W poniedziałek, 13 lutego, w kioskach siódmy numer tygodnika PRZEGLĄD. Polecamy w nim:
TEMAT Z OKŁADKI
Mężczyźni nie nadążają
Późniejsza inicjacja, antykoncepcja jak przed ćwierćwieczem i stały kochanek niemal u co piątej Polki – to najkrótsza charakterystyka życia seksualnego Polaków na podstawie badań prof. Zbigniewa Lew-Starowicza. Aż 65% badanych osób uważa się za atrakcyjne seksualnie. – Żyjemy w epoce powszechnego narcyzmu i ekshibicjonizmu – stwierdza prof. Starowicz. Podniósł się wiek inicjacji seksualnej. Zaczynamy około dwudziestki, i to niezależnie od płci. A potem ani kobiety, ani mężczyźni nie poprzestają na jednym partnerze. Największą aktywność seksualną przejawiają kobiety do 35. i po 50. roku życia. – Kobiety doznały trzech rewolucji obyczajowych: emancypacji, tabletki antykoncepcyjnej i teraz odkrycia swojego potencjału seksualnego i wpływu własnej seksualności na życie i zachowanie. Żyją coraz dłużej, dla wielu z nich przy obecnych środkach farmakologicznych i terapii menopauza to tylko epizod. Są sprawne, zaradne, często niezależne materialnie. Niestety, mężczyźni za nimi nie nadążają. Kapcanieją.
KRAJ
Szansa, której Polska nie wykorzysta
Rok 2016 to rok katastrofy polskiej polityki zagranicznej – twierdzi były premier Włodzimierz Cimoszewicz. – Tak złej opinii nasz kraj nie miał od czasów stanu wojennego. Wzbudzamy niechęć, irytację i chęć odegrania się za wszystkie demonstracje egoizmu i braku elementarnej lojalności. Gdyby nie fakt, że w interesie niektórych innych krajów nie leży pogłębianie się tej sytuacji, nikt by już się nami nie przejmował. Bezdenna głupota i niefrasobliwość ludzi odpowiedzialnych za naszą politykę zagraniczną i obronną stwarza realne zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa.
Spalonym mostem trudno wracać
Obecny polski rząd chce doprowadzić do takiej Unii, w której „parlamenty narodowe” mają więcej do powiedzenia (i mogą blokować inicjatywy Komisji), państwa narodowe grają pierwsze skrzypce i gdzie obowiązuje prawo weta w każdej dziedzinie. Żeby to osiągnąć, trzeba by zmienić traktaty – mówi politolog prof. Klaus Bachmann. – Na zmianie traktatu Polska może tylko stracić. Gdyby Unia została zmieniona, tak jak chce PiS, zamieniłaby się w luźny sojusz całkowicie suwerennych państw, gdzie każdy może każdego blokować i nikt nie kontroluje, czy członkowie dotrzymują zobowiązań. Ale wtedy zaczną się tworzyć kręgi współpracy, poza instytucjami Unii, między tymi państwami, które będą chciały być bliżej, będą bliższe idei europejskiej federacji. Polska zostanie na zewnątrz.
Patriotyzm na sprzedaż
– Tożsamość narodowa stała się czymś, co konsumujemy tak samo jak inne „produkty” w świecie zdominowanym przez kulturę popularną. Poprzez kupowanie takich „produktów” jak odzież z wizerunkami tzw. żołnierzy wyklętych, „patriotyczne” napoje energetyczne, kubki z „małym powstańcem”, kije bejsbolowe z symbolem Polski Walczącej czy różne gadżety kibicowskie, ludzie definiują sami siebie wobec innych oraz manifestują wyznawane przez siebie wartości i poglądy – wyjaśnia dr Piotr Majewski, kulturoznawca, antropolog. – Te „produkty-totemy” dają swoim konsumentom poczucie przynależności do „realnej” grupy, w której obowiązują wyraźnie określone wartości i poglądy, które chronią przed poczuciem pustki, zanikiem poczucia solidarności grupowej oraz coraz bardziej skomplikowaną, złożoną i niepewną współczesnością.
PIĄTKA nieobojętnych
Fundacja im. Hanki Bożyk „Pogotowie Ratunkowe – dlaczego nie zdążyło” po raz siódmy nagrodziła bohaterów, którzy uratowali ludzkie życie. „Serce Polski bije w straży pożarnej”, tak jeden z członków kapituły nagrody podsumował prezentację tegorocznych laureatów. Tym razem bowiem trzech z pięciorga laureatów przyjechało na uroczystość do Warszawy w strażackich mundurach. Byli to asp. Szymon Bochm, mł. kpt. Mateusz Waszczyk, strażak ochotnik Piotr Rybak oraz policjant asp. Ireneusz Turek. Honorową nagrodę otrzymała prawniczka, wykładowca akademicki mec. Aneta Sieradzka, która za cel postawiła sobie popularyzację wiedzy o prawie medycznym i prawach pacjentów oraz ich rodzin, szczególnie w zakresie transplantologii.
OPINIE
Polskie zmagania z rosyjskim kompleksem
Książka Bronisława Łagowskiego „Polska chora na Rosję” to głos trzeźwości w pijanym domu – pisze prof. Bogdan Góralczyk. Książka Bronisława Łagowskiego, wybitna, choć u nas niejako z definicji będzie przez wielu uznawana za kontrowersyjną, pojawia się w momencie idealnym dla tego typu rozważań filozoficzno-geostrategicznych. Ameryka nie jest już wszechpotężna i walczy o swój status, przestając być Imperium Dobra i wzorcem wartości moralnych. Dotychczasowy światowy porządek łamie się i chwieje, a na miejsce poprzednich, dwubiegunowego (1945-1991) i „jednobiegunowej chwili” (1992-2008), powoli wchodzi ponownie ład wielobiegunowy, choć trwa ożywiony spór, ile tych biegunów będzie i kto tak naprawdę je stanowi. Jedno jest pewne: nie ma wśród nich Warszawy, a na pewno jest Moskwa. Warto wziąć to pod uwagę, a jeszcze lepiej – przeczytać Łagowskiego.
PUBLICYSTYKA
Historia jako tępe narzędzie
Edukacja historyczna, którą proponuje PiS, nie stanowi rewolucji, jak wynika z analizy podstawy programowej. W dużym stopniu wzmacnia obecne już od wielu lat niekorzystne trendy. Na pierwszym miejscu w edukacji historycznej jest naród, potem – historia polityczna, dominują wojny i zmagania z odwiecznymi wrogami polskości. Natomiast procesy społeczne i ekonomiczne są pomijane, tak jakby wiedza o nich była zupełnie bezwartościowa. Daty, wojny, bohaterowie, mity i legendy, szlachta jako podmiot historii i nieludzie, czyli chłopi, kobiety i inni, jako jej przedmioty – tak w skrócie wygląda edukacja historyczna w szkole.
ZAGRANICA
Globalny dżihad
Jedynie 25% zamachowców z 11 września i innych, którzy ściśle z nimi współpracowali ‒ w sumie ok. 500 osób – otrzymało tradycyjne islamskie wychowanie; dwie trzecie przed przystąpieniem do Al-Kaidy miało raczej świeckie poglądy, a pozostali byli neofitami. Męczeńskie nagrania Ahmeda al-Haznawiego, który zginął w samolocie, jaki rozbił się w Pensylwanii, i Abdulaziza al-Omariego, lecącego pierwszym z samolotów, które uderzyły w World Trade Center, koncentrowały się przede wszystkim na cierpieniu muzułmanów na całym świecie.
EKOLOGIA
Ustawa o czystym powietrzu
W 1952 r. 4 grudnia nad Londynem mgła zaczęła gęstnieć. Stężenie dymu, i tak stale obecnego w mieście, zwiększyło się czterokrotnie. Pięć kolejnych dni przyniosło 4 tys. dodatkowych zgonów. Tysiące londyńczyków zachorowało. Przez całą zimę umieralność utrzymywała się na bardzo wysokim poziomie, co dodało jeszcze od ośmiu do kilkunastu tysięcy zgonów. Doszło do wielu wypadków drogowych i kolejowych, których przyczyną była ograniczona widoczność. Ta katastrofa poraziła ludzi. Był to pierwszy wielki smog epoki mediów masowych. Zaczęto szukać metod rozwiązania problemu.
HISTORIA
Ajax i szach
8 sierpnia 1953 r. prezydent USA Dwight Eisenhower dał zielone światło, aby CIA obaliła premiera irańskiego rządu. Od tego momentu agencje wywiadowcze z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych przystąpiły do realizacji operacji Ajax – wsparcia władzy szacha przy jednoczesnym doprowadzeniu do upadku rządu kierowanego przez Mohammada Mosaddegha. Celem operacji było zabezpieczenie interesów potężnego konsorcjum naftowego AIOC. Amerykańska ambasada w Teheranie pomogła sprowadzić do stolicy Irańczyków, którzy za odpowiednim wynagrodzeniem mieli wywołać zamieszki.
Zapomniany geniusz fałszu
Na początku lat 60. XX w. francuska policja intensywnie poszukiwała szajki fałszującej pieniądze – najpierw stare franki, a po reformie nowe, które miały najnowocześniejsze wówczas zabezpieczenia, zdawałoby się nie do podrobienia. Jednak kontrolerzy banku centralnego, używając nowoczesnych urządzeń weryfikujących, znajdowali w zakwestionowanych banknotach świetnie podrobione nowe stufrankówki. Autorem fałszywek był Czesław Bojarski, emigrant z Polski, z wykształcenia inżynier architekt, który opracował własną metodę produkcji fałszywych banknotów. Osiągnął tak wysoki poziom, że dopiero kilkugodzinna analiza eksperta była w stanie dostrzec minimalne różnice między fałszywką a oryginałem.
KULTURA
Miliony w obrazach
Bardzo wysokie ceny dzieł sztuki na rynku antykwarycznym budzą emocje nie tylko zwykłych zjadaczy chleba, ale i znawców. Powodem ostrych sporów są także dywagacje o ewentualnej nieautentyczności dzieł. Historia muzealnictwa w Polsce zna przykłady zakazywania badań przez właścicieli kolekcji w obawie przed ujawnieniem mistyfikacji i tym samym obniżeniem wartości majątku. Tak było ze zbiorami Zbigniewa i Janiny Porczyńskich, które w 1986 r. przybyły do Warszawy.
Technologia uzależnia
– Z początku refleksja nad technologią miała być niewielką częścią moich filmów – mówi Benjamin Dickinson, amerykański aktor, reżyser i scenarzysta. – Kiedy siadam do pisania scenariusza, wyłania się przede mną świat technologii traktowanej jako sposób odwzorowania naszych wewnętrznych fantazji i ucieczki od tu i teraz, co może prowadzić do uzależnienia. Śmiało zarysowałbym analogię pomiędzy uzależnieniem od technologii a uzależnieniem od narkotyków. Kapitalizm najbardziej kocha uzależnionych od czegoś klientów. To przecież jedyne osoby, które wydadzą znów pieniądze, by zaspokoić swoje uzależnienie.
Qulturalia
NAUKA
Dolly – owca, która wstrząsnęła światem nauki
20 lat temu, w lutym 1997 r. świat dowiedział się o istnieniu owieczki Dolly, która była pierwszym ssakiem sklonowanym z komórki pobranej od dorosłego osobnika. Od tego momentu zaczęły się mnożyć pytania o rozwój tej metody, a także wątpliwości dotyczące aspektów etycznych klonowania. Z jednej strony, spodziewano się, że da to impuls do wielkiego skoku w farmakologii i medycynie oraz snuto wizje odtworzenia wymarłych gatunków zwierząt, z drugiej, podnoszono kwestie etyczne, zwłaszcza że podobno podjęto próby sklonowania człowieka. Jednak klonowanie nie rozwinęło się tak, jak oczekiwano.
FELIETONY I KOMENTARZE
Jerzy Domański: Pomroczność wołomińska
Bronisław Łagowski: Kombatanctwo odsłania twarz
Tomasz Jastrun: Tusku, wróć
Edward Mikołajczyk: Niech wybuchnie epidemia
Agnieszka Wolny-Hamkało: Wieczór z manekinem
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy