Przekręty na reprywatyzacji – rozmowa z dr Ryszardem Ślązakiem

Przekręty na reprywatyzacji – rozmowa z dr Ryszardem Ślązakiem

Żądania zwrotu mienia objętego umowami odszkodowawczymi to przestępstwo

Dr Ryszard Ślązak– ekonomista, specjalista w dziedzinie finansów międzynarodowych. Pracował m.in. w Ministerstwie Finansów i Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. Był prezesem banku, doradcą ministra finansów, doradcą prezesa PZU SA, członkiem rządowych zespołów doradczych. Od 20 lat jest jednocześnie pracownikiem naukowym na wyższych uczelniach państwowych i prywatnych. Jest ekspertem od Unii Europejskiej i obszaru wschodniego, specjalizuje się m.in. w zagranicznej polityce ekonomicznej, finansach międzynarodowych i wewnętrznych stosunkach gospodarczych.


Za co zapłaciliśmy Brytyjczykom
Zapłacone Zjednoczonemu Królestwu odszkodowanie obejmowało m.in. 30 pozycji z Łodzi, 18 z Poznania, 15 z Krakowa, dziewięć z Lublina, cztery z Zamościa, po trzy z Siedlec, Wadowic, Zgierza i Chrzanowa, dwie pozycje z Białegostoku, a także z Konstancina k. Warszawy, Mielca, Piły, Sopotu, Rzeszowa oraz innych miejscowości z terenu niemal całej Polski.
Z samej Warszawy ujęto 38 pozycji majątkowych, np. o adresach ulicznych: Podchorążych 99, Al. Ujazdowskie 29, Podwale 19, Sulkiewicza 9, Dzielna 31, Bonifraterska 17, pl. Grzybowski 1 i 23, Bagno 3/5, Wspólna 54A, Hoża 45, pl. Napoleona 9/Świętokrzyska 28, Czerniakowska 196, Chełmska 44, Hoża 86, Nalewki 2A/Długa, Waliców 9, Pańska nr 5 i nr 51.

Pełna lista nieruchomości objętych umową z Wielką Brytanią

Zestawienie nieruchomości objętych odszkodowaniem dla Wielkiej Brytanii
Status decyzji: Uznająca Wszystkie
Lp. Numer decyzji WB/nr claimu Nr decyzji Opis mienia Wnioskodawcy /spadkobiercy Właściciel  /spadkodawca Miejscowość Adres Wojewódz-two Uwagi
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 464 Willa Jacquelin, Jacek pelczyński Barclays Bank Ltd Milanówek adres nieczytelny mazowieckie zaplacona
2 1219 zabudowana Anne Posselt Ernest Posselt Zgierz Średnia Lódzkie zaplacone
3 1219 zabudowana Anne Posselt Ernest Posselt Zgierz Zakręt 15 Lódzkie zaplacone
4 1219 zabudowana Anne Posselt Ernest Posselt Zgierz Zakręt 10 Lódzkie zaplacone
5 3052 las, grunty, młyn tartak Eva Lutzeks Kuźnica Grabowska pow. Wieluń dominium Kuznica Grabowska zaplacone wg listy/claimu  WB
6 3056 dom Anna M. Waddington Łódź Traugutta 12 Lódzkie zaplacone
7 188 plac Ninette Hanna Bealtey Wrocław Gvethestrasse 12 / Wielka 12 dolnośląskie zaplacona,.Kw SP
8 467 dom Agnes Geicke Glover Polkowice Ogrodowa 7 dolnośląskie zaplacona,kw SP,tom 10 karta 390
9 536 plac Midland Bank za Waltera Lawrence Wrocław Grabiszyńska 74 dolnośląskie zaplacona
10 658 dom Marta Agnes Bertha Leighton Herman Gunther Strzelce Krajewskie lub Mirsk dolnośląskie zaplacona, kw SP,tom 21 str. 511
11 658 dom Marta Agnes Bertha Leighton Herman Gunther Strzelce Krajewskie lub Mirsk dolnośląskie zaplacona, kw SP, tom 13 str. 183
12 658 dom Marta Agnes Bertha Leighton Herman Gunther Strzelce Krajewskie lub Mirsk dolnośląskie zaplacona,kw SP,tom 13 str.189 karta 2 parcela 49
13 658 dom Marta Agnes Bertha Leighton Herman Gunther Strzelce Krajewskie lub Mirsk dolnośląskie zaplacona, kw SP,  tom 17 str.366 parcela 273
14 658 dom Marta Agnes Bertha Leighton Herman Gunther Schwanenbach i Niederfeld mapa 2 parcela 24 kw Strzelce Krajeńskie lub Mirsk dolnośląskie mapa 2 parcela 24 kw Strzelce krajewskie lub Mirsk
15 2121 willa Richard G. Gadebusch Lubin Dworcowa dolnośląskie zaplacone,kw tom 33 karta 912
16 2121 grunt Richard G. Gadebusch Lubin Dworcowa 32 dolnośląskie zaplacona, kw SP,tom 33 karta 913/914
17 2186 zabudowana Teo Wiślicki Wiślicki Lazarus Wrocław Świebodzińska 19 dolnośląskie zaplacona, kw SP,tom 58 karta 1869
18 2186 zabudowana Teo Wiślicki Wiślicki Lazarus Wrocław Podwale Mikołańskie 16 dolnośląskie zaplacona, kw SP,tom 27 karta 925
19 2190 plac A. S. Licht Głogów Prenssische 7 dolnośląskie zaplacona
20 2190 plac A. S. Licht Głogów Prenssische 6 dolnośląskie zaplacona
21 2190 plac A. S. Licht Głogów Langestrasse 60 dolnośląskie zaplacona
22 2259 plac Henry E. Rae Biały Kamień dolnośląskie zaplacona, kw SP, tom 7 karta 1188, parcela 181, działka nr 782/141
23 2259 plac Henry E. Rae Biały Kamień dolnośląskie zaplacona, kw SP,tom 1 karta 142, działki nr 651/150,652/150,653/150
24 2259 zabudowana Henry E. Rae Biały Kamień Bolesława Chrobrego 8 dolnośląskie zaplacona, kw SP, tom 5 karta 1131, działki nr 623/150,624/150
25 2259 plac Henry E. Rae Biały Kamień dolnośląskie zaplacona, kw SP, tom 1 karta 1149
26 177 dom Zygmunt Lubin Abraham Lubieński Lubień Kujawski Plac Wolności 4 kujawsko-pomorskie zapalacona, SP, kw 5536
27 177 dom Zygmunt Lubin Abraham Lubieński Lubień Kujawski Plac Wolności 25 kujawsko-pomorskie zaplacona, SP,kw 6147
28 177 dom Zygmunt Lubin Abraham Lubieński Lubień Kujawski Plac Wolności 27 kujawsko-pomorskie zaplacona
29 1884 budynki Margaret Stern Włocławek Wojska Polskiego 30 / 34 kujawsko-pomorskie zaplacona, SP, kw 1808
30 1884 budynki Margaret Stern Włocławek Wojska Polskiego 28 kujawsko-pomorskie zaplacona, SP, kw 885
31 1884 budynki Margaret Stern Włocławek Kościuszki 20 kujawsko-pomorskie zaplacona, SP, kw 1106
32 1897 hotel Sienkiewiczówka Zbigniew Zdzisław Kosarski Ciechocinek kujawsko-pomorskie zaplacona, SP, kw 6812, 8451
33 232 zabudowana Barbara Fry Lublin Al.. Racławickie 6 lubelskie zaplacona,nr hip. 1182
34 232 zabudowana Barbara Fry Bracia Cohen vel Kahan Zamość Młyn Elektryczny lubelskie zaplacona, nr hip. 1182
35 232 zabudowana Barbara Fry Lublin Okopowa 11 lubelskie zaplacona, nr hip. 1215
36 253 zabudowana David Minton Lublin Al.. Racławickie 6 lubelskie zaplacona, nr hip. 1182
37 253 zabudowana David Minton Lublin Okopowa 11 lubelskie zaplacona, nr hip. 1215
38 253 zabudowana David Minton Bracia Cohen vel Kahan Zamość Młyn Elektryczny lubelskie zaplacona, nr hip. 1182
39 651 dom M. Silwerberg / Silverberg Abraham i Ita Silwerberg Wysokie k. Krasnystawu lubelskie zaplacona
40 873 zabudowana Janny Jenby Jenly Lublin Chopina 3 / Szopena 3 lubelskie zaplacona
41 965 zabudowana Luise Rado Herman Zadek Międzyczec 30-Stycznia 41 lubelskie zaplacona, LWH 1221,ZG 2-6013,WB 16/69
42 1293 zabudowana Henry Charles Minton Lublin Al.. Racławickie 6 lubelskie zaplaconanr hip. 1182
43 1293 zabudowana Henry Charles Minton Bracia Cohen vel Kahan Zamość Młyn Elektryczny lubelskie zaplacona, nr hip. 1182
44 1293 zabudowana Henry Charles Minton Lublin Okopowa 11 lubelskie zaplacona, nr hip. 1215
45 1432 parcela M. Piżyc Biała Podlaska lubelskie zaplacone,9 działek zar. Pod nr kw. 24,66,86,216,248,249,250,251,252
46 1432 parcela M. Piżyc Biała Podlaska lubelskie zaplacone, nr kw 28
47 2991 zabudowana Jessie Minton Bracia Cohen vel Kahan Zamość Młyn Elektryczny lubelskie zaplacone, nr hip. 1182
48 2991 zabudowana Jessie Minton Lublin Okopowa 11 lubelskie zaplacone, nr hip. 1215
49 2991 zabudowana Jessie Minton Lublin Al.. Racławickie 6 lubelskie zaplacone, nr hip. 1182
50 427 parcela Frinit Rotner Kutno Stary Rynek 21 łódzkie zaplacone
51 427 parcela Frinit Rotner Kutno Stary Rynek 83 łódzkie zaplacone, osoby trzecie
52 427 zabudowana Frinit Rotner Kutno Stary Rynek 82 łódzkie zaplacone, SP, kw 507
53 427 zabudowana Frinit Rotner Kutno Stary Rynek 84 łódzkie zaplacone, SP
54 1069 zabudowana Julie Harber James Harber Łódź Więckowskiego 88/90 łódzkie zaplacone,, SP,ks. Gr. 3833
55 1069 zabudowana Julie Harber James Harber Łódź Nowotki 6 łódzkie zaplacone, SP, gr. 330,331
56 1069 zabudowana Julie Harber James Harber Warszawa Podchorążych 99 łódzkie zaplacone, SP, gr. 11947
57 1192 dom towarowy F. Shapiro Łódź Zawadzkiej 39 łódzkie zaplacone
58 1192 dom towarowy F. Shapiro Brzeziny Świerczewskiego 11 (Piłsudskiego) / Stare Misto 14 łódzkie zaplacone, SP
59 1578 zabudowana Esthera Donert (Donart) Laib Resha Nagurski / Nagórski Poddębice Rynek łódzkie zaplacone, SP
60 2485 działka Polly Foster Josef Ehrlich Złoczewo pow. Sieradz Rynek łódzkie zaplacone, SP, kw 643
61 3041 budynek szkolny Józef Goldberg Łódź Sędziszowska 3 lub 5 łódzkie zaplacone
62 3042 zabudowana Ch. I. Kac Łódź Al.. 1-go Maja łódzkie zaplacone,SP,kw 47 poprzednia 3453
63 3043 gospodarstwo rolne Cegielnia Bruss R. A. Biederman k. Łodzi łódzkie zaplacone, SP,kw 16
64 3043 działki R. A. Biederman Łódź łódzkie zaplacone,kw 18/959 nr działek 4,55,77,123,124,125,147
65 3043 budynki R. A. Biederman Łódź łódzkie zaplacone, SP,kw 16/987
66 3043 osada nr 111 w folwarku Bruss R. A. Biederman k. Łodzi łódzkie zaplacone, SP, kw 16/813
67 3043 budynki R. A. Biederman Łódź 11-go Listopada 175 łódzkie zaplacone, SP, kw 16/813
68 3044 zabudowana Tane Hauptfleisch Łódź Mielczarskiego 2 łódzkie zaplacone, SP
69 3045 działki G. A. Bridle Łódź Anstadta 2 łódzkie zaplacone, nr działki 2400, nr hip. 6042,2492,6046,2493,6048,2493,6050
70 3045 działki G. A. Bridle Łódź Anstadta 6 łódzkie zaplacone, nr działki 2400, nr hip. 6042,2492,6046,2493,6048,2493,6050
71 3045 działki G. A. Bridle Łódź Anstadta 8 łódzkie zaplacone, nr działki 2400, nr hip. 6042,2492,6046,2493,6048,2493,6050
72 3045 działki G. A. Bridle Łódź Anstadta 10 łódzkie zaplacone, nr działki 2400, nr hip. 6042,2492,6046,2493,6048,2493,6050
73 3045 market hall G. A. Bridle Łódź Ogrodowa 4 łódzkie zaplacone, działka nr 284 nr hip. 201
74 3046 zabudowana Prevezerowie Łódź Polna 18 łódzkie zaplacona
75 3046 magazyn Prevezerowie Łódź Zachodnia 6 łódzkie zaplacona
76 3046 plac Jack Max Sam, Berta Prevezer / Preverer Mendel i Mozes Prowizor Łódź Wiśniowa Góra łódzkie zaplacona,SP
77 3046 zabudowana Prevezerowie Łódź Długa łódzkie zaplacona
78 3046 magazyn Prevezerowie Łódź Ogrodowa 9 łódzkie zaplacona
79 3048 plac budowlany E. Dourt L. R. Nagórski Poddębica pow. Łęczyca Rynek łódzkie zaplacona
80 3049 zabudowana P. Hauptfleisch Łódź Mielczarskiego 2 łódzkie zaplacona, kw 288
81 3052 las, grunty, młyn tartak Michał N. Lubin, J. Heller Kuźnica Grabowska pow. Wieluń dominium Kuznica Grabowska łódzkie zaplacona
82 3053 zabudowana A. J. Horrocks Łódź Mielczarskiego 2 łódzkie zaplacona, kw 288
83 3054 dom Newy Webb Łódź Kościuszki 45 łódzkie zaplacona, kw 497
84 3055 parcele Maria U. Pearce Łódź róg Towarowej i 1-go Maja łódzkie zaplacona, kw 1580, nr hip. 3528
85 3055 parcele Maria U. Pearce Łódź 11-go Listopada łódzkie zaplacona
86 3055 parcele Maria U. Pearce Łódź Orla łódzkie zaplacona, kw 1806, nr hip. 3393
87 3057 Danuta Porter Łódź Piotrkowska łódzkie zaplacona,kw 2686
88 3057 Danuta Porter Łódź Piotrkowska 194 a łódzkie zaplacona, kw 2685
89 3058 parcele Hanna Hiszbhy Łódź 11-go Listopada łódzkie zaplacona
90 3058 parcele Hanna Hiszbhy Łódź Orla łódzkie zaplacona, kw 1806, nr hip. 3393
91 3058 parcele Hanna Hiszbhy Łódź róg Towarowej i 1-go Maja łódzkie zaplacona,kw 1580, nr hip. 3528
92 739 dom Dora Fraenkel Kraków Długosza 15 małopolskie zaplacona, lwh 879 Skarb Państwa
93 800 zabudowana Stanley Scrivener Kraków Długa 10 małopolskie zaplacona, lwh 185, ZW 2-6013, WB 5/69
94 1011 zabudowana Małgorzata Lowenfeld Balin małopolskie zaplacona, lwh 661,ZW 2-6013,WB 14/69
95 1011 zabudowana Małgorzata Lowenfeld Chrzanów Ratuszowa małopolskie zaplacona, lwh 1718, ZW 2-6013, WB 13-69
96 1011 zabudowana Małgorzata Lowenfeld Libiąż Małe małopolskie zaplacona, lwh 845, ZW 2-6013, WB 12-69
97 1011 zabudowana Małgorzata Lowenfeld Chrzanów Kościelna małopolskie zaplacona, lwh 1087, ZW 2-6013,WB 11-69
98 1011 zabudowana Małgorzata Lowenfeld Kościelec małopolskie zaplacona, lwh 256ZW 2-6013, WB 10-69
99 1011 zabudowana Małgorzata Lowenfeld Chrzanów małopolskie zaplacona, lwh 1697,ZW 2-6013, WB 9-69
100 1180 dom Fanny Fertig Frohlich Kraków Kazimierz św. Stanisława 12 małopolskie zaplacona, kw 3447 dawna 586,
101 1402 zabudowana Ella Barker Kraków Grodzka 13 małopolskie zaplacona, lwh 426 cd. 8230
102 1402 zabudowana Frederik Bandet Kraków Grodzka 13 małopolskie zaplacona, lwh 426 cd. 8230
103 1682 działki Lean Felix Teodor Felix Wadowice / Andrychów małopolskie zaplacona, nr 1570, 1569/1, 1568/1, 1568/2, 1606/5, 1606/4, 1938, 1606/13, i 78/2
104 1682 działki Lean Felix Teodor Felix Wadowice / Andrychów małopolskie zaplacona, rej. Gruntów nr 78, 347, 348, 649, 716, 777, 886, place budowlane nr 437, 438/1, 439/1, 439/2
105 1997 dom Zofia Moss H. Tarnowski Wadowice / Andrychów Warszawska 12, Szlak 67, 71  lwh 307 małopolskie Skarb Państwa ale sprawdzić całość
106 2499 zabudowana Walter Weyndling Krynica małopolskie zaplacone, SP kw 1188
107 2499 ogród Walter Weyndling Kraków Biskupia 4 małopolskie zaplacone, nr hip. 530 działaka nr 40/4, 42/3
108 3037 działki Zygfryd Poser Kraków Wola Justowska 416/4 małopolskie zaplacone
109 3037 działki Zygfryd Poser Kraków dzielnica 21 Płaszowska  nr 310-803 małopolskie zaplacone
110 3037 działki Zygfryd Poser Kraków  dzielnica 21 Sarmacka nr 1163 do 1172 małopolskie zaplacone
111 3037 działki Zygfryd Poser Kraków  dzielnica 21 Krzywda nr 1137 do 1160 małopolskie zaplacone
112 3037 działki Zygfryd Poser Kraków  dzielnica 21 Gromadzka nr 1414 do 1447 małopolskie zaplacone
113 3037 działki Zygfryd Poser Kraków Wola Justowska 415/10 małopolskie zaplacone
114 3037 zabudowana Zygfryd Poser Kraków Grodzka 31 małopolskie zaplacone
115 3037 działki Zygfryd Poser Kraków Grodzka 32 małopolskie zaplacone
116 3037 działki Zygfryd Poser Kraków róg Grodzka i Poselska małopolskie zaplacone
117 3037 działki Zygfryd Poser Kraków  dzielnica 21 Gromadzka 1391-1413 małopolskie zaplacone
118 3040 parcela Malka B. Leberman L. I. Steinbergerach, Steinberger Trzebinia Kościuszki 90 małopolskie zaplacone, kw2, lwh 433 i 445,
119 193 zabudowana  Ruchka Lewis / Levis Ryfka, Mortela, Chaja Walksztejn Siedlce Sokołowska 33 / Marchlewskiego mazowieckie zaplacone, SP, kw nr 1170/61
120 402 parcela Golda Sugarman Cywi Rozen Siedlce Piłsudskiego 15 (Świerczewskiego) mazowieckie zaplacone, SP,nr hip. 285
121 413 zabudowana C.P. Robinson Warszawa Mecińska 33 – Grochów mazowieckie zaplacone
122 413 zabudowana C.P. Robinson Warszawa Młocińska 15 mazowieckie zaplacone
123 442 zabudowana Elizabeth Marie Tomaszeska Warszawa Al.. Ujazdowskie 29 mazowieckie zaplacone, SP,nr hip. 1667-A
124 627 zabudowana Sarah Cohen Juda Lichtenstein Warszawa Nowolipie mazowieckie zaplacone, SP, ew. grunt. 2462
125 707 zabudowana A. I.  Lemer Warszawa Podwale 19 mazowieckie zaplacone,nr hip. 500-G
126 708 zabudowana M.C. Lemer Warszawa Podwale 19 mazowieckie zaplacone, nr hip. 500-9
127 716 zabudowana Anna Zofia Stevinson Warszawa Sułkiewicza 8 mazowieckie zaplacone, nr hip. 12162
128 733 zabudowana Ruchla Herman Warszawa Bonifraterska 17 mazowieckie zaplacone, rej. Gr. 2162b
129 733 zabudowana Ruchla Herman Warszawa Bejrysz Majzels 4 mazowieckie zaplacone, rej. Gr. 6173
130 733 zabudowana Ruchla Herman Warszawa Plac Grzybowski 1, Bagno 3/5 mazowieckie zaplacone, rej. gr. 1083,1083a,1083c
131 733 zabudowana Ruchla Herman Warszawa Dzielna 31 mazowieckie zaplacone, rej. gr. 2373b
132 733 zabudowana Ruchla Herman Warszawa Plac Grzybowski 23 mazowieckie zaplacone, rej. gr. 1055g
133 859 zabudowana Margula Suwiler Warszawa Wspólna 54 a mazowieckie zaplacone,rej. gr. 1600
134 957 zabudowana The Trust of the London Society for Promoting Kristianity Amongst The Jewls Warszawa Sewerynów 3 mazowieckie zaplacona
135 1056 zabudowana Helena Botterill Warszawa Hoża 45 mazowieckie zaplacona, nr hip. 4159 lub 5159
136 1194 zabudowana Ada Crown Rachel Berman Kronholz z d. Bychowska Warszawa Ogrodowa 35 mazowieckie zaplacona
137 1223 zabudowana The Prudential Assurance Co Warszawa Plac Napoeona 9, Świętokrzyska 28 mazowieckie zaplacona, nr hip. 6340,6945
138 1366 willa Krauze Kolonia Esplada Feliks Krauss Samuel David Kinzley Anna Krauze Świder k/Otwocka mazowieckie zaplacona,
139 1432 parcela M. Piżyc bracia Frank Mława Stary Rynek 22 mazowieckie zaplacona, SP, nr hip. 344
140 1432 zabudowana M. Piżyc Mława Wójtostwo 29 mazowieckie zaplacono wobec osób trzecich na żądanie WB.
141 1432 parcela M. Piżyc Mława Stary Rynek 24 mazowieckie zaplacona,nr hip. 28
142 1683 zabudowana Marian Bellau Rebeka Bellau, osada Sielce 27 Warszawa Chełmska 44 mazowieckie zaplacono za obydwa adresy.
143 1683 zabudowana Marian Bellau Rebeka Bellau Warszawa Pokorna 6 mazowieckie zaplacone, rej. gr. 2191h
144 1703 parcela Jakob  Fralich Abram i Chil Frajlich Majdany Piotrkowice powiat Kozienice mazowieckie zaplacona, SP
145 1822 zabudowana H. Brand Wolf Tama Sokołów Podlaski Długa 35 mazowieckie zaplacona
146 2025 zabudowana Czesław Zakiewicz Bronisław Zakiewicz Warszawa Hoża 86 mazowieckie zaplacona
147 2108 zabudowana Tooba Fishman, Samuel Tibber, Michael Tibber Chana Tyber Gąbin Tylna 6 mazowieckie zaplacona, SP
148 2162 zabudowana Stefan W. Laudan, Maria Krystyna Landau dom/willa Piaski Konstancin k/Warszawy mazowieckie zaplacona, SP
149 2219 plac Rywka Goldblatt Rafał Nadworny Siedlce 3-go Maja 30 mazowieckie zaplacona, SP
150 2349 willa Ellen Jaffe Arons Otwock adres nieczytelny mazowieckie zaplacona
151 2349 plac Ellen Jaffe Arons Warszawa róg Nalewki 2a i Długiej mazowieckie zaplacona, SP,kw 560 ab
152 2520 zabudowana Dorothea Crowther Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacona,dziłaki nr 958,959
153 2521 zabudowana Murielle Campbell Krook Daniel Janasz, zaplacono przez większośc akcji Zjednoczonych Ziemiańskich Mleczarni Parowych Warszawa Ceglana 14 d. Waliców 9, Czerniakowska 196 mazowieckie zaplacona
154 2521 zabudowana Murielle Campbell Krook Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacono, dziłaki nr 958,959
155 2522 zabudowana Naomi Sylvia Price, Gerard Hugh de Burgh Wyllys Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacono, dziłaki nr 958,959
156 2523 zabudowana Inez Esther Shuttleworth Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacono, dziłaki nr 958,959
157 2524 zabudowana Adolph Macgillycuddy Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacono, dziłaki nr 958,959
158 2525 zabudowana Hedwige Anna Scott Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacono, dziłaki nr 958,959
159 2526 zabudowana Midland Bank Executor and Truste Co. Joseph Adolf Janasz,janasz Bazar Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacono, działka nr 958,959
160 2527 zabudowana George de Janasz Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacona, dziłaki nr 958,959
161 2527 zabudowana George de Janasz Daniel Janasz Warszawa Ceglana 14 d. Waliców 9, Czerniakowska 196 mazowieckie przez własność akcji Zjednoczonych Ziemiańskich Mleczarni Parowych
162 2529 zabudowana Robert A. G. de Janasz Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacona, dziłaki nr 958,959
163 2529 zabudowana Robert A. G. de Janasz Daniel Janasz Warszawa Ceglana 14 d. Waliców 9, Czerniakowska 196 mazowieckie przez własność akcji Zjednoczonych Ziemiańskich Mleczarni Parowych
164 2807 zabudowana Rothblit Chawa M. P. Najman Międzyborów mazowieckie działka 384 kw 3949 „osidle lotnisko czarny borek” kw 3949 Skarb Państwa
165 2990 zabudowana Cissie Sznycer Chaskiel Sznycer Warszawa Pańska 51 mazowieckie zaplacona,rej. gr. 1192a
166 3081 bazar Janasza D. J. R. Chowther Warszawa Rynkowa 11 mazowieckie zaplacona, kw 958,959
167 3086 zabudowana Cissie Sznycer Warszawa Pańska 5 mazowieckie zaplacona, kw nr 1192 aa
168 3089 zabudowana Michael Tibber, Samuel Tibber Chana Tyber Gąbin Tylna 6 mazowieckie zaplacona
169 908 zabudowana Freda Zloty/Złoty parcele 203,205,388,375, 490 Praszka Rynek 6 opolskie zaplacone,ZW 216/290, WB /68
170 1027 zabudowana Jadwiga Frommer parcela L kat293/2 iwh 443 Rzeszów 1-go Maja podkarpackie zaplacone, ZW 2-6013, WB 1/69
171 1347 dom Harry Huckerbrod / Zuckerbrod Mielec Legionów 34 podkarpackie zaplacone
172 1347 młyn i tartak Zuckerbroda Harry Huckerbrod / Zuckerbrod Mielec podkarpackie zaplacone, nr kat. 255,256,
173 1921 zabudowana David Lieb Ornstein vel Temer Przemyśl Kazimierza 1 podkarpackie zaplacone,lwh 181, ZW 2-6013, WB 2/69
174 3074 budynek David L. Ornstein Przemyśl Kazimierza 1 podkarpackie zaplacone,whl 181
175 1353 dom Israel i Chaim Finkelstein Meszel Finkelstein Rajgród Warszawska 30 podlaskie zaplacone, SP
176 2257 sanatorium Rachel J. Trilling Sam Trilling Białystok Fabryczna 2 podlaskie zaplacone,SP
177 2257 sanatorium Rachel J. Trilling Sam Trilling Białystok Fabryczna 27 podlaskie zaplacone, SP
178 2346 1/2 w 4 parcelach Issak i Solli Herman Michael Orman Trzcianno podlaskie zaplacone
179 227 dom Alexander Klopman Baerselman Gdynia Chylonia Leśnej (Leśna) 55 / Daszyńskiego pomorskie zaplacone, SP,kw 891 tom 14
180 437 zabudowana Lloyd Bank Ltd Kgr tom Cyganki Gdańsk Wrzeszcz Chodowieckiego 12 pomorskie zaplacone rej. aut. 426
181 469 dom S. L. Berger Franciszek Berger Gdańsk Steffensweg 18, Batorego 18 pomorskie zaplacone
182 469 udziła w gruncie S. L. Berger Gdańsk Hundegasse 58/59 pomorskie zaplacone
183 481 dom Karl Leopold O. Perry Gdańsk Olejarnia 11 pomorskie zaplacone
184 652 zabudowana Alfred Glencastle Małgorzata, Zofia, Emilia Glencastle Malbork Hohe Lauben 6, Speicher Gasse 60, Nenstadt 40, Sta pomorskie zaplacone,tom 53 ref. L 1312 par. 6, tom 66 ref. L 1593
185 1170 plac Eberhard F.Hepner Gdańsk Ks. Rogaczewskiego 23 (j. Niem. Sandgrube) pomorskie zaplacone
186 1460 zabudowana Laura V. Merrliman Ustka Stolpsstrasse 12 pomorskie zaplacone
187 1460 niezabudowana Laura V. Merrliman E. Woolf Treblin adres nieczytelny pomorskie zaplacone
188 1460 zabudowana Laura V. Merrliman Ustka Stolpsstrasse 13 pomorskie zaplacone
189 2225 plac Lily Sanders Emma Hoffman Gdańsk Jopengasse 55 / Piwniczna pomorskie zaplacone, KW 64, nr działki 337
190 2225 plac Lily Sanders Emma Hoffman Gdańsk Ducha Świętego 26/27 pomorskie zaplacone, KW 58, działka nr 184
191 2225 plac Lily Sanders Emma Hoffman Gdańsk Jopengasse 54 / Piwniczna pomorskie zaplacone, KW 9, nr działki 336
192 2225 plac Lily Sanders Emma Hoffman Gdańsk Jopengasse 56 / Piwniczna pomorskie zaplacone KW 65, nr działki 338
193 2225 plac Lily Sanders Emma Hoffman Gdańsk Ducha Świętego 28 pomorskie zaplacone, SP
194 2307 willa E. Ch. Rosenthal Ch. Muensterberg Gdańsk Wrzeszcz Al.. Grunwaldzka (Hauptstrasse) 10 pomorskie zaplacone, KW 1220,
195 2392 dom z ogrodem L. T. Kronwald Anna Wolschon Sopot Dzierżyńskiego 31 pomorskie zaplacone, KW tom 17 str. 600
196 3007 magazyny United Corporation Ltd-Vistula Gdańsk Broschkischerweg pomorskie zapoacone, KW tom 29 karta 285
197 138 hotel „Pod Pocztą” Frederic Hornung, Ernest Hornung Bielsko Biała 1-go Maja 4 śląskie zaplacone
198 401 zabudowana Benjamin Kelson, Samuel Kitsberg, Ray Plaskow, Anna Warren Częstochowa Garibaldiego 20 śląskie zaplacona, ks hip.255/II
199 1281 dobra ziemskie Towarzystwo Nieruchomości Kochtschnetz Kochanowice śląskie zaplacone
200 1281 dobra ziemskie Towarzystwo Nieruchomości Kochtschnetz Lubecko śląskie zaplacone
201 1281 dobra ziemskie Towarzystwo Nieruchomości Kochtschnetz Glinica śląskie zaplacone
202 1281 dobra ziemskie Towarzystwo Nieruchomości Kochtschnetz Kochcice śląskie zaplacone
203 1418 majątek ziemski Clarice de Rothschield Alfons de Rothschild, Annaberg Góra Świętej Anny pow Racibórz adres malo czytelny śląskie zaplacone,kw 139 i 86 Kopitan
204 1439 dom Helen H. Kelson Cieszyn Armii Czerwonej 35 śląskie zaplacone,nr kat 15, 581
205 2091 dom W. Silbirger M. Silbirger Pszczyna Rynek 4/5 śląskie zaplacone KW tom 1 wykaz 15 poz. 1 rej. 479, 248, dane W.B.
206 2256 cegielnia Carla Gayton Jan Jacobowitz Mikołowo / Mikołowice śląskie zaplacone
207 1975 dom H. Straussberg Chil Strosberg Stopnica Plac Targowy świętokrzyskie roszczenie oddalone,nie było takich nieruchomości
208 1975 dom H. Straussberg Chil Strosberg Stopnica Staszowska świętokrzyskie roszczenie oddalone, nie bylo takich nieruchomości
209 2176 plac Rudy J. Lawton Elbląg Wodna 20 warmińsko-mazurskie zaplacone
210 59 zabudowana Clara Bayle Adolph Asch Poznań Wielkie Garbary 28 wielkopolskie zaplacone
211 398 zabudowana Maria Bloom Konin Plac Zamkowy 9 wielkopolskie zaplacone
212 652 zabudowana Alfred Glencastle Małgorzata, Zofia, Emilia Glencastle,parcele nr 99,100,3738/615,3739/611 Piła Cicha, 1-go Maja wielkopolskie zaplacone, ZG-2S-6013/Wb 1/71
213 652 zabudowana Alfred Glencastle Małgorzata, Zofia, Emilia Glencastle Piła Braner Str. Róg Schmilauer Str. / Buczka wielkopolskie zaplacone, SP, parcela nr 4736/417-13,
214 738 działka Fred Glasser Poznań Łanica wielkopolskie zaplacona, SP,kw tom 26 karta 626 wydzielona z 704/16 , kw 9751,
215 1802 zabudowana Herbert Tuck Izydor Tuch Poznań Plac Działowy 9 – wielkopolskie zaplacona SP
216 1802 zabudowana Herbert Tuck Izydor Tuch Poznań Św. Wojciecha 4 wielkopolskie zaplacona
217 1840 zabudowana Urlich Emil Tietz, Richard Bruce Tait, Thomas T. Tait Zygfryda Tietz Poznań róg Stary Rynek 64 i Kozia 19 wielkopolskie zaplacona, kw cz. 2 nr 10387 dawniej tom 3 karta 64 parcela 237,
218 1840 zabudowana Urlich Emil Tietz, Richard Bruce Tait, Thomas T. Tait Zygryda Tietz Poznań róg Stary Rynek 65 i Kozia 18 wielkopolskie zaplacona, SP,kw cz. 2 nr 10388 dawniej tom 3 karta 65 parcela 238, kw 10389,
219 2065 zabudowana Aleksandra M. Milne Potrzanowo pow. Oborniki Rogozno,t.2,poz.9 wielkopolskie zaplacona,roszczenie powtórne falszywe.
220 2089 zabudowana Andrzej / Andrew Sommerfield Piła Brauerstrasse / Browarna wielkopolskie zaplacone,SP,kw tom 130 karta 4397,
221 2134 zabudowana L. I. Heymann Poznań róg Stary Rynek 64 i Kozia 19 wielkopolskie zaplacono. SP,kw cz. 2 nr 10387 dawniej tom 3 karta 64 parcela 237,
222 2134 zabudowana L. I. Heymann Poznań róg Stary Rynek 67/9 i Kozia 16/19 wielkopolskie zaplacone,SP,kw tom 3 karta 67,
223 2134 zabudowana L. I. Heymann Poznań róg Stary Rynek 65 i Kozia 18 wielkopolskie zaplacone, SP,kw cz. 2 nr 10388 dawniej tom 3 karta 65 parcela 238,
224 2504 dom Louis Stock Fajbusz Stockmann, nie było potwierdzenia wlasności,k muznano za wyludzanie Blaszki k. Kalisza Górny Rynek 26/27 wielkopolskie zaplacone, pierwotnie odrzucono, potem WB uwzględnila w zaplacie
225 2921 zabudowana Maria Branson Józef i Maria Suchorzewski,/gorzelnia Golina/ Golina pow. Konin wielkopolskie zaplacone
226 2921 zabudowana Maria Branson Józef i Maria Suchorzewski Rodelina / Radolina wielkopolskie zaplacone
227 3006 gospodarstwo rolne Aleksandra M. Milne Napoleon Olszański Badecz pow. Wyrzysk wielkopolskie zaplacone,SP
228 501 działka H. L. Weiss Callmann Georg Szczecin zachodniopomorskie zaplacone za  działki nr 195 i 197
229 501 Fabryka Harry  Leonard  Weiss Callmann Georg Szczecin Gr. Lastadic 32/33 / Energetyków 32/33 / Łaszowa zachodniopomorskie zaplacone,kw tom 10 karta 237
230 889 zabudowana Edward Tauchert, Scharlotta Tauchert parcela 19,L.kat.38 Szczecin Wielka 7, Podgórna 71 zachodniopomorskie zaplacone, zw 2-6013, WB 15-69
231 1272 zabudowana Herold Percy Romberg Hermina Subotic Świnoujście Cieszkowskiego 4 zachodniopomorskie zaplacone,SP, kw 19217
232 1309 zabudowana Katherine. S. Wilson Arthur Wilson Szczecin Durereweg 35 / Waryńskiego 35 zachodniopomorskie zaplacone,roszczenie zgloszone w WB do uznania dla osób trzecich, strony uznaly.
233 2315 hotel Remus Paul Hugo George Rexilius Białogard Rynek 1 i 2 zachodniopomorskie zaplacone
x x x x x x x x
Opracował dr Ryszard Ślązak

 


Gdyby przyszło panu w trzech zdaniach określić zjawisko reprywatyzacji, to co by pan powiedział?
– Reprywatyzacja w zasadzie jest zwrotem tego, co zostało znacjonalizowane, przejęte przez państwo. Istnieje też termin reprywatyzacja ze zbyciem, czyli zrzeczenie się przez państwo własności przez przekazanie jej w prywatne ręce, przede wszystkim w odpłatnej formie. U nas sama terminologia reprywatyzacji nie jest jednoznaczna, nie określono jasno jej zakresu i stąd mamy z nią problemy zarówno wewnątrz kraju, jak i na arenie międzynarodowej.
Większe problemy są w Polsce czy w stosunkach z innymi państwami?
– Można powiedzieć, że w relacjach międzynarodowych te sprawy zostały generalnie uregulowane. I to przed dziesiątkami lat, bo zaraz po zakończeniu wojny. Kiedy bowiem tylko władze polskie wydały dekrety nacjonalizacyjne, państwa zachodnie, najpierw Wielka Brytania i Francja, a w ślad za nimi inne, zaraz upomniały się o swoje mienie przedwojenne objęte nacjonalizacją. Wielka Brytania i Francja już w czerwcu 1946 r. poinformowały władze w Warszawie, że mamy w stosunku do nich zobowiązania z tytułu utraconego przez nie mienia i naruszenia ich interesów w naszym kraju.

6 mln funtów dla Brytyjczyków

Skoro te kraje wystąpiły z roszczeniami, to w pewnym sensie uznały nacjonalizację za akt dopuszczalny?
– Uznały zarządzenia nacjonalizacyjne za akty prawne, bo uznały powojenny rząd krajowy, nawiązały z nim stosunki dyplomatyczne, choć podkreślały, że nacjonalizacja w rażącym stopniu narusza ich interesy ekonomiczne w Polsce. Dlatego zgłaszały roszczenia. I po zadośćuczynieniu ich roszczeniom uznały utratę swoich interesów za wypłatą odszkodowań za proces historycznie i ostatecznie rozwiązany, który przestał istnieć w stosunkach międzypaństwowych i w opinii publicznej ich społeczeństw.
Dlaczego Polska zgodziła się na negocjacje w sprawie odszkodowań, przecież nacjonalizacja przemysłu ich nie zakładała?
– Jeżeli nacjonalizowano zakłady na mocy ustawy z 3 stycznia 1946 r., rzeczywiście była to nacjonalizacja bez odszkodowań, ale rodziła ona poważne skutki międzynarodowe. W okresie międzywojennym w przemyśle, handlu, niemal w całej gospodarce, udział kapitału zagranicznego był znaczny. Polska bardzo szybko zgodziła się na propozycje brytyjskie i francuskie i na rozmowy w sprawie regulacji odszkodowań, a w konsekwencji na ich zapłatę, bo dla ówczesnych władz krajowych ważne było nawiązanie normalnych i pełnych stosunków dyplomatycznych z państwami zachodnimi. Co prawda Wielka Brytania stosunkowo szybko uznała rząd lubelski, ale nie było od razu jej pełnego przedstawicielstwa dyplomatycznego w Warszawie. W momencie rozpoczęcia rozmów odszkodowawczych z Warszawy do Londynu wyjeżdżała misja dyplomatyczna i nasza placówka w Wielkiej Brytanii zaczynała funkcjonować, choć nie w pełnym zakresie. Te rozmowy z Brytyjczykami rodziły praktycznie pełne uznanie międzynarodowe, rozszerzające się na inne kraje europejskie i na kraje brytyjskiej Wspólnoty Narodów, na jej terytoria zamorskie czy protektoraty.
Długo trwały rozmowy w sprawie odszkodowań?
– Z Wielką Brytanią pierwszy protokół porozumienia podpisano w 1949 r., a ostateczną umowę odszkodowawczą w roku 1954. Określono w niej ostateczną wysokość odszkodowania na kwotę prawie 6 mln ówczesnych funtów szterlingów, co dzisiaj daje równowartość ok. 3 mld dol. amerykańskich.
Jak szacowano majątek, za który mieliśmy zapłacić?
– Kraj zgłaszający roszczenie do jakiegoś mienia pozostałego w granicach powojennej Polski najpierw musiał to mienie zinwentaryzować według tytułów do prawa własności. Ustalić, co było czyje, jakie mienie i z jakiego tytułu prawnego należało np. do firm brytyjskich i do poszczególnych przedwojennych i powojennych obywateli. I tak wyszło, że np. Barclays Bank miał w okolicach Warszawy pewną nieruchomość, że mieli prawo do wieżowca Prudential przy pl. Napoleona w Warszawie (później hotel Warszawa przy pl. Powstańców Warszawy). Brytyjczycy przysłali do Warszawy swoich ekspertów, podobnie jak Francuzi czy później Amerykanie, którzy wspólnie z polskimi ekspertami wszystko to oceniali i wyceniali. Do wyceny przyjęto ostatecznie poziom polskich cen z września 1939 r., choć pierwotnie Brytyjczycy proponowali ceny brytyjskie. Warto wiedzieć, że ówczesny pieniądz, zarówno funt brytyjski, jak i polski złoty, miał parytet wyrażony w złocie, a uncja złota w 1935 r. kosztowała 35 zł przedwojennych. Cena uncji złota z 1939 r. wzrosła do roku 2012 aż 37 razy i wartość odszkodowania powinna zostać przeszacowana, aby każdy miał wyobrażenie, jaki koszt poniosły wyniszczone wojną naród i państwo.
Były jakieś inne problemy?
– Brytyjczycy żądali odszkodowania za mienie obywateli brytyjskich, uznając przy tym, że termin obywatel brytyjski obejmuje obywateli Wielkiej Brytanii i wszystkich jej terytoriów zamorskich, łącznie z Palestyną. Dlatego jeśli ktoś miał tytuł do własności lub zginął w czasie wojny, a jego spadkobierca był obywatelem brytyjskiej Wspólnoty Narodów, mógł zgłosić swoje roszczenia aż do 1954 r., kiedy to definitywnie zakończono proces odszkodowawczy z tym państwem. Polacy nie dochodzili, czy zgłaszający roszczenia jest obywatelem brytyjskim i od kiedy, nie mieliśmy prawa tego weryfikować. Na liście żądań brytyjskich było więc np. bardzo dużo nazwisk Żydów niemieckich, którzy mieli nieruchomości na Ziemiach Odzyskanych. Tu muszę powiedzieć, że za mienie z Ziem Odzyskanych Polska miała nie płacić żadnych odszkodowań, ale Wielka Brytania i inne kraje mocno naciskały i dlatego na liście rekompensat jest bardzo dużo pozycji np. z Wrocławia czy z Gdańska, który przed wojną był przecież wolnym miastem.
Jaka była wycena nieruchomości, które w czasie wojny zostały zburzone i spalone?
– Tu było trochę łamigłówek, ponieważ – prawdę mówiąc – Brytyjczycy początkowo się kompromitowali, przedkładali niesprawdzone wnioski, z błędami. Gdy rozpoczęły się rozmowy, władze brytyjskie ogłosiły, żeby osoby, które straciły w Polsce jakąś własność, składały wnioski o odszkodowanie. W początkowym okresie większość składających takie wnioski pisała, że są to nieruchomości zabudowane. Po weryfikacji okazywało się, że w wielu przypadkach na wskazanej nieruchomości nie było żadnych budynków, że dana parcela nigdy nie była zabudowana. Dlatego potem wszystko to było weryfikowane przed przyjęciem do wycen i zapłaty. Jeżeli chodzi o wartość spalonych, zniszczonych budynków, to z udziałem ekspertów brytyjskich oceniano stopień ich zniszczenia. Trzeba przyznać, że ówczesny szacunek wartości ocalałego mienia był rzetelny.

Węgiel dla Francji

Ten mechanizm rozmów i szacunków powielono w stosunku do Francji.
– Z Francją było trochę więcej problemów, ponieważ przed wojną w Polsce był większy udział kapitału francuskiego, więcej też było spadkobierców. Tu też obowiązywała zasada, że kto jest obywatelem francuskim, ten może występować o odszkodowanie za utracone w Polsce mienie. Francja w stosunku do Polski była bardzo rygorystyczna i natychmiast po ogłoszeniu nacjonalizacji żądała odszkodowań za utracone mienie francuskich instytucji i obywateli. Była w kryzysie, miała zniszczone górnictwo, żądała więc spłaty węglem, i to tym najlepszym, koksującym. Polska nie miała wtedy dużych zdolności wydobywczych z powodu braku odpowiedniej liczby górników, a także poważnych zniszczeń kopalni Górnego Śląska. Te dwie umowy, z Francją i Wielką Brytanią, stały się podstawą do powołania przez polskie władze karnych młodzieżowych brygad górniczych do przymusowego i bezpłatnego wydobywania węgla. Dlatego eksport węgla do Francji w ramach zapłaty odszkodowania tylko w małym stopniu był ujmowany w naszej statystyce, bo chodziło o to, żeby nie podawać, że wydobywają go więźniowie.
W II Rzeczypospolitej była też własność niemiecka.
– Na trzech konferencjach Wielkiej Trójki zobowiązano Niemcy do wypłaty odszkodowań, poza tym na podstawie dekretów z 1946 r. mienie poniemieckie, również z mocy prawa międzynarodowego, przechodziło na własność państwa polskiego. I ta sprawa jest raz na zawsze rozstrzygnięta. Ale tu mamy inną kwestię, mianowicie dziwnym zbiegiem okoliczności Polska we wszystkich umowach odszkodowawczych z 12 państwami Zachodu przyjęła na wniosek zagranicznych organizacji żydowskich życzliwą postawę dla mniejszości i diaspory żydowskiej, deklarując, że uwzględni odszkodowania dla spadkobierców Żydów niemieckich za utracone przez ich krewnych mienie na polskich Ziemiach Odzyskanych. Jak obiecano, tak zrobiono, odszkodowanie bez wiedzy narodu zostało wypłacone, i to prawie wszystkim krajom, z którymi zostały zawarte umowy odszkodowawcze. Odszkodowania te były pozaprawne. Ziemie zachodnie i północne zostały odzyskane na podstawie prawa międzynarodowego, tzw. pierwotnego, i przeszły na własność państwa polskiego bez żadnych odszkodowań dla kogokolwiek.

Mienie żydowskie w umowie z USA

Największe problemy były chyba z Amerykanami.
– Nie. Z Ameryką rozmowy były stosunkowo krótkie i chyba najłatwiejsze. Do tych rozmów byliśmy przygotowani, a nasi eksperci mieli już doświadczenia z negocjacji z innymi krajami, ponadto skończył się okres ostrego stalinizmu i byliśmy po przemianach 1956 r. Tak myślę.
To czemu Amerykanie ociągali się z wystąpieniami odszkodowawczymi?
– Myślę, że decydujący wpływ miała tu zimna wojna. Problemy z Amerykanami były większe nie dlatego, że byli bardziej hardzi w negocjacjach, ale dlatego, że inna była skala amerykańskiego mienia i wysokości odszkodowania. Jeżeli na ostatecznej liście załącznikowej z Wielką Brytanią znalazło się 240 pozycji, to na liście amerykańskiej było ich ponad 7,5 tys. i obejmowały one niemal wyłącznie mienie osób indywidualnych. Proces weryfikacji majątku przy tej umowie był sprawniejszy, choćby z tego względu, że mieliśmy już niemal pełną inwentaryzację nieruchomości, do czego administrację terenową zobowiązywał dekret o mieniu poniemieckim. Poza tym Amerykanie przysłali grupę ekspertów, którzy byli tu prawie pół roku, co znacznie ułatwiało weryfikację pozycji roszczeniowych i skracało termin zawarcia ostatecznej umowy. Nastąpiło ono w 1960 r. i była to ostatnia tego rodzaju umowa.
Jest jeszcze sprawa mienia żydowskiego, którą mocno podnosi Światowy Kongres Żydów.
– Jak już wspomniałem, udział kapitału amerykańskiego w przedwojennej gospodarce polskiej był chyba największy ze wszystkich krajów. Umowa z USA obejmowała głównie osoby fizyczne i ich różnorodne mienie: grunty, place miejskie i wiejskie, należności z tytułu akcji i udziałów w różnorodnych spółkach, mieszkania w kamienicach, nieruchomości zabudowane i niezabudowane, a także np. należności nieuregulowane przez Polaków i polskie instytucje według stanu na wrzesień 1939 r. Można nawet stwierdzić, że roszczenia te dotyczyły niemal wyłącznie osób narodowości żydowskiej.

Kombinatorzy z Giesche

I teraz jesteśmy w III RP. Mamy proces występowania o własność, za którą na mocy umów międzypaństwowych Polska już zapłaciła.
– Te roszczenia to kwestia bardziej publiczna, może nawet bardziej propagandowa niż ekonomiczna. Kongres Żydów Amerykańskich czy inne organizacje żydowskie, głównie w Ameryce, występują w zasadzie nie o zwrot faktycznego mienia, tylko o odszkodowanie pieniężne dla mniejszości żydowskiej ogółem. Nie określają, za jakie mienie ma to być odszkodowanie; wiedzą, że zostało już zapłacone za mienie majątkowe, a także za rachunki bankowe czy za polisy ubezpieczeniowe. W prawie międzynarodowym nie ma takiego pojęcia, takiej kategorii grupy narodowościowej niezidentyfikowanych właścicieli. Prawo własności dotyczy jednostek, a nie grupy etnicznej, dlatego minister Radosław Sikorski miał rację, stanowczo mówiąc w odpowiedzi na te żądania, że wszelkie odszkodowania za mienie pożydowskie zostały ostatecznie zapłacone na mocy 12 umów międzypaństwowych. Poza tym z tego, co wiem, organizacje żydowskie chcą wypłacenia odszkodowań także tym, którzy nie mają odpowiedniej dokumentacji, nie są w stanie udowodnić, że kiedykolwiek to mienie posiadali, tzw. anonimowym właścicielom i anonimowym spadkobiercom, których co roku dziwnie przybywa.
Czyli może tu wystąpić zjawisko wyłudzania.
– I to ma miejsce, nie tylko w wydaniu przedwojennych mniejszości narodowych. Np. organizacje żydowskie w USA chcą uznania, że wystarczy, iż ktoś oświadczy, że on, jego rodzice, pradziadkowie czy inni spokrewnieni posiadali jakieś mienie w przedwojennej Polsce. W tej sytuacji władze polskie słusznie uznały, że ludzie ci powinni występować do sądów, bo one są władne rozstrzygać dowodowo te sprawy i orzekać, kto ma prawo do przedmiotowej własności czy należności. I są oczywiście takie postępowania. W związku z tym pojawiły się kwestie, które wielu osobom się nie podobają. Chodzi np. o upublicznienie odszkodowania wypłaconego za zinwentaryzowane mienie, określone położeniem geograficznym, ewidencją, adresem.
Dlaczego to się nie podoba?
– Bo różnego rodzaju kombinatorom przeszkadza w bezprawnym odzyskiwaniu już spłaconego mienia, odbudowanego, rozbudowanego czy zmodernizowanego budynku. Oni dobrze wiedzą, że dana nieruchomość w obecnym stanie ma znacznie wyższą wartość niż w 1939 r. I tak z jednej strony mówi się, że pewne nieruchomości są na liście amerykańskiej i zapłacono za nie odszkodowanie (jak za budynek z narożnika Alej Ujazdowskich i Mokotowskiej), z drugiej  słyszymy, że są one oddawane. Powinno to zostać sprawdzone.
Dużo jest takich przypadków zwrotu?
– Trudno mi jednoznacznie ocenić, ale myślę, że niemało i nie tylko w Warszawie. Podam przykład: przed wojną na Śląsku istniała spółka Giesche, widziałem jej akcje z 1917 r. Większościowy udział miał w niej kapitał amerykański. W czasie wojny została niemal zupełnie zniszczona, a w 1960 r. ujęto ją w umowie odszkodowawczej ze Stanami Zjednoczonymi. Akcje tej spółki były pisane w przepięknym stylu barokowym i to budziło zainteresowanie różnych kolekcjonerów. Po uzgodnieniach i przyjęciu tej spółki do odszkodowania zbędne już dokumenty były wywożone do papierni w Konstancinie-Jeziornie na przemiał. Wcześniej część zarchiwowano, część rozdano, kto chciał, mógł je brać. W ostatnich latach część tych akcji nabyli kombinatorzy. Po nabyciu zarejestrowali spółkę o tej samej nazwie, Giesche, i wystąpili do prezydenta Katowic o zwrot jej przedwojennego majątku, głównie terenów miejskich. A kiedy władze Katowic uznały, że zwrot jest niemożliwy (na tym terenie jest dziś osiedle), domagali się 371 mln zł odszkodowania. Władze miasta odmówiły, więc poszli do sądu. Kiedyś pytano mnie, co z tym zrobić. Powiedziałem, że trzeba sięgnąć do archiwów MSZ, MSP czy Ministerstwa Finansów, byłych wojewódzkich rad narodowych czy prezydenta m.st. Warszawy i sprawdzić listę amerykańską. Tak zrobiono i oczywiście okazało się, że za to mienie już zapłaciliśmy. Sąd potwierdził, że pozostałość po tej spółce jest własnością skarbu państwa. Kombinatorzy mają teraz sprawę karną o próbę wyłudzenia własności skarbu państwa o dużej wartości.

Niech ludzie się dowiedzą

Co należy zrobić, by do takich przekrętów nie dochodziło?
– Trzeba podać do publicznej wiadomości, że sprawy majątkowe, w tym mniejszości żydowskiej, są międzypaństwowo i międzynarodowo uregulowane, upublicznić adresy nieruchomości, za które już zapłaciliśmy. Należałoby podać do wiadomości publicznej, co zostało zwrócone jako rzekomo dotychczas nieobjęte odszkodowaniem. Niech nikt nie myśli, że nie ma śladu, odpowiedniej dokumentacji o mieniu objętym odszkodowaniami. Posiadały i powinny ją posiadać centralne i terenowe organy państwa.
Czy w sprawach dotyczących zwrotu mienia, mniej lub bardziej uzasadnionych, można mówić o dużej niewiedzy aparatu gospodarczego i sprawiedliwości w Polsce?
– Nawet o bardzo dużej niewiedzy. Stąd apele kierowane do Jarosława Gowina, ówczesnego ministra sprawiedliwości, o to, żeby przynajmniej sądy miały te umowy międzypaństwowe. Sądy w postanowieniach w ogóle nie biorą pod uwagę, że w ciągu 10 lat można było zgłosić swoje roszczenia i odzyskać własność lub ekwiwalent pieniężny. Z tej procedury niewielu skorzystało. Obecnie żadne roszczenia nie powinny być uwzględniane, bo okres upominania się o zwrot w takiej czy innej formie znacjonalizowanego mienia dawno minął. Żądania zwrotu mienia objętego umowami odszkodowawczymi, jako spłaconego, mają charakter przestępczy, co powinno być z całą mocą prawa tępione.
Należy się spodziewać, że niebawem rozpocznie się kwestionowanie reformy rolnej i pojawią się sprawy o zwrot lub wypłatę odszkodowań za rozparcelowane majątki.
– Reforma rolna jest nie do podważenia, ma charakter ostateczny. Sprawa jest zamknięta.
Na pewno?
– Wyroki wszystkich polskich instancji sądowych ją usankcjonowały. Pozostaje jedynie kwestia dworków, zamków czy pałaców. Dziś, po orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczącego reformy rolnej, wiemy, że nacjonalizacja dworków, pałaców i innych tego typu obiektów wraz z przylegającymi parkami była bezprawna. Według sądu, reforma rolna miała objąć tylko grunty rolne wraz z zabudowaniami gospodarczymi potrzebnymi na cele rolne, a więc chlewniami, oborami, stodołami, gorzelniami, młynami, wiatrakami, spichlerzami czy nawet pomieszczeniami pracowników rolnych, czyli tym, co bezpośrednio służyło celom gospodarstwa rolnego. I teraz państwo ma duży problem, bo w międzyczasie zbywało te dworki i pałace pozostające często w dyspozycji pegeerów. Czy te obiekty będą odzyskiwane od tych, którzy nabyli je w dobrej wierze? Chyba nie. Inne powinny być zwracane lub państwo będzie zmuszone wypłacić za nie odszkodowanie albo zakupić je na cele społeczne z potrąceniem kosztu odbudowy, remontów czy konserwacji, czego w dotychczas prowadzonych sprawach o zwrot nasze sądy w ogóle nie uwzględniają.
Czy ci, którzy w PKWN tworzyli dekret o reformie, myśleli, że nacjonalizacja dotyczy również owych dworków i pałaców?
– Sam dekret kwestii tych nieruchomości nie precyzował, jedynie wielkość podlegającą parcelacji, tj. od 50 ha, a na Ziemiach Odzyskanych 100 ha. Dopiero później, w zarządzeniu wykonawczym ministra rolnictwa, precyzowano zasady przejmowania całości majątków ziemskich wraz z dworkami, zamkami czy pałacami i ich parkami. I na ten dokument najczęściej powołują się byli właściciele lub ich spadkobiercy.
Lub różnego rodzaju cwaniacy, którzy wykorzystując niewiedzę urzędników i sędziów, wyłudzają mienie, szczególnie w miastach.
– W zasadzie jest, jak pan powiedział.

Wydanie: 08/2014, 2014

Kategorie: Kraj

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy