Wypadek przy pracy – jakie są Twoje prawa?

Autor: Przegląd | 21 kwietnia, 2022

Zapewnienie zatrudnionym bezpiecznego środowiska pracy to jeden z najważniejszych obowiązków pracodawcy. Niestety nawet mimo największej ostrożności i przestrzegania wszystkich przepisów wypadki przy pracy czasami się zdarzają. Co można zakwalifikować jako takie zdarzenie? Jak i gdzie należy je zgłosić? Jakie świadczenia należą się pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy? Sprawdź!

Wypadek przy pracy – definicja

Definicję wypadku przy pracy określa Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z jej zapisami wypadek przy pracy to każde zdarzenie, które nastąpi:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy,

o ile zostaną spełnione jeszcze trzy dodatkowe warunki. O wypadku przy pracy można mówić jedynie wtedy, gdy zdarzenie jest:

• nagłe,
• wywołane przyczyną zewnętrzną,
• powodujące uraz lub śmierć.

Wypadek przy pracy – rodzaje

Wypadek przy pracy może mieć różne skutki. Niektóre zdarzenia są niegroźne, inne niestety kończą się śmiercią. Można wyróżnić trzy szczególne rodzaje wypadków przy pracy.

1. Śmiertelny wypadek w pracy to zdarzenie, w wyniku którego nastąpiła śmierć pracownika w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od tego zdarzenia.
2. Ciężki wypadek przy pracy ma miejsce wtedy, gdy na skutek zdarzenia nastąpi ciężki uraz, taki jak np.: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, choroba nieuleczalna, trwała choroba psychiczna, trwała lub częściowa niezdolność do pracy zawodowej, trwałe zniekształcenie lub zeszpecenie ciała.
3. Zbiorowy wypadek przy pracy ma natomiast miejsce wtedy, gdy w wyniku tego samego zdarzenia uległy mu co najmniej dwie osoby.

Śmiertelny, ciężki i zbiorowy wypadek przy pracy wiążą się z nieco innymi procedurami. Wymagają m.in. zbadania okoliczności i przyczyn zdarzenia.

Wypadek przy pracy – zgłoszenie

Wypadek przy pracy i jego zgłoszenie wiąże się z koniecznością przestrzegania określonych procedur. Pracownik musi niezwłocznie poinformować o zdarzeniu pracodawcę. Wymagane są też pisemne oświadczenia złożone przez świadków. Pracodawca ma obowiązek zadbać o to, by poszkodowany otrzymał pierwszą pomoc przedmedyczną, a miejsce wypadku zostało zabezpieczone. Praca w zakładzie musi być przerwana – o jej wznowieniu i ponownym uruchomieniu maszyn decyduje społeczny inspektorat pracy.

Pracodawca jest zobowiązany stworzyć zespół powypadkowy, w którego skład muszą wchodzić społeczny inspektor pracy i pracownik służby BHP. Jeśli pracodawca nie ma służby BHP, w skład zespołu może wejść pracownik, któremu pracodawca powierzy wykonywanie zadań z zakresu BHP albo zewnętrzny specjalista. Społecznego inspektora pracy może natomiast zastąpić przedstawiciel pracowników, który musi mieć aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia BHP. W najmniejszych zakładach pracy, jeśli nie ma możliwości utworzenia zespołu powypadkowego w inny sposób, powinni do niego należeć pracodawca oraz zewnętrzny specjalista. Jego zadaniem jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Konieczne są m.in. dokonanie oględzin miejsca wypadku, wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego czy świadków, czy zasięgnięcie opinii lekarza. Efektem pracy zespołu powinien być protokół powypadkowy.

Zgłoszenie wypadku przy pracy

Śmiertelny wypadek przy pracy, wypadek ciężki lub zbiorowy muszą być zgłoszone do okręgowego inspektora pracy właściwego ze względu na miejsce zdarzenia. Konieczne jest sporządzenie zawiadomienia pisemnego lub telefonicznego zawierającego:

• identyfikację pracodawcy (nazwę pracodawcy, imię i nazwisko, zajmowane stanowisko, telefon);
• datę i godzinę zaistnienia zdarzenia;
• liczbę i dane osób poszkodowanych wraz z podstawą świadczenia pracy;
• skutki wypadku dla poszkodowanych;
• miejsce wypadku;
• informacje o przebiegu zdarzenia wypadkowego.

Zgłoszenia należy dokonać niezwłocznie. Nie wiąże się ono z żadnymi opłatami.

Wypadek przy pracy – należne świadczenia

Zespół powypadkowy musi sporządzić swój protokół w terminie do 14 dni od daty wypadku (według wzoru załączonego do Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy). Poszkodowany i jego rodzina ma prawo zapoznać się z treścią protokołu, a następnie musi on zostać zatwierdzony przez pracodawcę (w ciągu 5 dni od daty sporządzenia). O ile pracownik nie był pod wpływem środków odurzających i nie naruszył przepisów bezpieczeństwa w wyniku niedbalstwa, przysługują mu świadczenia takie jak:

• zasiłek chorobowy;
• świadczenia rehabilitacyjne (po wykorzystaniu okresu zasiłkowego);
• zasiłek wyrównawczy;
• jednorazowe odszkodowanie;
• renta;
• dodatek pielęgnacyjny;
• dodatek do renty rodzinnej (dla sieroty zupełnej);
• pokrycie kosztów leczenia stomatologicznego i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny.

Będąc pracownikiem warto jednak dodatkowo się zabezpieczyć. Dobrym pomysłem może być wykupienie polisy od trwałej niezdolności do pracy. Przydatne w przypadku ciężkiego wypadku może być również dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ państwowe świadczenia nie zawsze pokrywają wszystkie koszty leczenia i rehabilitacji. W zabezpieczeniu bliskich pomoże również ubezpieczenie na życie.