NIE CZYTAŁEŚ? Książki na majowy weekend

Emily Giffin
Dziecioodporna
Tłum. Anna Gralak
Wydawnictwo Otwarte, Kraków 2007
Claudia i Ben przed ślubem zawierają umowę: nie będą mieć dzieci. Wybierają świadomą bezdzietność, aby mimo presji rodziny i przyjaciół korzystać z uroków życia. Nie chcą zmian, jakie nieuchronnie zachodzą, gdy pojawia się dziecko. Kryzys przychodzi w momencie, kiedy Ben zrywa umowę… Bezdzietni czy wolni od dzieci? Giffin przedstawia problemy, z jakimi zmagają się ludzie świadomie decydujący się na bezdzietność. Dwuosobowy model rodziny w dalszym ciągu wywołuje negatywną reakcję. Egoiści – to powszechny komentarz. Kobieta, która deklaruje brak instynktu macierzyńskiego i wybiera karierę, jest skazana na ostracyzm społeczny. Giffin przedstawia problem z punktu widzenia kobiety zmuszonej do bronienia swojego wyboru. I pokazuje, jak dojść do porozumienia nawet w kwestiach fundamentalnych.

Frank Herbert
Diuna
Tłum. Marek Marszał
Rebis, Poznań 2007
Mało kto nie zareaguje na hasło \”Diuna\”. Jeśli nawet udało mu się przemknąć przez życie, nie czytając sagi Herberta, natrafiłby na film Davida Lyncha. Rzecz dzieje się na piaszczystej planecie Arrakis, zwanej Diuną, gdzie życie utrudnia brak wody i obecność gigantycznych, drapieżnych czerwi. Planeta jest jednak źródłem niezwykłej substancji pozwalającej odczytywać przyszłość i odbywać podróże w kosmosie – melanżu. Ród Atrydów otrzymuje Diunę w lenno, wpada przy tym w przebiegle zastawioną pułapkę, a za wszystkim stoi Przeznaczenie. Sześciotomowy cykl \”Kronik Diuny\” jest szczególny ze względu na drobiazgowo obmyślony świat, nawiązujący do kultury arabskiej, porównywalny w swym bogactwie chyba tylko do \”Władcy pierścieni\”. Dla tych, którzy na półce mają jeszcze sczytane paperbacki, Rebis przygotował eleganckie wydanie z ilustracjami Wojciecha Siudmaka.

Manuela Gretkowska
Kobieta i mężczyźni
Świat Książki, Warszawa 2007
Ponieważ ostatnio dziedzinę obrazy zdominowali politycy, nawet najbardziej bezkompromisowa fikcja literacka może z nimi przegrać. Tymczasem w książce Gretkowskiej znalazłoby się sporo rzeczy drażniących delikatne uczucia patriotyczno-religijne… Fikcja jest tu solidnie osadzona w realiach współczesnej Polski, od lat 90. do śmierci papieża – Krakowskim Przedmieściem idzie Manifa, stworzona przez politycznych kumpli katolicka telewizja chyli się ku upadkowi, a społeczeństwo oddaje się żałobie po JP2. Na pierwszym zaś planie kryzys przeżywają dwa warszawskie małżeństwa, a zarazem dwa modele związków – partnerski i tzw. tradycyjny (z gromadką dzieci, niepracującą matką oraz demonstracyjnie wierzącym ojcem). Gorzka lektura dająca do myślenia.

Ariel Dorfman
Niania i góra lodowa
Tłum. Bohdan Maliborski
Świat Książki, Warszawa 2007
Podróż do ojczyzny ma odmienić życie Gabriela McKenziego, 24-latka o dziecinnej twarzy, którego podstawowym problemem jest niemożność utraty dziewictwa. Albo wierzchołkiem góry lodowej problemów, na którą składają się obsesje ojca donżuana i matki wygnanej z Chile dyktaturą Pinocheta, wieczne poczucie wyobcowania, a także historia Chile i polityka. Oczywiście nic nie pójdzie tak, jak sobie wyobrażał. Napisane soczyście, dosadnie, za to na finał czysta poezja – zmysłowy przepis na warzywno-mięsną zupę, cazuelę.

José FrČches
Nefrytowy Księżyc,
Oczy Buddy, Uzurpatorka
Tłum. Jan Jackowicz
Albatros Andrzej Kuryłowicz,
Warszawa 2007
Minister jedwabiu na dworze chińskiego cesarza Gaozonga nazywa się Skuteczność Pozorów. Bardzo odpowiednie imię dla ministra, ale jego właściciel niezbyt dobrze sprawdza się na swoim stanowisku. Pod jego nosem przełamywany jest monopol cesarstwa na wyrób jedwabiu i handel tą niezwykle cenioną i cenną tkaniną. Sprawnie zorganizowaną siatkę nielegalnych producentów i przemytników tworzą… przywódcy różnych wspólnot religijnych, którzy potrzebują pieniędzy do szerzenia swojej wiary. Trylogia \”Jedwabna cesarzowa\” jednego z największych znawców kultury chińskiej we Francji, ma to, co pobudza apetyt czytelnika: przebiegłą kobietę żądną władzy, szpiegów, cenne relikwie, miłość i… bogate słownictwo erotyczne, budzące zazdrość w kraju, gdzie ludzie kiepsko radzą sobie z mówieniem o seksie.

Andrzej Strzelecki
Człowiek w jednej rękawiczce
Iskry, Warszawa 2007
\”Wszyscy jesteśmy golfistami, przy czym jedni są grający, a drudzy nie\”. Odpowiedź na pytanie, dlaczego tak jest, przynosi nietypowa, bo sportowa, autobiografia aktora charakterystycznego, który życie pozazawodowe niemal całkowicie poświęcił grze w golfa i jego popularyzacji w Polsce. Andrzej Strzelecki o swojej pasji pisze ze znawstwem i swadą, a choć w tekście nie brakuje fachowej terminologii, jest ona podana w sposób zrozumiały dla laików – a tych przecież jest zdecydowana większość. \”Chciałem pisać o golfie, a piszę o ludziach\”, wyznaje naczelny golfista RP i rzeczywiście w solidnej porcji golfowych anegdot przewijają się znane nazwiska, bo zapalonymi graczami są Wojciech Pijanowski, Krzysztof Materna, Wiktor Zborowski i Stanisław Tym – można ich zobaczyć \”w akcji\” na fotografiach.

John Boyne
Chłopiec w pasiastej piżamie
Tłum. Paweł Łopatka
Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007
Dziewięcioletni Bruno, syn komendanta obozu koncentracyjnego w Po-Świeciu, ze zdumieniem obserwuje z okna swojego pokoju setki tak samo ubranych ludzi, zwłaszcza dzieci, które na pewno świetnie się ze sobą bawią i mogą cały dzień chodzić w pasiastych piżamach, podczas gdy on, po wyjeździe z rodziną z Berlina, jest skazany jedynie na towarzystwo siostry. Zapuszczając się coraz dalej wzdłuż niekończącego się ogrodzenia, Bruno poznaje Szmula – mieszkańca tego intrygującego miasteczka. Naiwność i szokująca nieświadomość Brunona doprowadzi do zaskakującego finału. Laureat irlandzkiej nagrody literackiej w kategorii książki dziecięcej i nagrody czytelników zachwyca, ale i zatrważa wszystkich niezależnie od wieku wizją świata po obu stronach drutu kolczastego.

Peter Skrzynecki
Wróbli ogród
Tłum. Marianna Łacek
Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2007
Pełne ciepła, wzruszające wspomnienia emigranta, który nie odcina się od korzeni – przeciwnie, z pietyzmem i szacunkiem przechowuje i wykorzystuje najdrobniejsze szczegóły przybliżające 50-letnią historię rodziny (matki Ukrainki i ojczyma Polaka). Skrzyneccy po II wojnie światowej podzielili losy tysięcy innych ludzi emigrujących do Australii i wpływających na obecny kształt kontynentu. Pobyt w obozie dla uchodźców, ciężką pracę rodziców i aklimatyzację w nowym środowisku, aż wreszcie ostatnie lata ich życia Skrzynecki opisuje sprawnym językiem pisarza, który dziś należy do intelektualnej elity kraju – jego wiersze z tomu \”Kronika imigrancka\” to już australijska klasyka omawiana w szkołach jako lektura obowiązkowa.