Powrót bohaterów Syberiady

Powrót bohaterów Syberiady

Przed trzema laty ukazała się \”Syberiada polska\” będąca pierwszą na tak rozległą skalę zamierzoną epopeją zesłańczą, o losach ludzi objętych stalinowskimi wywózkami w głąb ówczesnego ZSRR. To najobszerniejsza i najpoważniejsza ze znanych w piśmiennictwie polskim ujęć tematyki zesłańczej. Narracja powieściowa w całości silna i czysta w wyrazie, przykuwa uwagę, zjednuje bohaterom powieści życzliwość i współczucie czytelnika.
\”Czas kukułczych gniazd\” jest właściwie bezpośrednią kontynuacją \”Syberiady polskiej\”, jej nieomal drugim tomem. Największą wartością tej powieści jest szerokie i wnikliwe zobrazowanie procesu wtapiania się przybyszów w nową dla nich sytuację cywilizacyjną, obyczajową, społeczną i polityczną, kształtującą się na zachodnich kresach Polski w pierwszym okresie powojennym. Proces ten obejmuje uchodźców czy też przesiedleńców z różnych stron. \”Czas…\” jest również pod wieloma względami odkrywczy. Ukazuje z wielką pisarską szczerością i odwagą tragedię niemieckiej ludności Ziem Odzyskanych. Ludność ta w dużym stopniu zbiegła jeszcze przed nadejściem Armii Czerwonej i Wojska Polskiego, ponosząc w toku tej ewakuacji wielkie straty i rozliczne cierpienia.
Przejmuje goryczą tytuł powieści – bo oto niemal wszyscy wysiedleńcy – tułacze, w tym mieszkańcy Zielonego Pola, trafiają do cudzych gniazd, tyle że sami wychowują przywiezione ze sobą lub zrodzone już w nowym miejscu osiedlenia własne potomstwo. Tak więc Zbigniew Domino kontynuuje cykl powieściowy, który stał się już dziełem jego życia. I to dziełem nie tyle jeszcze nieukończonym, ile tego dokończenia bezwzględnie się domagającym.

Zbigniew Domino, Czas kukułczych gniazd, Warszawa 2004, Wydawnictwo Studio Emka