tajemnicach kaplicy w Rosslyn oraz w eli­tarnej kadrze szkockich gwardzistów, strzegących królów Francji. Śledzą rozwój wolnomularstwa w XVII i XVIII- wiecznej Europie oraz jego wkład w propagowanie postępo­wych idei w Anglii. Przy okazji demaskują wiele mitów naro­słych wokół działalności loży masońskiej, zwłaszcza w Sta­nach Zjednoczonych.

“Świątynia i Loża” to z detektywistycznym zacięciem napi­sana analiza ewolucji wolnomularstwa.

Michael Baigent, Richard Leigh “Świątynia i Loża”, tłum. Robert Sudół, Wydawnictwo Książka i Wiedza, War­szawa 1999, s. 268       

W CESARSTWIE RZYMSKIM

“Religia Cesarstwa Rzymskiego”

Tadeusza Zielińskiego, wybitnego znawcy kultury antycznej, to książka dla .koneserów. Stanowi piąty tom monumentalnej, sześciotomowej mo­nografii, zatytułowanej “Religie świa­ta antycznego”, będącej dziełem życia profesora Zielińskiego..

Dotychczas ukazały się: tom I – “Religia starożytnej Grecji”, tom II – “Religia hellenizmu”, tom III – “Hel­lenizm i judaizm”, tom IV – “Religia Rzeczypospolitej Rzymskiej”, w przygotowaniu jest tom VI – “Chrześcijaństwo antyczne”.

Tom V – “Religia Cesarstwa Rzymskiego” – jest dziełem erudycyjnym, odwołującym się do historii geopolitycznej, filozofii, lite­ratury, kulturoznawstwa. Fascynująca lektura dla znawców przedmiotu.

Tadeusz Zieliński “Religia Cesarstwa Rzymskiego”, Wydaw­nictwo Adam Marszałek, Warszawa 1999, s. 512       

RELIGIE ŚWIATA

W POSZUKIWANIU ŚWIĘTEGO GRAALA

Trzech autorów – psycholog, literatu­roznawca i historyk – napisało coś w ro­dzaju historycznej powieści detektywi­stycznej. Punktem wyjścia są dzieje proboszcza niewielkiej parafii na połu­dniu Francji, który pod koniec ubiegłe­go wieku zaczął remontować XI-wiecz- ny kościół, zbudowany na fundamen­tach świątyni Wizygotów i odkrył w je­go piwnicy tajemnicze pergaminy sprzed kilkuset lat. Autorzy śledzą losy tych pergaminów, które prowadzą do templariuszy, XVII-wiecznego malarza, wypraw krzyżowych, dynastii Merowingów, a na końcu do Jezusa. Jednak poszukiwania zdają się wskazywać na to, że Jezus wca­le nie umarł na krzyżu, lecz żył do 45. roku naszej ery, założył rodzinę i dał początek rodom dynastycznym Europy. Autorzy twierdzą że ma­ją podstawy, by sądzić, że istnieje tysiącletni zakon, który pilnie strze­że tej tajemnicy.

Michael Baigent, Richard Leigh, Henry Lincoln “Święty Graal, Święta Krew”, tłum. Robert Sudoł, Wydawnictwo Książka i Wiedzą Warszawa 1999, s. 358               

DLA OTWARTYCH UMYSŁÓW

Taką uwagą – “Podręcznik dla otwar­tych umysłów” – opatrzył swoją książkę “Religie świata” Douglas E. Harding, an­gielski religioznawca, duchowny i podróżnik, przeciwnik fanatyzmu reli­gijnego.

Autor omawia następujące religie: hin­duizm, buddyzm, konfucjanizm, taoizm, zen, judaizm, chrześcijaństwo oraz islam. On sam nie jest zwolennikiem żadnej z nich, fascynują go wszystkie wielkie re­ligie, a najbardziej zawarty w nich pier­wiastek mistyczny.

Bardzo interesujący jest rozdział “Religia i nauka”, w którym omówione są relacje pomiędzy religią a polityką astronomią biolo­gią fizyką psychologią itd.

Autor, mimo że sam jest duchownym, ma do religii dystans nau­kowca. “Religia bodajże nigdy nie była apolityczna – czytamy. – Nie chodzi o to, że, niestety, obracała się w złym towarzystwie. Nie, religia i polityka pierwotnie były tym samym, a cała historia polityczna to dzieje ich mozolnego rozplątywania. Niekiedy król był też arcyka­płanem, a nawet bogiem, w każdym jednak wypadku osoba jego i urząd były święte. Wszystkie jego prawa były boskimi, nie stworzonymi przez człowieka. W istocie cała struktura spo­łeczna, w tym również zasady należytego postępowania, kary wymierzone za naruszenie tych zasad oraz takie instytucje, jak niewolnictwo, kastowość i podporządkowanie kobiet, pocho­dziła z ustalenia boskiego. Zakwestionować cokolwiek z tych rzeczy znaczyło tyle, co zakwestionować samą religię. Toteż nic dziwnego, że na całym świecie i w całej historii religia wy­wierała wpływ skrajnie konserwatywny”.

Bardzo interesująca lektura – i bardzo na czasie.

Douglas E. Harding “Religie świata”, tłum. Robert Stil­ler, Wydawnictwo Wrocławskie, Wrocław 1999, s. 130

Nie tylko dla szkół

“Leksykon kultury religij­nej w Polsce” jest adresowa­ny głównie do uczniów szkół średnich i studentów kierun­ków humanistycznych. Opracowano go w bardzo przy­stępny i pomysłowy sposób: większość haseł jest opatrzo­na wypisami z literatury pol­skiej, kronik i publicystyki.

Na przykład po objaśnieniu hasła “wiatyk” (Komunia Św. udzielona umierającemu ) znajduje się fragment z “Pana Tadeusza” Adama Mickiewiczą z “Nocy i dni” Marii Dąbrowskiej oraz wiersz “Bran­soletka” Cypriana Norwida – wszystkie zawierają omawia­ny wyraz “wiatyk”. Dzięki takiemu urozmaiceniu uczniom na pewno łatwiej będzie zapamiętać trudny wyraz, a książ­ka staje się ciekawsza w lekturze.

Autor, Mirosław Korolko, zebrał hasła dotyczące obrzę­dów, zwyczajów, miejsc kultu, wspólnot religijnych, wspól­not zakonnych, hasła hagiograficzne, z dziedziny sztuki sa­kralnej i inne. Znalazły się tu również ciekawostki leksykal­ne – na przykład “łysina św. Piotra” to roślina używana daw­niej do leczenia wzroku konia, a “wywloką” pierwotnie oznaczała księdza, który zmienił wiarę.

W książce najobszerniej zostały potraktowane wyznania katolickie, protestanckie i prawosławne, niestety, bardzo skromne są hasła dotyczące mniejszości narodowych. A szkoda, zwłaszcza że autor książki pisze we wprowadze- niu, że jego praca ma rejestrować wartości, którym w cza­sach odwrotu od tradycji religijnej grozi zapomnienie.

Mirosław Korolko “Leksykon kultury religijnej w Pol­sce. Miejsca, obrzędy, wspólnoty”, Oficyna Wydawniczo- Poligraficzna Adam, Warszawa 1999, s. 648               

MITY MESJAŃSKIE

Autorzy “Testamentu Me­sjasza” przedstawiają nau­kowo poparte dowody na to, że Jezus Chrystus był królem, a także znaczącym politykiem swoich czasów, założycielem długowiecznej dynastii. Analizują role Je­zusa jako Mesjasza i opisują jak z tygla myśli i mistyki chrześcijańskiej powstała wiara w tajemniczą mądrość – jedyną i objawioną.

Autorzy zajmują się koncepcją idei mesjańskiej od czasów Chrystusa oraz jej ewolucją po czasy współcze­sne, badają zależności pomiędzy starożytnymi i współ­czesnymi koncepcjami mesjańskimi. Ich zdaniem, idea mesjańska jest nadal obecna, także w społeczeństwie zachodnim, przeżywającym kryzys wartości i poszukują­cym nowych wartości duchowych. Przestrzegają także przed bezkrytycznym przyjmowaniem mitów mesjań­skich, które z wielkim cynizmem były wykorzystywane w dalszej i bliskiej przeszłości. Pokazują jakie elementy mesjanizmu świadomie wykorzystywali różni politycy, jak choćby Lenin, Stalin czy Hitler, aby manipulować ludźmi.

Michael Baigent, Richard Leigh, Henry Lincoln “Testament Mesjasza”, tłum. Krzysztof Salawa, Wy­dawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1999, s. 318

W OJCZYŹNIE PROROKOW

Autor książki “W ojczyźnie Boga i Proroków”, Bronisław Troński, jest reporterem i publicystą. Tym razem opisuje swoje liczne podróże do Izraela, które stają się pretekstem do rozważań nad reli­gią związkiem współczesnego chrześcijaństwa i judaizmu, kultury żydowskiej i polskiej, a także nad współczesnym i starożytnym Izraelem Główną zaletą książki jest to, że autorowi udało się bez emo­cji, z dystansu opisać ten kraj i jego mieszkańców w codziennym życiu, w całej różnorodności.

Bronisław Troński “W ojczyźnie Boga i Proroków”, Wydawnictwo Książkowe IbiS, War­szawa 1999, s. 160        

 

 

Wydanie: 01/1999, 1999

Kategorie: Książki

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy