Nadzieja dla chorych na raka

Pierwszy od 30 lat sukces w walce ze śmiertelnym nowotworem wątroby

Być może rak wątroby nie będzie już wyrokiem śmierci. Lek nowej generacji przedłuża życie pacjentów o 44%. Oznacza to co prawda opóźnienie zgonu tylko o 2,8 miesiąca, ale zdaniem ekspertów to wiele.
Niektórzy mówią nawet o przełomie. „Wcześniej nie mieliśmy dla tych pacjentów właściwie nic. Teraz jest do dyspozycji lekarstwo przedłużające życie”, powiedział dr Josep M. Llovet z uniwersytetu w Barcelonie.
W ciągu ostatnich 30 lat testowano około 100 nowych lekarstw przeciwko nowotworom wątroby. Żadne nie zadziałało.
Preparat, które przedłuża życie chorych, nosi nazwę Sorafenib, a sprzedawany jest jako nexavar. To produkt kalifornijskiej firmy Onyx Pharmaceuticals oraz niemieckiego koncernu farmaceutycznego Bayer.
Nexavar w wielu krajach, także w Polsce, zarejestrowany jest już jako lekarstwo do terapii raka nerek. Przedłuża życie chorych na ten nowotwór nawet dwukrotnie. Obecnie wykazano, że pomaga także pacjentom cierpiącym na raka wątroby. Wyniki testów klinicznych dr Llovet i jego koledzy przedstawili podczas dorocznego kongresu Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego w Chicago. To największa tego rodzaju konferencja na świecie, w tym roku wzięło w niej udział 33 tys. lekarzy i specjalistów. Informacje o skuteczności nexavaru stały się największą sensacją spotkania w Chicago.
Testom klinicznym poddano 602 cierpiących na raka wątroby pacjentów. Chorzy pochoadzili z Europy (w tym cztery osoby z Polski). Pacjentów podzielono na dwie grupy, osoby z pierwszej otrzymywały naxavar, te z drugiej – placebo. Okazało się, że chorzy leczeni nexavarem przeżywali przeciętnie 10,7 miesiąca, pacjenci, którym podawano placebo (obojętny chemicznie preparat) – tylko 7,9 miesiąca. W lutym br. przerwano testy, tak aby także osoby z grupy placebo mogły otrzymać lekarstwo

i żyć dłużej.

Niektórzy poddani terapii nexavarem przeżyli nawet dwa lata. Dla chorych na raka wątroby pojawiła się nadzieja.
Nowotwór ten zabija na świecie 622 tys. osób rocznie. Atakuje coraz częściej – rozwój choroby mogą spowodować takie czynniki jak zakażenie wirusem hepatitis B i C, alkoholizm czy nawet nadwaga. Na liście najbardziej śmiertelnych chorób nowotworowych rak wątroby zajmuje trzecie miejsce (na liście najczęściej występujących – miejsce czwarte). W wielu przypadkach wykrywany jest za późno, chorych nie może ocalić nawet usunięcie złośliwych guzów. W USA wykrywanych jest 19 tys. przypadków raka wątroby rocznie. 17 tys. chorych umiera w ciągu roku. Leczenie chemioterapią nie przynosiło rezultatów.
Chemioterapię onkolodzy porównują do miotacza ognia, który niszczy zarówno chore, jak i zdrowe komórki, nie potrafi jednak wypalić skutecznie rakowych guzów. Od końca lat 90. koncerny farmaceutyczne próbują rozwijać terapie celowane (target therapies), które unicestwiają niemal wyłącznie komórki nowotworowe i nie powodują tak niszczycielskich skutków ubocznych jak chemioterapia. W ciągu ostatnich 10 lat na zasadzie terapii celowanych opracowano mniej więcej trzy czwarte wszystkich nowych preparatów antynowotworowych dopuszczonych do użytku. Do tej grupy należy także większość z 300 nowych lekarstw znajdujących się

w fazie testów.

Według ocen instytutu badań rynkowych IMS Health, sprzedaż leków przeciwrakowych nowej generacji będzie wzrastać każdego roku o jedną piątą, w 2010 r. handel tymi specyfikami osiągnie wartość 70 mld dol. Nic dziwnego, że koncerny farmaceutyczne rozpoczęły swoisty wyścig, z którego skorzystają pacjenci. Obecnie prowadzone są testy z dwoma innymi lekarstwami o nazwach Sutent (produkt firmy Pfizer Inc.) i Avastin (wytwarzany przez firmę Genentech Inc.). Avastin ma opinię cudownej broni przeciwko nowotworom jelita grubego. Sutent jest stosowany w leczeniu raka nerki i nowotworów przewodu pokarmowego. Badania mają wykazać, czy wspomniane preparaty okażą się skuteczne także przeciw rakowi wątroby.
Nexavar, podobnie jak inne leki terapii celowanej, działa wielotorowo. Hamuje angiogenezę, czyli tworzenie się naczyń krwionośnych zapewniających guzom nowotworowym zaopatrzenie. Atakuje również kinazy, czyli enzymy umożliwiające przekazywanie sygnałów pobudzających komórki rakowe do podziałów. Przypuszczalnie nexavar jako lek przeciwko rakowi wątroby zostanie dopuszczony do użytku w Unii Europejskiej i USA na początku 2008 r.
Terapie celowane są zazwyczaj skuteczne (przynajmniej w porównaniu do tradycyjnych), ale niezwykle kosztowne. Miesięczne leczenie przy użyciu nexavaru kosztuje 4,5 tys. dol. Istnieją obawy, że ubożsi pacjenci będą mieli ograniczony dostęp do niektórych nowych lekarstw, aczkolwiek onkolodzy podkreślają, że nie powinno tak się stać.