W najnowszym (1/2019) numerze Przeglądu polecamy

W najnowszym (1/2019) numerze Przeglądu polecamy

W poniedziałek 31 grudnia w kioskach 1 numer tygodnika PRZEGLĄD. Polecamy w nim:

TEMAT Z OKŁADKI
Rok 2019. Scenariusze polityczne
– Jeżeli widzę np., że czynni rolnicy nie głosują na PSL, to uważam ich za idiotów. Podobnie, gdy idzie o ludzi związanych z dawnym systemem, którzy nie głosują na SLD – mówi prof. Jacek Raciborski, socjolog. Jego zdaniem jeśli ktoś myśli, że partia rządząca rozpadnie się jak domek z kart od jednej czy drugiej afery, to się myli. – PiS wydaje się stać na skale. Tę skałę tworzy część tradycjonalistycznego elektoratu, religijnego i socjalnego, ale też dzięki temu, że PiS wyraża emocje sporych grup obywateli. Oczywiście anty-PiS jest dużo większe, ale aby wygrać musi znaleźć formę organizacyjną.

WYWIAD
Chiny chcą być numerem 1 w świecie
– Chiny pretendują do bycia numerem 1 na świecie. Nie państwem numer 1, ale cywilizacją numer 1. Bo to jest kontynent i cywilizacja, a nie zwykły kraj. Ona chce wrócić do okresu świetności. Jeszcze w roku 1829 Chiny dawały 32,8%, jedną trzecią, światowego PKB. Od czasów Chrystusa aż do XIX stulecia były największą światową gospodarką. Z ich punktu widzenia ostatnie ponad 200 lat to aberracja, chwilowy odprysk – przypomina prof. Bogdan Góralczyk, politolog i sinolog. – Jak mamy hegemona i szybko wyrastającego pretendenta do tronu, łatwo może to się skończyć wojną, nie tylko handlową czy celną. Sytuacja jest bardzo poważna – dodaje.

KRAJ
Inspekcja ochrony niczego
Inspekcja Ochrony Środowiska to prawdopodobnie najbardziej barejowska polska instytucja. Nie działa w niej nic, ale jej szefostwo stara się udawać, że wszystko funkcjonuje znakomicie. Robi to na różne sposoby. Na przykład kiedy w Polsce wybucha pożar składowiska odpadów, IOŚ wysyła na miejsce wóz pomiarowy. Tam bada powietrze i ogłasza, że mobilne laboratorium nic nie wykryło i nie ma zagrożenia dla zdrowia mieszkańców. Nie mówi się jednak np. o tym, że pomiarów dokonano już po ugaszeniu pożaru.

Eksportowe oblubienice
Wszystkie cztery są Turczynkami, „eksportowymi oblubienicami”. Znalazły się w Polsce w wyniku małżeństwa görücü usulü. Ich przyszli mężowie, będąc w Polsce, zawiadomili swoich rodziców, że chcą się ożenić, a oni znaleźli synom w Turcji wymarzone (zazwyczaj przez siebie) żony. Kiedy rodzice kandydatek wyrazili zgodę na małżeństwo córek, nastąpiło danie słowa, potem zaręczyny, ślub, wesele i tak kobiety znalazły się w Polsce.

OPINIE
IPN – wierny sojusznik PiS
Adam Leszczyński podkreśla, że historia dr. Adam Puławskiego, historyka szykanowanego w Instytucie Pamięci Narodowej, a potem odsuniętego od prowadzenia badań, stanowi tylko jeden z wielu przykładów transformacji tej instytucji w oręż partii rządzącej. – To przemiana jawna i radykalna – IPN zawsze miał sympatie polityczne, ale przynajmniej udawał bezstronną instytucję publiczną. Dziś nikt nawet nie próbuje tego robić. IPN wytrwale zwalcza tradycję nie tylko i nie tyle komunistyczną, ile lewicową.

SYLWETKI
Sól ziemi czarnej
Kazimierz Kutz (1929-2018) do żadnej partii się nie zapisał. „Jestem wolnym strzelcem i dzięki temu mogę sobie strzelać bez umiaru”, mawiał. W Senacie czuł się czasem jak w ogrodzie zoologicznym: „Są tam różni ludzie, dziwne sprawy, rzeczy dzieją się wbrew naturze – to bardzo ciekawe dla reżysera, który żyje przecież z podglądania świata, poznawania, obserwowania”. Raz po raz Kutz się zacietrzewia, atakuje, z tym że cały czas po śląsku: „Jeśli ktoś mnie atakuje, to rzadko mu mówię, że pierdoli. Częściej po prostu mam to w dupie. Niech się wymądrza, krytykuje – jego prawo”.

HISTORIA
Skamandryci w mleczarni
Sprzeciwiali się cenzurze, zakazom władz kościelnych wystawień klasyków, jak również antysemityzmowi. Pomimo że do pewnego czasu (do aresztowań brzeskich), przy małych zastrzeżeniach w miarę podobnie patrzyli na kolejne wydarzenia polityczne, już w listopadzie 1923 r. żona Jarosława Iwaszkiewicza Anna pisała w dzienniku: „W łonie Skamandra rozłam i tak dziwnie przykra dla mnie rosnąca wciąż złość jednych względem drugich, którą odczuwa się pomimo wspólnego knajpowania, dowcipów i sztucznego humoru”.

KULTURA
Kiedy kobieta kocha butelkę
– Pijące kobiety to tabu nie tylko w polskiej kulturze. Panowie zamykali się w swoich klubach, gdzie dyskutowali o polityce, społeczeństwie i kulturze. Popijające kobiety były schowane, piły po kryjomu, nigdy z tym się nie obnosiły – mówi Dorota Kolak, odtwórczyni roli kobiety uzależnionej od alkoholu w filmie „Zabawa, zabawa” Kingi Dębskiej. – Mnie się zdaje, że tak jak wszystko u kobiety – macierzyństwo, seks, relacje, praca – alkohol jest bardzo silnie powiązany z emocjonalnością. Ta emocjonalność komplikuje leczenie – przypuszcza.

Co skrywa literackie bikini
Bestsellery to nie są książki dobre, ale takie, które dobrze się sprzedają – truizm, ale siła zestawień jest większa, niż mogłoby się wydawać. W dobie, gdy książka jest tylko produktem, a wydawnictwa fabrykami słów, trafienie na listę bestsellerów stanowi prostą drogę do sukcesu komercyjnego. Niestety, może być też pocałunkiem śmierci dla tych, którym marzy się wieczna sława. Większość autorów pisze, żeby trafić do literackiego panteonu, w najgorszym razie do szkolnego elementarza. O honor, a nie o honorarium się rozchodzi.

Qulturalia

ZAGRANICA
Mowa na granicy wymarcia
Wbrew obiegowej opinii niebezpieczeństwo wyginięcia nie dotyczy tylko egzotycznych języków używanych przez pojedyncze plemiona. Status zagrożonego mają też tysiącletnie języki europejskie, współcześnie często zredukowane do dialektu, tak jak sycylijski, langwedocki, piemoncki czy andaluzyjski. Za sto lat wspomnieniem mogą być również języki dziś używane przez liczne mniejszości, a nawet całe narody europejskie. Mianem zagrożonego lub na granicy przetrwania Narody Zjednoczone określają irlandzki, walijski czy łotewski.

Narodowość na sprzedaż
Paszporty krajów o mniejszej populacji, słabszej roli na arenie międzynarodowej itd. są dostępne dla każdego, i to zgodnie z prawem. Ich zakup odbywa się nie na podejrzanych stronach internetowych czy komunikatorach, ale na oficjalnych witrynach rządowych. Według danych Światowego Forum Ekonomicznego w Davos na świecie już ponad 30 krajów oferuje płatne obywatelstwo lub po prostu nabycie paszportu za odpowiednią cenę, a drugie tyle udostępnia różne formy legalnej rezydencji na swoim terenie.

Jafa dla wszystkich
Zaledwie 2 km od kosmopolitycznego centrum Tel Awiwu leży Jafa. Nazywana „bramą Izraela”, przypomina typowo arabską dzielnicę z wąskimi uliczkami i zabytkami i ma ok. 4 tys. lat. Najbardziej zauważalna w tej enklawie jest symbioza Żydów i Arabów. W Jafie żydzi i muzułmanie znają się, zapraszają do domów i uznają swoje święta. Najsłynniejszym przykładem pokojowego współżycia w dzielnicy jest żydowsko-muzułmański chór Rana. Niestety, temu modelowi zagraża gwałtowna zmiana charakteru i statusu miasta.

OBSERWACJE
Obsesja samodoskonalenia
Podejście kapitalistyczne, czy wręcz korporacyjne, wybrzmiewa w używanym przez trenerów osobistych żargonie. Słowa klucze to m.in. sukces, wyniki, potencjał, zarządzanie i projekt. W słowniku coachów ewentualne ograniczenia i problemy – będące zresztą jedynie „projekcją negatywnego myślenia” – to „wyzwania”. Natomiast ci, którzy sceptycznie podchodzą do takiej wizji świata, to „narzekacze”. Wyznacznikiem sensowności jest tu produktywność – czas wykorzystany bez wymiernych efektów to czas stracony.

Psy do zadań specjalnych
W sumie mają 28 łap i siedem superczułych nosów. Każdy z nich ma przewodnika, czyli swojego pana i zarazem kolegę po fachu, z którym uczy się ratowniczych powinności. Są pełnoprawnymi członkami TOPR, zwanymi psami lawinowymi. Jeśli psy ratownicze kończą służbę z powodu wieku lub choroby, dożywotnio mają opłaconą karmę oraz opiekę weterynaryjną. Oczywiście zostają ze swoim przewodnikiem, stając się po prostu psem domowym, ale pod czujnym i czułym okiem Pogotowia.

Fragmenty książki Beaty Sabały-Zielińskiej „TOPR. Żeby inni mogli przeżyć”

FELIETONY I KOMENTARZE
Jerzy Domański: Opozycja atutem PiS
Jan Widacki: Na Nowy Rok
Roman Kurkiewicz: Świat oniemieje: Polska 2019
Tomasz Jastrun: Nowy rok
Ludwik Stomma: Burak
Edward Mikołajczyk: Jak Tadeusz z Mateuszem

 

Wydanie: 01/2019, 2019

Kategorie: Kraj

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy