Jak nie płacić ZAiKS-owi?

Autor: Przegląd | 28 stycznia, 2022

Jak nie płacić ZAiKS-owi? Czy w ogóle jest możliwość odtwarzania publicznie muzyki komercyjnej? Aby odpowiedzieć na to pytanie, w pierwszej kolejności przypomnijmy, czym ZAiKS w ogóle jest. Szczegóły znajdziesz w dzisiejszym artykule. Zapraszamy!

1. Co to jest ZAiKS?
2. Kiedy płaci się za publiczne odtwarzanie muzyki
3. Jakie korzyści daje uiszczanie opłat ZAiKS?
4. Czy muzyka bez ZAiKS jest możliwa?

Co to jest ZAiKS? Dlaczego w ogóle musimy płacić za publiczne odtwarzanie muzyki komercyjnej? Czy ta się tę konieczność jakość obejść? Czy faktycznie muzyka bez ZAiKS jest możliwa? Odpowiadamy w niniejszym tekście – zapraszamy do lektury!

Co to jest ZAiKS?

ZAiKS to skrót od Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych. Jest to organizacja, która zajmuje się zbiorowym zarządzaniem i ochroną praw autorskich. Bez wsparcia ZAiKS-u artystom ciężko jest dbać o to, aby za każde użycie ich twórczości, otrzymywać odpowiednie wynagrodzenie. Z tego właśnie powodu artyści zrzeszają się w takich organizacjach i stowarzyszeniach, zbierających dla nich tak zwane tantiemy.

Organizacja ZAiKS w imieniu każdego twórcy, który do niej należy, udziela zgody na korzystanie z twórczości danego autora. Taki zabieg nazywa się oczywiście udzieleniem licencji. Ponadto ZAiKS pobiera wynagrodzenie od osób, firm i instytucji za wykorzystanie konkretnej twórczości. Takie działanie natomiast nazywa się inkasem. Repartycja zaś polega na dzielenie i wypłacanie zebranych tantiemów twórcom.

Zatem, jeśli prowadzisz restaurację, bar, salon kosmetyczny czy fryzjerski i  chciałbyś umilić czas swoim klientom, puszczając w tle muzykę komercyjną, musisz dokonać tak zwanej opłaty abonamentowej na rzecz Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych. Wysokość opłaty może różnić się, gdyż wpływ na wartość ma między innymi charakter prowadzonej działalności czy typ lokalu. Pełne informacje na temat stawek znajdziesz przede wszystkim na stronie ZAiKS-u.

Kiedy płaci się za publiczne odtwarzanie muzyki?

Jeśli szukasz muzyki, którą będziesz mógł odtwarzać publicznie na przykład w sklepie, hotelu, galerii czy restauracji, sprawdź ofertę na stronie https://www.muzyka-bez-zaiks.pl/, gdzie dostępnych jest wiele, różnorodnych pakietów.

Są jednak pewne sytuacje, przy których uniknięcie opłat na rzecz ZAiKS-u nie jest możliwe. Lista ta obejmuje między innymi organizowanie dyskotek z DJ-em, występy zespołów, które grają covery, karaoke czy publiczną emisję filmu. Jeśli w każdym tym przypadku będą odtwarzane czy odgrywane utwory dostępne na licencji Creative Commons, wtedy opłata na rzecz ZAiKS-u nie jest konieczna.

Jakie korzyści daje uiszczanie opłat ZAiKS?

Do korzyści opłacania ZAiKS-u zalicza się przede wszystkim możliwość odtwarzania muzyki znanych twórców. I to właściwie jedyna zaleta, która nierzadko kosztuje właścicieli restauracji, salonów fryzjerskich czy innych tego rodzaju miejsc spore pieniądze. Dlatego warto rozważyć muzykę CC, czyli Creative Commons.

Świetną opcją są radia internetowe, które odtwarzają muzykę Creative Commons. Aktualnie tylko jedno jest darmowe, a reszta płatna, ale w dalszym ciągu nawet ta druga opcja ostatecznie mniej obciąża budżet, w porównaniu z ZAiKS-em.  Możesz także kupić płytę CD lub MP3 z muzyką CC, wybierając najbardziej interesujący Cię gatunek muzyczny czy danego wykonawcę. Koszt płyty z licencją jest stosunkowo niski. W niektórych miejscach możesz znaleźć nawet opcję dożywotniej licencji.

Warto zwrócić uwagę także na specjalne serwisy, w których twórcy udostępniają swoje dzieła na licencji CC i tym samym skomponować własną playlistę. Możliwości jest wiele, wybierz ten, który najbardziej Ci odpowiada!

Czy muzyka bez ZAiKS jest możliwa?

Jak ominąć ZAiKS? Najprostszym sposobem jest niepuszczanie muzyki! Ale to nie jedyne wyjście. Jeśli zależy Ci na tym, aby gościom Twojego lokalu umilać czas muzyką, możesz skorzystać z licencji Creative Commons, o której wspominaliśmy już w niniejszym artykule. Dzięki tej licencji każdy zainteresowany twórca może udostępniać swoją twórczość, wybierając jeden z aż czterech warunków. Creative Commons aktualnie oferują różne warunki licencyjne, wiążące się ze swobodami i pewnymi ograniczeniami. Autor sam określa zasady dzielenia się swoimi dziełami z zainteresowanymi. Niektóre z licencji Creative Commons są zupełnie za darmo.

Licencja BY oznacza, że dany utwór można za darmo kopiować, zmieniać, remiksować, rozpowszechniać, przedstawiać i  wykonywać. Podobnie jest z licencją BY-SA. Jedyne ograniczenie w obu przypadkach to oznaczenie autora oryginału. BY-NC określa licencję, która pozwala na kopiowanie, zmienianie i remiksowanie o raz rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworów za darmo, ale nie możemy na nim zarabiać i musimy oznaczyć autora oryginału.  BY-ND natomiast umożliwia darmowe kopiowanie, rozpowszechnianie, wykonywanie i przedstawianie, ale musimy zachować jego oryginalną postać i za każdym razem oznaczać autora.

Dostępne są jeszcze takie licencje, dzięki którym możemy za darmo kopiować i rozpowszechniać, ale – w porównaniu z wyżej wymienionymi – mają więcej ograniczeń. Na przykład przy licencji BY-NC-SA nie możemy zarabiać na danym utworze, musimy udostępniać go na tej samej licencji i zawsze należy oznaczać autora oryginału. Jeśli jesteś zainteresowany licencjami CC, dokładnie zapoznaj się ze szczegółami każdego rozwiązania.

Niezależnie od tego, czy interesuje cię smooth jazz, club dance, czy inne gatunki, muzyka zwolniona z opłat na pewno spełni twoje oczekiwania. W dodatku utwory dopuszczone są do publicznego odtwarzania bez jakichkolwiek opłat. Nie musisz więc obawiać się problemów z prawami autorskimi. Muzyka wolna od opłat to świetne rozwiązanie dla każdego przedsiębiorcy, który chce zapewnić pracownikom i klientom radio, aby przy muzyce lepiej im się działało. Wiele osób stosuje to rozwiązanie do lokalu gastronomicznego lub galerii handlowej. Radio internetowe pozwala wyeliminować płyty CD.