We wtorek 12 listopada w kioskach 46 numer tygodnika PRZEGLĄD. Polecamy w nim:
TEMAT Z OKŁADKI
Oddawajcie ulice!
W ciągu ostatniego roku coraz bardziej stanowczy i lepiej słyszalny jest głos osób i środowisk sprzeciwiających się polityce historycznej prawicy – często młodych, biograficznie zupełnie niezwiązanych z Polską Ludową, działających w społecznościach internetowych i na uczelniach. Spór o politykę historyczną u progu kolejnej kadencji PiS nie jest już tak jednostronny.
Ambicje sterowania pamięcią, ustanawiania kultu i wprowadzania do panteonu coraz to nowych bohaterów, w tym rodziny prezesa Jarosława Kaczyńskiego, ważnych postaci w PiS czy odrzucanych przez lokalne społeczności bohaterów władzy, skutkują sprzeciwem wobec polityki historycznej PiS wśród ludzi, którzy dotychczas pozostawali wobec samego IPN obojętni czy nie darzyli ciepłymi uczuciami żadnych PRL-owskich patronów.
WYWIADY
Kościół „dobrej zmiany” i kardynałowie PiS
– Kościół w Polsce zarzucił żmudne i trudne głoszenie Dobrej Nowiny na rzecz szybkich i łatwych korzyści płynących z popierania „dobrej zmiany” – ubolewa filozof i teolog Jarosław Makowski. – Wszystkie badania na temat udziału młodych ludzi w katechezie, zaangażowania w praktyki religijne itd. pokazują, że te wskaźniki spadają, są dla Kościoła fatalne. Dlatego Kościół przez najbliższe cztery lata będzie próbował mocno usadowić się instytucjonalnie. Bo ludzie, co widać, zwracają Kościołowi bilet. Nie chcą się utożsamiać z księżmi, którzy ambonę zamienili w mównicę sejmową.
System wyborczy nie powstaje w próżni
– Bardzo bym studził przekonanie, które ma np. wielu zwolenników JOW-ów, że ordynacja wyborcza to czarodziejska różdżka, która uzdrowi chorą politykę. Naprawdę nic nie wskazuje, że tak jest. Choć oczywiście należy się wsłuchać w argumenty krytyków obecnych reguł, bo są w nich celne obserwacje – zachęca dr Adam Gendźwiłł, socjolog specjalizujący się w badaniach systemów wyborczych. – Powinniśmy dyskutować nad obniżeniem ustawowego progu wyborczego i ewentualnie nad powiększeniem okręgów wyborczych – tak aby zwiększyć proporcjonalność naszego systemu wyborczego.
Kto powiedział – Jachira NIE!
– Będę patrzeć władzy na ręce, czyli kontynuować to, co starałam się robić przez cztery lata na Facebooku. Nieustannej walki wymagają ochrona klimatu i poprawa jakości powietrza. Potrzebna jest walka o nowoczesną edukację, o nauczanie i wychowanie. Wreszcie zależy mi na ułatwianiu życia przedsiębiorcom – zapowiada Klaudia Jachira, rozpoczynająca pierwszą kadencję w Sejmie. – Jeśli nadal będzie się marginalizować opozycję, wyłączać mikrofony, karać finansowo itd., to nie wiem, czy nie trzeba będzie znów używać innych środków wyrazu, jakimi są filmiki i happeningi – dodaje.
KRAJ
Neofaszysta i antysemita w IPN
Zaczynał od Narodowego Odrodzenia Polski, najstarszej partii politycznej o profilu narodowo-radykalnym w Polsce. Rasistowskie i antysemickie ugrupowanie utrzymywało kontakty z organizacjami faszystowskimi z Włoch, Niemiec i Wielkiej Brytanii, a w swoich wydawnictwach zamieszczało teksty negujące Holokaust lub wybielające zbrodnie nazistów. Później przeszedł do nowego na naszym podwórku Obozu Narodowo-Radykalnego. W swoim pokoleniu Tomasz Greniuch był jedynym działaczem tej organizacji z tytułem doktora. Teraz został p.o. naczelnikiem opolskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej.
Jak myśli policjant?
Kiedy słyszą, że pan minister spraw wewnętrznych jechał samochodem, jego kierowca przekroczył prędkość o 48 km i dostał tylko upomnienie, to są zdezorientowani. Nie wiedzą, jak mają się zachowywać w stosunku do normalnych obywateli. Wiem od policjantów, że jeżeli widzą małe przestępstwa, malutkie wykroczenia, to często odwracają głowę, żeby tego nie widzieć, nie notować, nie reagować. Bo nie wiedzą, kto może być sprawcą. A nuż jakiś człowiek „dobrej zmiany”? A te „małe sprawy” to agresja werbalna, przemoc w rodzinie, które przy braku reakcji ze strony policjantów mogą się zamienić w tragedię.
Fragment książki Piotra Niemczyka „Pogarda”
Ja się pracy nie boję, ale tak się nie da
– Nigdy w życiu nie pracowałam tak ciężko – opowiada Monika. Dziennie do wyczyszczenia było 2,5 tys. blach. Na każdej z nich przypalenizna po pieczywie, wszystkie trzeba wyskrobać szpachelką. Cały dzień pracowała pochylona. Później mycie wanny zabrudzonej podczas produkcji, zamiatanie hal, gruntowne sprzątanie, a raz w tygodniu szorowanie podłóg na kolanach. Pensja minimalna. Awansowała nawet na sklepową, ale szef ją zwolnił. Powód? Jak stwierdził, chciał wpuścić do zakładu świeżą krew.
Fragmenty książki Kamila Fejfera „O kobiecie pracującej. Dlaczego mniej zarabia, chociaż więcej pracuje”
PUBLICYSTYKA i OPINIE
O edukacji seksualnej bez ściemy
Skąd różnice między Wschodem a Zachodem w kwestii ciąż u nastolatek? Odpowiedzią jest przede wszystkim poziom edukacji seksualnej. Holenderska edukacja seksualna to znakomity przykład edukacji kompleksowej, która ma na celu przekazanie uczniom wiedzy, umiejętności i wartości niezbędnych do dokonywania zdrowych wyborów w życiu seksualnym. Jest ona obowiązkowa i postrzegana w kategorii prawa dzieci do edukacji, nie zaś sprawy warunkowanej przez światopogląd rodziców. Skuteczność modelu widać w świetnych statystykach – pisze Anna Brzeska.
Katolicyzm wraca do chrześcijaństwa
Zakończony 26 października synod dla Amazonii wzbudził, również w Polsce, wyjątkowo żywe reakcje. Od skrajnie entuzjastycznych, wieszczących rewolucję w Kościele, po katastroficzne – zwiastujące ostateczny upadek katolicyzmu i stygmatyzujące papieża Franciszka jako heretyka i zdrajcę szlachetnej tradycji św. Jana Pawła II. Jak łatwo się domyślić, ani te pierwsze, ani te drugie oceny nie opierają się na uważnej lekturze synodalnego dokumentu końcowego – przekonuje Stanisław Obirek.
ZAGRANICA
Bez wizy, bez gwarancji
Włączenie Polski do programu bezwizowego nie jest jednoznaczne z gwarancją wjazdu na teren USA. Ostateczną decyzję podejmują na granicy funkcjonariusze amerykańskiej służby celnej i ochrony granic. Nadal możemy zostać zawróceni do Polski najbliższym samolotem, np. gdy funkcjonariusz uzna, że istnieje duże prawdopodobieństwo podjęcia przez nas pracy na czarno lub nielegalnego osiedlenia się na stałe. Warto też uważać na to, co publikuje się w mediach społecznościowych, gdyż urzędnik imigracyjny może poprosić o hasło dostępu do Facebooka czy Instagrama.
Hiszpania walczy ze światowym terroryzmem
Jeśli chodzi o wykrywanie terrorystów, służby w tym kraju uchodzą za jedne z najskuteczniejszych w Europie. Interweniują tak wcześnie, jak to możliwe. Gdy tylko dowiadują się o potencjalnych spiskach, niszczą komórki tuż po ich utworzeniu. Intensywnie przeszukują konta w mediach społecznościowych, obserwują meczety i współpracują z informatorami w celu uzyskania wiedzy o siatkach terrorystycznych.
HISTORIA
Mundur z czerwoną kokardą
9 listopada 1918 r. w Berlinie wybuchła rewolucja. Dwa dni później odbyło się spotkanie berlińskiej rady robotniczej i żołnierskiej, która stwierdziła, że każdy pokój będzie sprawiedliwszy od kontynuowania wojny, uznając tym samym dążenia niepodległościowe Polski. 11 listopada zrewolucjonizowani żołnierze niemieccy zniweczyli plany obrony Cytadeli Warszawskiej. Wdarli się do budynków sztabowych i aresztowali komendanta cytadeli oraz innych oficerów. Przystąpili też do rozmów ze stroną polską o wycofaniu z Warszawy.
KULTURA
Polityka na chwilę, sztuka na zawsze
– Życzyłbym sobie tylko jednego: aby polski widz sukcesywnie wyrabiał w sobie smak i wymagał od filmowców coraz wyższej jakości ich dzieł. Żeby nie zadowalał się powierzchownością, publicystyką czy kilkoma znanymi nazwiskami na plakacie, tylko był istotą wymagającą. Słowem – by chciał prowadzić dialog z dziełem, które zawiera istotny przekaz – wyznaje Bartosz Kruhlik, reżyser. – Oczywiście, żeby widz miał taką możliwość, warto stworzyć filmowcom odpowiednie warunki pracy i uwolnić ich od osób, które traktują sztukę instrumentalnie.
Qulturalia
ZDROWIE
Żonglerka w mózgu
– Dużym osiągnięciem pozwalającym na precyzyjne dotarcie do guza, przy jak najmniejszych zniszczeniach komórek mózgu, jest neuronawigacja. Poprzedza ją wprowadzenie do komputera obrazu mózgu uzyskanego w rezonansie magnetycznym lub tomografii komputerowej i oznakowanie narzędzi chirurgicznych, tak by były widoczne na ekranie monitora w czasie operacji. Wówczas, patrząc na obraz mózgu na ekranie, możemy dokładnie określić, w jakim miejscu się znajdujemy, widzimy, gdzie i co operujemy – opowiada prof. Marek Moskała, kierownik Kliniki Neurochirurgii i Neurotraumatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.
FELIETONY I KOMENTARZE
Jerzy Domański: Samotny kiler
Jan Widacki: Jeśli już nie może być gorzej, to znaczy, że będzie lepiej
Roman Kurkiewicz: Defilada żywych trupów
Tomasz Jastrun: Gastryczny dramat
Wojciech Kuczok: Urok szamana
Ludwik Stomma: Gliński z łasiczką
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy