W kręgu Ukrainy

Książka prof. Filara jest kolejnym głosem w toczącym się sporze nt. eksterminacji (czy już ludobójstwa?) Polaków na Wołyniu. Autor, sam żołnierz 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, przedstawia rozwój ukraińskiego nacjonalizmu, powstanie i strategię bojówek OUN i UPA, a nade wszystko przebieg planowej eksterminacji Polaków i ich próby przeciwstawienia się okrutnym mordom na ludności cywilnej. Na uwagę zasługuje bogata część ilustracyjna, m.in. schematy i mapy, które pokazują tragiczny okres w dziejach stosunków polsko-ukraińskich.

Władysław Filar, Wołyń 1939-1944. Eksterminacja czy walki polsko-ukraińskie. Studium historyczno-wojskowe zmagań na Wołyniu w obronie polskości, wiary i godności ludzkiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004

Pierwsza w pełni udokumentowana monografia ukazująca życie emigracji ukraińskiej, słusznie nagrodzona przez \”Przegląd Wschodni\”. Praca Wiszki prezentuje nie tylko polityczne ugrupowania ukraińskiej diaspory, ale prowadzoną przez nią bogatą działalność kulturalną i sportową.
W dotychczasowych badaniach historycznych emigracja ukraińska zajmowała niewiele miejsca, dlatego też wiedza Polaków o niej jest znikoma. Książka Wiszki ma szansę zniweczyć tę niewiedzę, co więcej, czytelnik oczekiwałby, że autor przedstawi ową diasporę w latach wojny.

Emilian Wiszka, Emigracja ukraińska w Polsce 1920-1939, Wydawnictwo MADO, Toruń 2004

Ciekawie napisana praca poświęcona polityce Rządu polskiego na uchodźstwie i jego Delegatury w Kraju wobec ukraińskich dążeń niepodległościowych. Autorzy prześledzili dokumenty i zachowania polskich polityków wobec idei powstania wolnej Ukrainy, ale także reakcje na mordy na ludności polskiej dokonywane nie tylko na Wołyniu.

Czesław Partacz, Krzysztof Łada, Polska wobec ukraińskich dążeń niepodległościowych w czasie II wojny światowej, Centrum Edukacji Europejskiej, Toruń 2004