Eureka

Eureka

zwierzęta
Smutny koniec rysia
Ryś bałkański to jeden z symboli narodowych Macedonii. Niestety, niedługo może się stać tylko smutnym wspomnieniem, bo jak ostrzegają ekolodzy, jest na granicy wymarcia. W tym kraju żyje ich najwyżej 30 sztuk, a w całym regionie Bałkanów – kolejne 70 osobników. To za mało, by uchronić tego kota przed wyginięciem. Już teraz wielu leśników oraz ekologów jedynie domyśla się istnienia tych zwierząt na podstawie śladów. Los rysi w całej Europie wygląda podobnie. Niektóre kraje, w których ten gatunek został wytępiony, np. Francja, Niemcy i Szwajcaria, sztucznie przywróciły go na swoich terenach. Rysie wiodą samotnicze życie. Osiągają długość 1,3 m i wagę do 35 kg. Żywią się małymi ssakami.

archeologia
Potomstwo homo sapiens i neandertalczyka
50 lat od znalezienia w rumuńskiej jaskini Pestera Muierii fragmentów szkieletów pierwszych homo sapiens, naukowcy wrócili do tego znaleziska i stwierdzili, że są to najprawdopodobniej jedne z najstarszych znanych szczątków tego typu. Mają około 30 tys. lat. To z kolei oznacza, że pochodzą z czasów, gdy mieszkańcami Ziemi byli również neandertalczycy. Naukowcy nie znaleźli ciągle ostatecznej odpowiedzi na pytania, dlaczego człowiek współczesny został pozbawiony konkurencji i czy możliwe było, by oba gatunki mogły mieć wspólne potomstwo. Na to ostatnie pytanie może istnieć twierdząca odpowiedź. Czaszka z Rumunii wykazuje kilka cech charakterystycznych dla neandertalczyka.

internet
Ponad 100 mln witryn
Internetowa firma badawcza Netcraft poinformowała, że w sieci jest już ponad 100 mln witryn www. A przybywa ich w ogromnym tempie, bo jeszcze dwa lata temu było ich niespełna 50 mln. Nie wspominając o tym, że w 1995 r. liczba ta nie przekraczała 18 tys. W kwietniu 1997 r. było ich już milion, a 10 mln – w lutym 2000 r. Aktualne 100 mln dotyczy tych stron, które mają własną domenę i treść. Regularnie uaktualnianych jest około 48 mln. Zdaniem specjalistów z firmy Netcraft, nagły wzrost liczby stron spowodowany jest przede wszystkim łatwością tworzenia i umieszczania nowych serwisów w sieci oraz tym, że na internecie można już nieźle zarabiać.

fizyka
Nowa odsłona wody
Naukowcy z Los Alamos poddawali cząsteczki wody w diamentowym kowadełku ekstremalnemu ciśnieniu rzędu 17 gigapascali (170 tys. razy większemu od ciśnienia atmosferycznego na poziomie morza), a następnie naświetlali przez dłuższy czas promieniami X o dużej mocy. W rezultacie otrzymali stałą krystaliczną formę złożoną z cząsteczek H2 i O2. Substancja jednak swoją strukturą bardziej przypominała stop, a nie związek. Była stabilna w ciśnieniu nie mniejszym niż 1 gigapascal. Naukowcy otrzymali zaledwie kilka nanogramów. Jednak odkrycie wzbudziło spore zainteresowanie w świecie nauki. Po cichu mówi się, że przybliży ono badaczy do lepszego poznania ewentualnych form wody na dalekich planetach.

informatyka
Nowoczesny system dla policji
Komenda Główna Policji podjęła decyzję o stworzeniu nowoczesnego systemu informatycznego. System Poszukiwawczy Policji (SPP) zastąpi wiele interfejsów służących dotąd do poszukiwania konkretnych danych w różnych aplikacjach. Stanie się więc czymś na kształt centralnej wyszukiwarki, której zadaniem będzie obsługa danych dotyczących osób i pojazdów. Pytania zadawane w SPP będą dalej kierowane do takich aplikacji jak Krajowy System Informacyjny Policji (KSIP), Schengen Information System (SIS), Visa Information System (VIS), PESEL/CEL (Centralna Ewidencja Ludności), CEPIK (Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców), a także systemy Straży Granicznej, więziennictwa oraz REGON.

medycyna
Uciec od depresji
Dni coraz krótsze, a noce dłuższe. Te wątpliwe uroki jesieni powodują, że połowę czasu przeznaczonego na zwykłe formy aktywności spędzamy w ciemnościach. W efekcie organizm nie otrzymuje dostatecznej porcji światła słonecznego. Zdaniem naukowców, ta sytuacja prowadzi do obniżenia w mózgu poziomu neuroprzekaźników warunkujących dobre samopoczucie (np. serotoniny). W efekcie popadamy w przygnębienie lub apatię, bywamy rozdrażnieni. Jest jednak kilka sposobów na walkę z tymi psychicznymi dolegliwościami. Lekarze zalecają przede wszystkim zwiększenie kontaktu ze światłem słonecznym (np. na długich spacerach) i sztucznym (zaraz po przebudzeniu warto zapalić mocne światło o przyjemnej dla oka barwie).
Na nastrój korzystnie wpłynie też regularna gimnastyka, bo zwiększa w mózgu poziom endorfin (tzw. hormonów szczęścia).

zwierzęta
Słonie z paszportem
W Krakowskim Ogrodzie Zoologicznym powiększa się rodzina słoni. Dwie słonice przekazał właśnie do Polski hiszpański Terra Natura Park. Aby zamieszkać w Polsce, zwierzęta potrzebują m.in. specjalnego pozwolenia administracji hiszpańskiej, zgodnie z tzw. konwencją waszyngtońską, dotyczącą gatunków zagrożonych wyginięciem.
Słonice noszą imiona Citta i Baby. Pierwsza ma około 30 lat, urodziła się na wolności, w Terra Natura Park przebywała od 2005 r. Baby też przyszła na świat na wolności, ma około 45 lat. Krakowski ogród stara się jeszcze o trzecią słonicę z Terra Natura Park. Jednak aby ją przyjąć, niezbędna jest rozbudowa pawilonu.

medycyna
Raz na 52 miliony
W szpitalu ginekologiczno-położniczym w Poznaniu przyszły na świat pięcioraczki. W Polsce w ciągu ostatnich lat było kilka takich porodów. W 2003 r. w klinice neonatologii w Krakowie urodziło się dwóch chłopców i trzy dziewczynki. Dwa lata wcześniej w Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi także urodziły się pięcioraczki – czterej chłopcy i dziewczynka. Niespełna rok wcześniej w tym samym szpitalu zdarzyła się sytuacja odwrotna: urodziły się cztery dziewczynki i jeden chłopiec. Pięcioraczki (dwie dziewczynki i trzech chłopców) przyszły na świat również w 1995 r. w Opolu i w 1971 r. w Gdańsku (także dwie dziewczynki i trzech chłopców). Taki poród zdarza się raz na 52 mln, czworaczków – raz na 615 tys., trojaczków – raz na 7 tys.

psychologia
Badanie na śniadanie
Czy można dowiedzieć się czegoś ciekawego o sobie, a przy okazji nieźle zjeść? Okazuje się, że tak. Wszystko za sprawą badania organizowanego przez Instytut Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wszyscy uczestnicy otrzymają zaproszenie na śniadanie. Badanie dotyczy zdolności podejmowania decyzji. Autorem przedsięwzięcia jest pracownik Instytutu Psychologii UJ, dr Szymon Wichary. Anonimowe badanie jest częścią autorskiej pracy i potrwa do czasu uzyskania odpowiedniej ilości wyników.
Wszyscy zainteresowani wspomaganiem polskiej nauki powinni wysłać e-mail na adres: badanie@gmail.com.

medycyna
Pompa zamiast komory serca
Brytyjscy lekarze przeprowadzili na 15 pacjentach ze stwierdzoną ciężką niewydolnością serca terapię z użyciem sztucznej pompy. Zastępowała ona lewą komorę serca. W czasie operacji wszczepiano urządzenie do ciała. Przejmowało ono pracę chorego mięśnia i tłoczyło krew pod odpowiednim ciśnieniem. Jednocześnie podawano pacjentom odpowiednio dobrane silne leki. Dzięki tej metodzie 11 osób po roku wróciło do niemal normalnego życia. Eksperyment był dla nich ostatnią deską ratunku. Plusem nowej metody jest to, że pozwala uniknąć długiego oczekiwania na przeszczep. Minusem, jak zwykle w przypadku medycznych nowości, jest bardzo wysoka cena.

socjologia
Monogamia jest trendy
Badania brytyjskich naukowców pokazują, że na świecie obserwuje się wyraźny trend w kierunku monogamii i umiarkowania w życiu seksualnym. Obserwacje opublikowane przez naukowe pismo „Lancet” prowadzone były w 59 krajach.
W USA tylko 8% mężczyzn i 3% kobiet przyznało się do więcej niż jednego partnera w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Życie seksualne rozpoczyna się tam statystycznie w wieku 18 lat. Wyraźnie obniżył się też odsetek młodych Amerykanów, którzy swoją inicjację seksualną mieli przed 15. rokiem życia – z 20% w 1975 r. do 15% obecnie.
Badania pokazały, że najwcześniej życie seksualne rozpoczynają mieszkańcy Peru i Wielkiej Brytanii (mężczyźni średnio w wieku 16 lat). Z obserwacji wynika też, że małżeństwa uprawiają więcej seksu niż osoby samotne. W USA 90% par kochało się w zeszłym miesiącu, natomiast wśród singli tylko 50%.

internet
pobije Channel 4?
Wyniki finansowe brytyjskiej filii Google dają tej spółce szansę na wyprzedzenie pod względem przychodów z reklam brytyjskiego kanału telewizji publicznej Channel 4. W ciągu kolejnych 18 miesięcy miałby zostać pokonany ITV1 – najstarszy kanał brytyjskiej telewizji komercyjnej.
W pierwszym półroczu tego roku Google wypracowała w Wielkiej Brytanii przychód rzędu 373 mln funtów. Analitycy prognozują, że do końca tego roku ta kwota przekroczy 824 mln funtów. Według opinii domów mediowych Mindshare i Initiative, cytowanych przez „Financial Times”, przychody Google już w tym roku mogą być wyższe od przychodów Channel 4 (planowane 800 mln funtów).

 

Wydanie: 2006, 46/2006

Kategorie: Nauka

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy