W poniedziałek 29 października w kioskach 44 numer tygodnika PRZEGLĄD. Polecamy w nim:
TEMAT Z OKŁADKI
Pożegnać człowieka po ludzku
Ksiądz, uwypuklając aspekt religijny (co skądinąd zrozumiałe), nie dostrzega wymiaru ludzkiego – tego, że np. zmarły lubił górskie wycieczki, pomagał schroniskom dla psów i kotów, ostatnią miłością jego życia była wnuczka itp. Rodzina, żegnając bliską osobę, chce jeszcze raz ją przypomnieć, utrwalić jej postać. Dlatego coraz częściej zdarzają się pogrzeby świeckie czy może raczej cywilne (bo mogą mieć charakter ateistyczny bądź wyznaniowy, tyle że poza Kościołem jako instytucją). – My między sobą mówimy o pogrzebach szytych na miarę. Bo chodzi o to, żeby była to ceremonia poświęcona konkretnemu człowiekowi. Jemu i jego życiu. Żebyśmy powiedzieli to, co zmarły sam o sobie by powiedział, gdyby mógł – wyjaśniają Anna i Jacek Borowikowie, małżeństwo mistrzów świeckiej ceremonii pogrzebowej.
WYWIAD
To nie nokaut, walka jest wyrównana
– PiS wyszło z dołka. Do tej pory przy 28% uzyskanych głosów miało 5% władzy w sejmikach. Teraz ma 34% głosów i 33% władzy. Ale medal ma drugą stronę – do tej pory PiS mówiło o samorządach źle, że niegospodarnie wydają pieniądze, że są tam układy itd. Że władza centralna robi to lepiej. Teraz będzie trudniej tak mówić. Bo jak krytykować siebie? – komentuje dr hab. Jarosław Flis, socjolog. – Wybory pokazały, że ten wrestling uprawiany po obu stronach jest odległy od rzeczywistości. Nie dzieje się tak, że toczy się ostateczna walka dobra ze złem, a jak się rozstrzygnie, to będzie koniec. Polska polityka jest dużo bardziej normalna, niż jeszcze niedawno się wydawało – dodaje.
KRAJ
Wyborczy fitness
Sumujemy głosy. Brakuje trzech. Ponownie liczymy głosy oddane na poszczególnych kandydatów. O tej godzinie pomyłki są możliwe. Znajdujemy brakujące karty w paczce Trzaskowskiego, więc jego wynik się powiększa. Rafał przelicza część głosów oddanych na swojego imiennika. A potem siedzi nad leżącymi na podłodze kartkami jakby zadumany. – Mogę już zabrać Trzaskowskiego? – pytam, bo widzę, że wpatruje się w stosik. – Tak, weź, ja już go nie chcę dotykać… – stwierdza. Nie dziwię się jego smutkowi – Trzaskowski dostaje 950 głosów, 75,4% oddanych w głosowaniu na prezydenta, a jego faworyt 171, czyli pięć i pół razy mniej.
Dlaczego Kraków wybiera Jacka Majchrowskiego?
Kluczem do zrozumienia popularności prezydenta Majchrowskiego jest to, że nigdy nie wyprzedza on oczekiwań społecznych, nie ingeruje w życie miasta, kiedy nikt tego nie oczekuje, ale prawie zawsze reaguje, kiedy presja staje się duża i widać, że proponowane rozwiązania są popularne. Rządzi miastem konserwatywnie, ale z wyczuciem reaguje na konflikty i robi krok do przodu, kiedy wyraźnie widać, że ludzie chcą, by go zrobił. Zachowawczość, którą wielu uważa za jego największą słabość, jest jednocześnie największą zaletą prof. Majchrowskiego.
Hajnówka przeciw sobie
Wyznawców prawosławia, którzy w Hajnówce stanowią zdecydowaną większość, burmistrz Jerzy Sirak ujmuje próbami sądowego zablokowania marszów ONR sławiących Romualda Rajsa „Burego”, którego oddział w 1946 r. wymordował kilkadziesiąt osób narodowości białoruskiej w powiecie bielskim i hajnowskim. Paradoksalnie poparcie hajnowian zdobył także były katecheta i członek PiS, obecnie na etacie w IPN – Bogusław Łabędzki, który marsz ku chwale „wyklętych” w Hajnówce wymyślił, a pierwszy, z osobami skazanymi m.in. za sianie nienawiści narodowościowej i naruszenie nietykalności policjantów, poprowadził.
Chaos na skrzydłach
Wśród zarzutów OPZZ figuruje nakłanianie pracowników PLL LOT do wcześniejszych powrotów ze zwolnień lekarskich lub pracy na stanowiskach, które przekraczają ich kwalifikacje. Są też próby wysyłania w rejsy członków załogi w złym stanie psychofizycznym.
Pilot Marek Herbreder odmówił rejsu do Toronto, po tym jak dowiedział się o dyscyplinarnym zwolnieniu 67 kolegów. Niemniej jednak część załogi wciąż lata, co zarząd spółki tłumaczy „ogromnym zaangażowaniem”. Prezes Milczarski na pytanie Herbredera o kolejne zwolnienia miał odpowiedzieć, że „musiał postraszyć tamtych, żeby reszta latała”.
OPINIE
Poradnik Wallenroda
Człowiek popierał publicznie – dajmy na to – skok na konstytucję, przejęcie sądów i inne takie rzeczy, wszystko z patriotyzmu i troski o ojczyznę, a tu nagle taki kiks. Opozycja wygra, można stracić pracę, przestaną zapraszać do telewizji. Co robić? Co robić?! – pyta dr hab. Adam Leszczyński. I podpowiada: trzeba w odpowiednim momencie się odciąć, potępić poprzednie zaangażowanie, a potem można udawać, że wcale go nie było. Oto trzy przypadki skutecznego wygumkowania PiS z życiorysu: minister Radosław, wicepremier Ludwik i publicysta Cezary. (Wszelkie podobieństwo do żyjących osób jest oczywiście całkowicie przypadkowe.)
Najazdu Mongołów nie będzie
W perspektywie długiego trwania, a za takie w jakimś stopniu można uznać 100 lat od odzyskania niepodległości, w tym prawie trzy ćwierci wieku w sytuacji istotnej korekty terytorialnej wraz z przesiedleniami ludności, należy powiedzieć, że decyzje z lat 1943-1945 – wbrew intencjom ich autorów – stworzyły fundamenty historycznego sukcesu Polski, którego obecnie doświadczamy. Nie miejmy bowiem złudzeń: geopolityczna pustka na europejskim Wschodzie, spowodowana najazdem Mongołów na Ruś na początku XIII w., nie wróci. Ta czaszka już nigdy się nie uśmiechnie – pisze dr hab. Lech Mażewski.
Sinusoida polityki Trumpa wobec Chin
Gdyby przedstawić politykę Donalda Trumpa wobec Chin z ostatnich dwóch lat w postaci wykresu, miałby on kształt sinusoidy. Polityka ta była tak zmienna, jak zmienny i nieprzewidywalny jest sam prezydent – pisze prof. Longin Pastusiak. W różnych krajach pojawiły się komentarze, że zainicjowana przez Trumpa wojna z Chinami w dłuższej perspektywie umocni chińską gospodarkę, zmuszając tamtejsze firmy do innowacji i podniesienia technologii na wyższy poziom.
ZAGRANICA
Blokada zabija Kubę
31 października w Zgromadzeniu Ogólnym Narodów Zjednoczonych odbędzie się już 27. głosowanie nad rezolucją o „Konieczności zakończenia gospodarczej, handlowej i finansowej blokady narzuconej Kubie przez Stany Zjednoczone Ameryki”. I zapewne po raz kolejny tylko USA i Izrael będą temu przeciwne. Nigdy dotąd podobny system nie został jednostronnie narzucony drugiemu państwu i nie trwał 57 lat. Dotychczasowe straty poniesione w wyniku blokady rząd kubański ocenił na prawie 934 mld dol. Blokada dramatycznie wpływa na ochronę zdrowia na wyspie.
Grzech w wielkim mieście
Dziś w Iranie mułłowie stoją murem za siqe, jednak ten, kto widzi tu szansę dla młodych ludzi na legalny wolny związek, cieszy się przedwcześnie. Duchowni nie rwą się, by błogosławić takie pary. Jeśli dziewczyna jest panienką, czyli teoretycznie dziewicą, zawarcie siqe wymaga zgody męskiego opiekuna – ojca lub brata. Legalizowanie przedmałżeńskiego seksu jest źle widziane przez szyicki kler. Jednak za opłatą przychylny mułła przymyka jedno oko, a nawet dwa. To oczywiście dla osób, które chcą takiego papieru.
Fragmenty książki Aleksandry Chrobak „Fashionistki zrzucają czadory. Moje odkrywanie Iranu”
SYLWETKI
Odeszli, ale są
Wojciech Pokora (zm. 4.02) bawił swoją sztuką komiczną miliony, ale gdy miał stanąć przed widownią kabaretu, gdzie trzeba było odrobinę poimprowizować, sztywniał z tremy. Roman Kłosowski (zm. 11.06) podarował Polakowi jego naturalną, wrodzoną, przaśną, kartoflano-buraczaną gębę. Irena Kirszenstein-Szewińska (zm. 29.06) już trzy lata przed maturą, w 1963 r., z wynikiem 11,6 s na 100 m stanęła na czele juniorek Europy. Kora, Olga Jackowska (zm. 28.07) – najcieplej wspominamy tę najwcześniejszą.
HISTORIA
Salonka dwóch kapitulacji
Wojennych kapitulacji historia odnotowała bez liku. Dwie jednak warto przypomnieć, bo odbyły się w wyjątkowych okolicznościach. Przedstawiciele dwóch wrogich państw spotkali się dwukrotnie, w 1918 i 1940 r., w tym samym kraju, w tej samej miejscowości i w tym samym pomieszczeniu, by ogłosić koniec wojennego starcia. Chodzi o lasek Compiègne, położony 80 km na południe od Paryża.
KULTURA
Kino bez coming outu
– Gdybyśmy się zdecydowały na odwzorowanie polskich realiów, powstałaby historia o cierpieniu i piętnie ciążącym na środowisku mniejszości seksualnych. A chciałyśmy uzyskać odwrotny efekt – opowiedzieć o dylematach jednostek bez względu na kraj, w którym rozgrywa się akcja – tłumaczy Olga Chajdas, reżyserka i scenarzystka filmu „Nina”. – Siłą naszego filmu jest to, że nie próbuje on zmieniać niczyjego zdania, nie walczy o prawa, ponieważ ukazuje świat, w którym tej walki nie trzeba już toczyć. Nie muszę przedstawiać się na ekranie jako „Olga Chajdas – zdeklarowana lesbijka”.
Qulturalia
ZDROWIE
Będziemy mogli zwalczać raka
Nobel 2018 w medycynie i fizjologii został przyznany za terapię antynowotworową, której twórcami są James Allison i Tasuku Honjo. Chociaż oficjalnie mówi się o „odkryciu terapii przeciwnowotworowej poprzez hamowanie negatywnej regulacji immunologicznej”, tak naprawdę chodzi o odblokowanie układu odpornościowego w taki sposób, by sam zwalczał raka. Początkowo uznano, że immunoterapia nowotworowa sprawdzi się tylko w przypadku czerniaka. Później jednak uzyskano pozytywne efekty w terapii raka płuc, nerek i chłoniaka.
TECHNOLOGIE
Wirus przychodzi z sieci
30 lat temu, 2 listopada 1988 r., do komputerowej sieci Massachusetts Institute of Technology trafił wirus komputerowy stworzony przez studenta Cornell University Roberta Morrisa. W założeniu miał być nieszkodliwym robakiem, pozwalającym ocenić zasięg sieci internetu. Błąd autora przekształcił go jednak w groźny program, który zatrzymał pracę tysięcy komputerów i wyrządził bardzo duże szkody. Awarię usunięto dopiero po kilku dniach, a „robak Morrisa” stał się pierwszym wirusem komputerowym, który ściągnął uwagę mediów i doprowadził autora przed sąd.
FELIETONY I KOMENTARZE
Jerzy Domański: Jaki przebił Ogórek
Jan Widacki: Żarówka a sprawa polska
Roman Kurkiewicz: Między żarówką a triumfem lewicy
Tomasz Jastrun: Krajobraz po bitwie
Edward Mikołajczyk: Posłanka wygasza na czczo
Agnieszka Wolny-Hamkało: Dziwne losy sióstr Brontë
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy