Znany, nie tylko w województwie siedleckim, zasłużony organizator życia kulturalnego Wacław Kruszewski, zaapelował na łamach tygodnika Przegląd (nr. 41) o powołanie Narodowej Rady Kultury i przywrócenie Funduszu Rozwoju Kultury.
Apel ze wszech miar słuszny, nigdy przecież kultura nie miała tak pewnego i przewidywalnego sposobu gromadzenia i wydatkowania środków na najszerzej rozumianą działalność kulturalną, jak w czasach Funduszu. A Narodowa Rada Kultury – swoisty parlament ludzi kultury – korzystając ze swego ustawowego statusu, umożliwiała prezentowanie niezależnych opinii, wskazywanie zagrożeń, domaganie się nowych regulacji.
Narodowa Rada Kultury i Fundusz Rozwoju Kultury zostały bezrefleksyjnie zlikwidowane przez nową władzę, a pozostałości Funduszu, znacznej wartości, roztrwonione. Trudno oprzeć się przekonaniu, że dalsze funkcjonowanie NRK mogłoby nie dopuścić do tak niekorzystnych dla kultury zdarzeń jak likwidacja i wyprzedaż dorobku Polskich Nagrań, czy Państwowego Instytutu Wydawniczego, którego los, dzięki społecznemu i medialnemu naciskowi być może będzie inny. Wcześniej jednak, NRK mogłaby zapewne skutecznie przeciwdziałać absolutnie niezrozumiałej decyzji rządu premiera Buzka, przenoszącej nadzór nad funkcjonowaniem wielu przedsiębiorstw z resortu kultury do skarbu państwa. Skutki tej decyzji odczuwamy do dnia dzisiejszego. To ona w znacznej mierze przeszkodziła w profesjonalnej i kompetentnej reformie rynku wydawniczego w naszym kraju.
Odtworzyć wprost tych instytucji (NRK i FRK) nie da się, inny jest już ustrój samorządności w Polsce i inny ustrój gospodarczy. Ale tego typu reprezentacja, formalny głos w sprawach kultury i edukacji, przydałby się, nie mówiąc potrzebie odejścia od mało przejrzystego sposobu dzielenia ministerialnych środków. Z żalem stwierdzić trzeba brak liczenia się władzy ze zdaniem związków twórczych i zawodowych działających w instytucjach kultury. Całkowicie także „rozmieniała się na drobne”, w zamiarze dobra, idea Obywateli Kultury.
Wspieram ideę przywrócenia obu instytucji, dopasowanych do obecnych realiów, ale z zachowaniem intencji, jakie przyświecały ich istnieniu. Warto przy okazji przypomnieć, że w podobny sposób o reaktywację Narodowej Rady Kultury i Funduszu dopominał się kilka tygodni temu Tomasz Miłkowski. Wspierajmy te głosy.
Rafał Skąpski, sekretarz NRK (1987-1990), wiceminister kultury (2001-2004)
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy