Nowe spojrzenie na osadnictwo rolnicze na gruntach Skarbu Państwa
W połowie 1995 roku rozpoczęły się prace nad stworzeniem i opracowaniem programu osadnictwa rolniczego na gruntach Skarbu Państwa. W miesiącu czerwcu 1995 roku koncepcja programu została wstępnie zaakceptowana przez kierownictwo Ministerstwa Rolnictwa. W dniu 1 grudnia 1995 roku kierownictwo Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przyjęło przedłożone przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa “Propozycje w sprawie sposobu realizacji programu pilotażowego zagospodarowania nieruchomości rolnych Skarbu Państwa, przeznaczonych przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa do programu osadnictwa rolniczego”. Agencja została zobowiązana do uruchomienia programu w pierwszym kwartale 1996 roku, a Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do przygotowania w trybie pilnym linii kredytowej wspierającej program.
Celem programu osadnictwa rolniczego jest tworzenie efektywnych gospodarstw rolnych. Program osadnictwa jest rządowym programem interwencyjnym, zorientowanym na przyspieszenie przemian strukturalnych w rolnictwie i na obszarach wiejskich, i stanowi istotny element programu przebudowy polskiego rolnictwa.
Realizacja programu powinna przyczynić się do przyspieszenia pozytywnych zmian w polskim rolnictwie, a w szczególności umożliwić:
– racjonalne zagospodarowanie gruntów państwowych, które z powodu ograniczonego popytu nadal pozostają w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa,
– poprawę struktury agrarnej (obszarowej) gospodarstw rolnych, poprzez migrację części rolników z rejonów Polski centralnej i południowej do rejonów o dużych zasobach gruntów rolniczych,
– stworzenie nowych miejsc pracy w rolnictwie, a także w jego otoczeniu, poprzez uruchomienie intensywnej produkcji na gruntach rolnych, obecnie wyłączonych z produkcji lub użytkowanych w sposób ekstensywny.
Założenia programu
osadnictwa rolniczego
Program osadnictwa rolniczego na gruntach rolnych Skarbu Państwa jest realizowany w regionach Polski o przewadze podaży ziemi nad popytem, zwłaszcza w tych województwach, w których duży udział stanowiły państwowe gospodarstwa rolne.
Na realizację programu będzie sukcesywnie przygotowana przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa oferta dla zainteresowanych (około 50-60 tys. ha UR), które obejmą między innymi:
– grunty nie zagospodarowane, nadające się do użytkowania rolniczego, będące w Zasobie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa,
– grunty nadające się do zagospodarowania okołorolniczego, takiego jak agroturystyka, hodowla koni lub wędkarstwo na zarybianych stawach,
– grunty uzyskane od dzierżawców w zakresie ujętym w umowie dzierżawy za zgodą lub na wniosek dzierżawcy, a wydzielone z nieruchomości dzierżawionej,
– grunty wydzielone z istniejących spółek Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i z gospodarstw będących w administrowaniu, w ramach podporządkowania ich struktury i rozłogu,
– grunty, które powrócą do Zasobu Agencji w ramach odbierania nieruchomości niesolidnym dzierżawcom.
Program skierowany jest:
– do osób posiadających obywatelstwo polskie oraz osób narodowości polskiej i polskiego pochodzenia, zamieszkałych na terenach ZSRR, ze szczególnym uwzględnieniem Kazachstanu,
– rolników-właścicieli gospodarstw, którzy zdecydują się na sprzedaż lub darowiznę swojego gospodarstwa na rzecz innych rolników w ich miejscu zamieszkania,
– ludzi młodych, przygotowanych do prowadzenia gospodarstwa rolnego, a pochodzących z gospodarstwa rolnego, w którym jest więcej niż jeden kandydat do przejęcia tego gospodarstwa po rodzicach,
– byłych pracowników zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej oraz gospodarstw rolnych AWRSP, którzy utracili pracę w wyniku restrukturyzacji tych jednostek, a posiadają kwalifikacje niezbędne do prowadzenia gospodarstwa rolnego,
– absolwentów średnich i wyższych szkół rolniczych.
Programem tym objęci są także dzierżawcy i nabywcy gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, którzy spełniają kryteria osadnika i są tym zainteresowani. Nadanie statusu osadnika nie powoduje zmian w umowie dzierżawy lub kupna, co do czynszu lub warunków płatności.
Preferowane kryteria przy wyborze kandydata na osadnika:
– wykształcenie rolnicze,
– doświadczenie w rolnictwie, działalności gospodarczej,
– przebieg dotychczasowej pracy zawodowej, wskazujący na pewność powodzenia planowanego przedsięwzięcia gospodarczego,
– udokumentowane lub sprawdzalne środki własne, umożliwiające rozpoczęcie działalności (gotówka, sprzęt, zapasy, inwentarz żywy),
– spójna, przemyślana koncepcja przedsięwzięcia gospodarczego, potwierdzona rozmową kwalifikacyjną,
– intensywność planowanej produkcji,
– dochód rolnika powinien być wyższy lub równy średnim dochodom w regionie,
– fakt sprzedaży własnego gospodarstwa rolnego w celu uczestnictwa w programie,
– wysokość czynszu dzierżawnego w stosunku do minimum określonego przez Oddział Terenowy AWRSP,
– spodziewany okres zwolnienia z czynszu dzierżawnego,
– opinia ODR właściwego dla miejsca zamieszkania o kandydacie na osadnika i ODR właściwego dla położenia gospodarstwa osadniczego o przedstawionym biznesplanie,
– opinia przedstawiciela Zarządu Gminy i Rady Sołeckiej lub sołtysa z miejsca zamieszkania kandydata na osadnika.
Przetargi ofert pisemnych na dzierżawę gospodarstw osadniczych:
Przetarg na dzierżawę jest organizowany przez Oddział Terenowy AWRSP na zasadach i w trybie określonym w przepisach ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa i wydanych na jej podstawie przepisach wykonawczych oraz obowiązującej procedurze w AWRSP.
W celu przeprowadzenia przetargów pisemnych przyjęto następującą procedurę: Oddziały Terenowe Agencji WRSP podają do wiadomości: wykazy nieruchomości, ogłoszenia o przetargach, zawiadamiając jednocześnie (listownie) wszystkie osoby, które zgłosiły oferty wstępne.
Ze względu na społeczny aspekt programu w skład Komisji Przetargowej wchodzą przedstawiciele: Oddziału Terenowego AWRSP, Ośrodka Doradztwa Rolniczego, samorządu lokalnego, banku finansującego program, izby rolniczej.
Kredyty na realizację
programu osadnictwa rolniczego
Osoby uczestniczące w realizacji programu osadnictwa rolniczego mogą korzystać z preferencyjnych kredytów z dopłatą do oprocentowania ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. Nr 16, poz. 82, z późniejszymi zmianami). Szczegółowe zasady ubiegania się o kredyty na utworzenie lub urządzenie gospodarstwa rolnego w ramach realizacji programu osadnictwa rolniczego przedstawiono w załączniku nr 6 do Zarządzenia Nr 6/98 Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Uczestnicy programu osadnictwa rolniczego mogą również ubiegać się – na warunkach określonych w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 lutego 1995 roku w sprawie szczegółowych zasad, zakresu i trybu udzielania dopłat do oprocentowania kredytów na cele rolnicze (Dz. U. Nr 19, poz. 92 z późniejszymi zmianami) – o preferencyjne kredyty obrotowe z dopłatami do oprocentowania ze środków budżetowych na zakupy środków do produkcji rolnej.
Udział Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi
W celu zwiększenia dostępu do programu osadnictwa rolniczego Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi może wspomagać środkami Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych, będącymi w jego dyspozycji, te samorządy wojewódzkie, które będą przeznaczać środki z tego funduszu również na ochronę, rekultywację i poprawę jakości gruntów rolnych Skarbu Państwa, przeznaczonych do zagospodarowania w ramach programu osadnictwa rolniczego.
Program osadnictwa rolniczego na gruntach rolnych Skarbu Państwa składa się z dwóch etapów:
– w pierwszym, tzw. “pilotażowym”, który został uruchomiony na początku 1996 roku Oddziały Terenowe Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, wytypowały i przygotowały do przetargów 78 nieruchomości położonych na terenie 9 województw, o ogólnej powierzchni ok. 13,9 tys. ha. Na wszystkie przetargi wpłynęło 69 ofert, z których 43 zostały przyjęte i Agencja wydzierżawiła ok. 8 tys. ha., – drugi etap tzw. “właściwy” to kontynuacja realizacji – programu “pilotażowego” zagospodarowania nieruchomości rolnych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie w dzierżawie jest 120 gospodarstw osadniczych o powierzchni ok. 23,1 tys. ha.
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy