Zregenerują serce i mózg

Polscy lekarze wprowadzą nowatorską metodę leczenia opartą
na wstrzykiwaniu komórek macierzystych do organizmu

Za kilka miesięcy polscy lekarze w pięciu placówkach naukowych rozpoczną pionierskie badania kliniczne nad komórkami macierzystymi VSELs. Komórki te otrzymają pacjenci cierpiący na chorobę niedokrwienną serca, z wielkimi ranami skóry, po udarach i wylewach oraz wcześ-
niaki, które urodziły się z uszkodzonym centralnym układem nerwowym. Właś-
nie trwa typowanie pacjentów. Chętnych nie brakuje, chorzy zgłaszają się nawet sami.
Kilka lat temu grupa naukowców pracująca pod kierownictwem prof. Mariusza Ratajczaka na Uniwersytecie
Louisville w Kentucky w USA jako pierwsza na świecie wyizolowała ze szpiku kostnego myszy komórki macierzyste o cechach embrionalnych. Otrzymały one nazwę VSELs (od angielskiego very small embryonic-like stem cells). Gdy się okazało, że podobne można znaleźć w ludzkim organizmie, polscy lekarze w kwietniu 2009 r. utworzyli konsorcjum do ich zbadania. W jego skład weszło pięć placówek medycznych: Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie oraz Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego w Warszawie. Projekt nazwano „Innowacyjne metody wykorzystania komórek macierzystych w medycynie”, a lekarze otrzymali grant w wysokości 45 mln zł z Unii Europejskiej.

Wiecznie młode komórki

– Komórki macierzyste przez całe życie zachowują zdolność przekształcania się w dojrzałe komórki i tkanki. Największy potencjał rozwojowy mają
tzw. zarodkowe komórki macierzyste, które mogą dać początek każdemu rodzajowi tkanki w naszym organizmie. VSELs istnieją prawdopodobnie nie tylko w szpiku kostnym, lecz także w mięśniach szkieletowych i w wątrobie. Przez wiele miesięcy badaliśmy m.in. ich budowę, zachowanie się w ludzkim i zwierzęcym organizmie, modyfikacje, metody izolacji, ekspansji oraz możliwość zwiększania potencjału regeneracyjnego. Teraz powoli zaczynamy wdrażać naszą nowatorską metodę leczenia opartą na wstrzykiwaniu ich do ludzkiego organizmu – opowiada prof. Ratajczak.
Pierwsze badania kliniczne wykazały, że VSELs będą stanowiły bardzo ważny element w procesie regeneracji uszkodzonych narządów. Lekarze zauważyli, że po uszkodzeniu jakiegoś organu wewnętrznego organizm człowieka uwalnia VSELs ze szpiku kostnego do krwi obwodowej. Mają one za zadanie odbudować zniszczony narząd. Gdy jest ich za mało, nie spełniają swojej funkcji. Dlatego naukowcy cały czas starają się ulepszyć metodę ich hodowli oraz wszczepiania do ciała.

Serce bez blizny

– Część serca podczas zawału umiera. W efekcie powstaje na tym organie blizna, czyli tkanka łączna, która się nie kurczy. Często taka sytuacja powoduje niewydolność serca. Pacjentów z niewydolnością charakteryzuje bardzo wysoka śmiertelność. Jest to jeden z głównych problemów klinicznych, z którymi się borykamy – mówi prof. Michał Tendera, kierownik
III Katedry Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Zawał serca powoduje mobilizację bardzo wielu układów w organizmie ludzkim, m.in. ze szpiku kostnego wyzwalane są do układu krążenia różne typy komórek, które potencjalnie mogą się przyczyniać do regeneracji tego mięś-
nia. Jednak spontaniczny mechanizm często jest niewystarczający do odbudowania strat powstałych podczas zawału. Kardiolodzy biorący udział w tym pilotażowym programie uważają, że komórki macierzyste pobrane ze szpiku i wstrzyknięte do serca pomogą zregenerować uszkodzony organ lub wyleczyć trwałą niewydolność krążenia. Pionierskie badania będą prowadzone w Górnośląskim Ośrodku Kardiologii w Katowicach.
– Leczenie za pomocą komórek macierzystych polega na ich pobraniu ze szpiku kostnego pacjenta, wyizolowaniu i wstrzyknięciu do tętnicy wieńcowej lub bezpośrednio do mięśnia sercowego. Mechanizm naprawczy nie polega na „odrastaniu” komórek mięśnia sercowego. Z komórek tych powstaną nowe, drobne naczynia krwionośne, co spowoduje lepsze ukrwienie serca – wyjaśnia doc. Wojciech Wojakowski, koordynator projektu.
Eksperyment naukowy obejmie pacjentów po zawale oraz cierpiących na ostrą niewydolność serca. Zakwalifikowane zostaną m.in. osoby, u których miażdżyca tętnic jest tak zaawansowana, że nie można im pomóc metodami klasycznymi, czyli za pomocą leków i operacyjnie. Łącznie w programie uczestniczyć będzie 60 pacjentów. Połowie lekarze podadzą placebo, pozostałym zaś komórki macierzyste.

Ze szpiku do mózgu

– W podobny sposób możemy leczyć wiele chorób u wcześniaków, czyli dzieci, które urodziły się między
22. a 37. tygodniem ciąży. Przeważnie
maluchy te cierpią na ślepotę, niedorozwój narządów wewnętrznych, zwłaszcza płuc, oraz mają uszkodzony centralny układ nerwowy – wylicza prof. Bogusław Machaliński z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
Lekarze ze szczecińskiej uczelni obserwowali u ponad 50 osób tuż po udarze i u ponad 20 osób zaraz po wylewie zachowanie się komórek macierzystych we krwi. Sprawdzali m.in., jaką dokładnie rolę VSELs odgrywają w samoleczeniu uszkodzeń mózgu.
– Na razie nie ustaliliśmy daty, kiedy po raz pierwszy w ramach naszego programu podamy chorym komórki bezpośrednio do martwej części mózgu. Mamy nadzieję, że nastąpi to na początku przyszłego roku – mówi prof. Machaliński.
W innych placówkach lekarze sprawdzają możliwość wykorzystania VSELs w zwalczaniu nowotworów przewodu pokarmowego i chorób zapalnych jelit oraz do leczenia rozległych i głębokich oparzeń skóry.

Konsorcjum
w Katowicach

Katowicki zjazd, który odbył się
28-29 czerwca br., jest już szóstym spotkaniem partnerów tego projektu. – Spotykamy się dwa razy w roku, tym razem w Katowicach. Z prozaicznej przyczyny – w Warszawie trwały mecze w ramach Euro 2012. Ale bardzo mnie cieszy, że wszyscy konsorcjanci przyjechali do nas i mogliśmy ich gościć. Podczas tych zjazdów omawiamy nasze postępy i zastanawiamy się, jak pokonać kolejne trudności. Obecnie badania nad komórkami macierzystymi uznawane są za najbardziej obiecujący element medycyny XXI w. Mam nadzieję, że będzie to historia sukcesu. W naszym programie najbardziej zaawansowane są badania nad komórkami macierzystymi w kardiologii. Przez wiele lat serce było uznawane za narząd, który się nie regeneruje. W tej chwili wiemy, że podlega ono regeneracji, i nadzieje związane z możliwością poprawy jego funkcji po zawale są olbrzymie – podkreśla prof. Michał Tendera.
Lekarze tworzący konsorcjum uważają również, że zastosowanie komórek macierzystych VSELs wyeliminuje kontrowersyjne pozyskiwanie komórek macierzystych z zarodków do celów badawczych i leczniczych.

Wydanie: 2012, 28/2012

Kategorie: Zdrowie

Komentarze

  1. Barbara WORONIECKA
    Barbara WORONIECKA 16 lipca, 2012, 21:19

    Bardzo proszę o pilny kontakt do Kliniki w celu zgłoszenia mojego męża (69 lat)na pionierskie wszczepienie komórek macierzystych do organizmu -gdyż ma bardzo uszkodzone serce po zawale, jest po udarze móżdżku i ma wszczepiony kardiowerter-defibrylator. Stan tak się pogarsza ,że od listopada ubiegłego roku (2011) jest osobą leżącą i wymagającą całkowitej opieki.Ze względu na małą wydolność serca OF poniżej 20% bardzo się męczy i najmniejsza czynność sprawia trudności w oddychaniu i utratę równowagi. Bardzo liczę na szybką i pomyślną odpowiedź.
    Z poważaniem Barbara Woroniecka

    Odpowiedz na ten komentarz
    • barbara11
      barbara11 20 października, 2013, 11:30

      Witam. czy ma Pani jakies namiary do kliniki gdzie robia przeszczep z komorek macierzystych bardzo bym prosila choruje na porazenie mozgowe. pozdrawiam. barbara

      Odpowiedz na ten komentarz
  2. Agnieszka Opala
    Agnieszka Opala 4 października, 2012, 09:12

    Moj syn zostal niedotleniony podczas porodu w Wielkiej Brytani,teraz ma 2 latka,ma uszkodzony uklad nerwowy,nie siedzi jeszcze sam nie chodzi,ma rowniez problem z polykaniem jedzenia.Chcemy Go leczyc poprzez wszczepienie komorek macierzystych,zgodzimy sie nawet na wykonanie tego zabiegu odplatnie koszt n ie wazny.Szukamy z partnerem bezpiecznego szpitala Prosze o odpowiedz.

    Odpowiedz na ten komentarz
  3. Kowal
    Kowal 26 stycznia, 2013, 22:51

    Mój mąż jest po trzecim zawale serca. Ma aktualnie uszkodzoną lewą i prawą komorę serca. Uważa że jedynym ratunkiem dla niego jest wszczepienie komórek macierzystych. Mąż ma aktualnie 57 lat. Proszę o odpowiedź czy ma jakąś szansę na włączenie go w taki rodzaj leczenia. Z poważaniem Małgorzata Kowal .

    Odpowiedz na ten komentarz
  4. urszula
    urszula 15 lutego, 2013, 19:20

    Mam 29 lat od 13 lat choruje na sm ,przejdę 100m chaotycznie, komórki macierzyste mogą poprawić mój stan.
    Proszę o kontakt

    Odpowiedz na ten komentarz
  5. znadzieją
    znadzieją 29 września, 2013, 21:32

    Oby wszystkie badania powiodły się i oby przyszłość medyczna szybko „się przybliżyła” i oby w szpitalach w Polsce i na Świecie jak najszybciej rozpowszechniły się nowatorskie metody regeneracji serca.

    Odpowiedz na ten komentarz
  6. Anna
    Anna 9 kwietnia, 2017, 07:11

    Witam chcialabym namiary na badania dla corki ktora jest pod respiratorem urodzona jako wczedniak uszjodzony mozg po wylewach

    Odpowiedz na ten komentarz

    Odpowiedz na ten komentarz

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy