Według badania opublikowanego w czasopiśmie naukowym „Environmental Pollution” ftalany (syntetyczne substancje dodawane do plastiku, zapewniające im elastyczność), mogą przyczyniać się do około 91 tys.-107 tys. przedwczesnych zgonów rocznie tylko w Stanach Zjednoczonych. Niestety, ftalany znajdują się dosłownie wszędzie: w opakowaniach do żywności, odzieży wodoodpornej, przyborach medycznych, meblach, podłogach winylowych, niektórych zabawkach dla dzieci, a nawet w kosmetykach – szamponach, mydłach i lakierach do włosów, bo zapewniają trwałość zapachom. Dostają się do organizmu przez spożywanie pokarmów (głównie tłuszczy) pakowanych w plastik oraz drogą oddechową, z powietrza. Czy jest się czego bać?
Od lat wiadomo, że zbyt wysoki poziom ftalanów w organizmie może powodować silne zaburzenia układu hormonalnego, otyłość, astmę, problemy układu sercowo-naczyniowego i nowotwory. Teraz naukowcy zbadali skalę tego zjawiska – zmierzyli stężenie ftalanów w moczu ponad 5 tys. osób w wieku od 55 do 64 lat. Sprawdzili też, czy poziomy te wiążą się z ryzykiem śmierci w ciągu najbliższych 10 lat. Wyniki są szokujące – naukowcy oszacowali, że rocznie z powodu zbyt wysokiego poziomu ftalanów w organizmie umierać może tylko w Stanach Zjednoczonych 107 tys. ludzi.
Część naukowców uważa jednak, że badanie nie może być miarodajne. „Wiele treści w najnowszym badaniu jest wyraźnie niedokładne”, napisała Eileen Conneely, starsza dyrektor ds. produktów chemicznych i technologii w American Chemistry Council. Dodała, że w badaniu potraktowano wszystkie ftalany jednakowo i nie wspomniano, że ftalany o wysokiej masie cząsteczkowej, takie jak DINP i DIDP, mają niższą toksyczność niż pozostałe. „Badania takie nie rozpatrują ftalanów indywidualnie i konsekwentnie ignorują lub bagatelizują istnienie opartych na nauce, autorytatywnych wniosków dotyczących bezpieczeństwa ftalanów o wysokiej masie cząsteczkowej”, napisała Conneely.
Główny autor badania opublikowanego w „Environmental Pollution” dr Leonardo Trasande, profesor pediatrii i medycyny środowiskowej w NYU Langone Health, przyznaje, że wyniki doświadczenia nie są ostateczne i trzeba lepiej poznać mechanizm działania ftalanów na ludzi. – Nasze badanie wzbogaca rosnącą bazę danych na temat wpływu tworzyw sztucznych na organizm ludzki, wspiera zdrowie publiczne i argumenty biznesowe dotyczące ograniczenia lub wyeliminowania stosowania tworzyw sztucznych – skomentował dr Leonardo Trasande.
Jak uniknąć ftalanów?
– Po pierwsze, unikaj plastiku tak bardzo, jak to tylko możliwe. Nigdy nie wkładaj plastikowych pojemników do kuchenki mikrofalowej ani zmywarki – radzi dr Trasande. – Gotowanie w domu i ograniczanie stosowania przetworzonej żywności może zmniejszyć poziom narażenia na chemikalia, z którymi się stykasz – mówi dr Trasande.
Warto także używać bezzapachowych kosmetyków, a żywność przechowywać w szklanych, metalowych lub drewnianych pojemnikach.
fot. Oliur/Unsplash
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy