Zapomniany zamach na Hitlera

Zapomniany zamach na Hitlera

Pięć lat przed płk Stauffenbergiem był Johann Elser Gdyby powiódł się 8 listopada 1939 r., przed 65 laty, mało komu znany, pierwszy zamach na Hitlera, miałby dla niepodległości i integralności terytorialnej Polski nieobliczalne, fatalne konsekwencje. Podczas gdy o czynie płk. von Stauffenberga 20 lipca 1944 r. wydano tomy wspomnień i relacji, nazwisko Johann Georg Elser przez wiele lat nie mówiło nic nawet Niemcom. W liczącej 50 tys. haseł encyklopedii „Meyers Grosser Handlexikon” (wyd. XI z 1974 r. poprawione i uzupełnione) znajdziemy wprawdzie nazwisko Fanny Elsser, austriackiej baletnicy, opatrzone nawet zdjęciem. O sprawcy zamachu na Hitlera cisza. Dopiero w 50. rocznicę wybuchu bomby zegarowej w Bürgerbräukeller emitowano w RFN film dokumentalny w TV, a w księgarniach ukazała się książka. Lokalny, społeczny komitet musiał lata całe pokonywać liczne opory władz gminnych, zanim w końcu głośny fakt historyczny pozwolono upamiętnić obeliskiem w rodzinnej miejscowości Elsera. 60. rocznica jego śmierci, która minęła przed kilkoma miesiącami, i obecna 65. rocznica zamachu znów pozostały w głębokim cieniu pamięci von Stauffenberga. Powód przemilczenia czynu tego zamachowca okazuje się dziecinnie prosty. Elser był skażony komunistyczną przeszłością. To nic, że była ona

Cały tekst artykułu można przeczytać w elektronicznej wersji "Przeglądu", która jest dostępna dla posiadaczy e-prenumeraty lub subskrypcji cyfrowej.
Wydanie: 2004, 46/2004

Kategorie: Historia