Listy od czytelników Nr 42/2016

Listy od czytelników Nr 42/2016

Warszawskie dzieci w Birkenau
W artykule „Rozkaz: Warszawiaków wymordować” (PRZEGLĄD nr 40) Bohdan Piętka szczegółowo opisuje losy mieszkańców stolicy wypędzonych z domów w czasie powstania i wywiezionych m.in. do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Pragnę przypomnieć, że w pierwszym transporcie ludności cywilnej Warszawy, jaki stanął na rampie Birkenau nocą z 11 na 12 sierpnia 1944 r., znajdowało się ponad 500 warszawskich dzieci, mających mniej niż 14 lat. Do sektora kwarantanny w Birkenau Niemcy skierowali ok. 180 chłopców w wieku 9-14 lat. W obozie kobiecym w Birkenau w bloku 16a, tzw. dziecięcym, znalazło się ok. 360 dziewcząt i młodsi chłopcy. Dzieci nie były wypędzane do pracy z wyjątkiem grupy starszych chłopców, którzy byli zaprzęgani do wozu konnego, by przewozić ładunki do poszczególnych sektorów obozu Birkenau.
Na początku stycznia 1945 r. w związku z rozpoczynającą się ewakuacją więźniów kilka grupek warszawskich dzieci połączono z przebywającymi w obozie matkami i wywieziono do niewielkich obozów zorganizowanych przy zakładach przemysłowych w Berlinie. Dziewczęta i chłopcy od 12. roku życia byli zatrudnieni przy odgruzowywaniu miasta i przy prostych zajęciach w zakładach przemysłowych. Po zdobyciu Berlina przez Armię Czerwoną grupy te, bez żadnej pomocy, szły w stronę Odry, a następnie przygodnymi wagonami towarowymi wróciły do Warszawy.
Pozostałe w Birkenau warszawskie dzieci w większości zostały wyprowadzone w pieszej ewakuacji 18 stycznia. Tylko chore i najsłabsze pozostały w obozie i tu doczekały wyzwolenia. Kolumna dorosłych więźniów i dzieci szła do Wodzisławia, skąd wagonami towarowymi – także odkrytymi węglarkami – była wieziona w głąb Niemiec. Chłopcy z Warszawy zostali skierowani do obozu koncentracyjnego Mauthausen. Podróż koleją, przy silnym mrozie i bez pożywienia, trwała cztery dni. Wielu więźniów zamarzło w czasie tego transportu. Chłopcy szczęśliwie dotarli do Mauthausen żywi. Zostali wyzwoleni 5 maja 1945 r. przez wojsko amerykańskie.
W Warszawie działa obecnie Stowarzyszenie Więźniów Byłych Dzieci Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych. Zrzesza 140 członków. W zeszłym roku staraniem stowarzyszenia powstał „panel historyczny”, na który składają się mówione relacje kilkunastu warszawskich dziewcząt i chłopców wywiezionych do Birkenau w czasie powstania warszawskiego.
Bogdan Bartnikowski, nr obozowy 192731

Wydanie: 2016, 42/2016

Kategorie: Od czytelników

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy