Bronisław Łagowski o „Duchu i bezduszności Trzeciej Rzeczypospolitej”
Spójny myślowo, bezlitośnie krytyczny obraz III RP jako kraju potężnej ofensywy idei coraz bardziej sprzecznych z europejską kulturą polityczną Tom niniejszy zawiera eseje Bronisława Łagowskiego publikowane w latach 1999-2005 na łamach „Przeglądu” i jego poprzednika, „Przeglądu Tygodniowego”. Były one zawsze bardzo cenione przez czytelników obu tych pism, a zauważane i szanowane przez wszystkich, jak sądzę, niezależnych obserwatorów polityki polskiej. Zebranie ich pod jedną okładką, i to w układzie nie chronologicznym, lecz tematycznym, nadaje im jednakże jakby nową jakość. Autor wyznaje w słowie wstępnym, że było to jego świadomym zamiarem: „Teksty zawarte w tej książce pisane były z zamysłem, że mają się składać na spójną całość” (XIV). Zamysł ten powiódł się. Z pozornie ulotnych, okolicznościowych tekstów, traktowanych jako felietony, powstał spójny myślowo, bezlitośnie krytyczny obraz III RP – nie jako idealizowanego dziś przeciwieństwa IV RP, lecz jako kraju potężnej ofensywy idei coraz bardziej sprzecznych z europejską kulturą polityczną, coraz bardziej grożących staczaniem się w „archaizm i barbarzyństwo”. Mimo oporu szeregu wpływowych postaci i środowisk ofensywa ta przybierała na sile, nie napotykając mocnego, zdecydowanego oporu. Zdaniem Łagowskiego, było to nieuchronnym rezultatem absolutyzowania przez „obóz postsolidarnościowy” tzw. historycznego podziału z okresu
