Ostatnio sporo się mówi o aktywności zawodowej emerytów i jej roli w rozwoju gospodarki wielu europejskich krajów. Jak sytuacja tej grupy społecznej przedstawia się w Polsce i czy rzeczywiście rodacy po osiągnięciu wieku emerytalnego lub odpowiedniego stażu pracy nadal wolą być czynnymi zawodowo? Wyjaśniamy.
Emeryci na rynku pracy: zapotrzebowanie rośnie
Niedosyt w postaci niewystarczającej liczby wykwalifikowanych pracowników jest odczuwalny nie tylko w Polsce, ale i wielu krajach europejskich, gdzie brak kadry powoduje zahamowanie rozwoju gospodarczego. Siła robocza starzeje się, a jak pokazała sytuacja sprzed ostatnich dziesięcioleci, napływ migrantów nie pozwala na skuteczne rozwiązanie występujących problemów. W takich oto warunkach, pomysł na zachęcenie emerytów do powrotu do wcześniej pełnionych przez nich obowiązków, a nawet uzyskanie przez nich nowych zawodów, wcale nie jest nielogiczny – wręcz przeciwnie, bardzo aktualny i promowany zarówno na poziomie państwowym, jak i lokalnym.
Ogromne znaczenie aktywności zawodowej podkreślają również badania, a ponadto ustalono, że wielu emerytów chętnie bierze się do pracy, wykonując zarówno dobrze znane im zawody, jak i pozyskując nową wiedzę. Raport, opublikowany przez Personnel Service, wykazał rosnącą tendencję wśród seniorów do pozostawania aktywnymi zawodowo, szczególnie po przekroczeniu 60. roku życia. Podkreśla się znaczenie motywowania tej grupy wiekowej do podjęcia lub kontynuowania pracy zawodowej.
Według danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), udział osób w wieku 65 lat i starszych w sile roboczej wzrósł w ostatnich dekadach, co jest trendem obserwowanym w wielu rozwiniętych krajach. W 2020 roku średni wskaźnik zatrudnienia wśród osób w wieku 65-74 lat, w krajach OECD, wynosił około 14%. Stanowi to znaczący wzrost w porównaniu z latami poprzednimi.
Motywacja emerytów do pracy
Niestety, kwestia motywacji emerytów do pracy bardzo kula: obecnie zaledwie nie jedyną zachętą nazywana jest inflacja, która powoduje wzrost kosztów życia. Ani wysokie zarobki (o zarobkach na emeryturze porozmawiamy później), ani inne zachęty materialne i pozamaterialne, niestety, nie wchodzą w grę.
Wśród innych czynników, które wpływają na aktywność zawodową emerytów warto wymienić następujące:
- sytuację gospodarczą;
- profilaktykę zdrowotną;
- kwalifikacje pracowników;
- panujące w kraju stereotypy o osobach starszych;
- wsparcie seniorów zainteresowanych pracą.
Jak jest opłacana praca emerytów w Polsce?
Aktywność zawodową kontynuują również Polacy, chociaż odsetek osób pracujących po przejściu na emeryturę nie jest tak duży, jak w niektórych innych krajach. W opinii GUS i polskiego rządu, podstawowym problemem, przeszkadzającym osobom w powrocie do pracy, są problemy o charakterze zdrowotnym.
Jak wskazują badania zrealizowane przez firmę CleverStaff, o której działalności można więcej przeczytać przechodzą pod link https://cleverstaff.net/blog/pl/ats-co-to-jest/, na dobre zarobki mogą liczyć w pierwszej kolejności Ci emeryci, którym udaje się zachować stanowiska kierownicze, a także osoby pracujące w branży IT. Niektóre statystyki potrafią jednak zaskoczyć: do dobrze zarabiających emerytów należą również ci, którzy pracują jako złote rączki. Stawki godzinowe takich osób mogą osiągać nawet 50-60 złotych za godzinę.
Emeryci na rynku pracy: zagrożenia
Jednym z kluczowych zagrożeń dla emerytów na współczesnym rynku pracy jest dyskryminacja ze względu na wiek. Pracodawcy, mimo realizacji wielu programów rządowych, preferują młodszych pracowników, postrzegając ich jako bardziej elastycznych, zdolnych do szybkiego uczenia się nowych umiejętności. Niektóre organizacje, w oczekiwaniu na młodszych pracowników, odmawiają emerytom, co powoduje zakłócenia w ich działalności, prowadząc do strat finansowych, a także pogorszenia relacji z klientami i partnerami. To, jak istotny jest problem dyskryminacji ze względu na wiek, potwierdzają statystyki: badanie zrealizowane przez AARP (American Association of Retired Persons) wykazało, że 61% pracowników w wieku 45 lat i starszych doświadczyło lub było świadkiem dyskryminacji wiekowej w miejscu pracy.
Innym poważnym problemem, związanym z zatrudnieniem emerytów, jest niezgodność ich kompetencji z tymi, które są poszukiwane na rynku pracy. Szybkie tempo zmian w wielu branżach, zwłaszcza tych związanych z technologią, powoduje, że umiejętności większości emerytów już w dniu dzisiejszym są przestarzałe i ta przepaść będzie się powiększała. Dostosowanie się do nowych narzędzi pracy, oprogramowania lub metod wymaga dodatkowych szkoleń, co dla firm wiąże się z kolejnymi wydatkami finansowymi.
