Książki historyczne

Największa bitwa
Napisaną przez znanego dziennikarza książkę o bitwie o Moskwę wyróżnia to, że nie skupia się on na militarnych aspektach tego starcia, w którym walczyło po obu stronach ok. 7 mln żołnierzy, z czego 2,5 mln zginęło, trafiło do niewoli lub odniosło ciężkie rany. Dla autora ważne są nie tyle ruchy pojedynczych dywizji, ile zachowanie się żołnierzy, decyzje dowódców i dyktatorów – Hitlera i Stalina.
Nagorski w swym socjologiczno-historycznym studium daje odpowiedź na pytanie, dlaczego w trakcie największej bitwy w dziejach świata Moskwa nie padła, mimo że straty radzieckie były prawie trzy razy większe niż niemieckie. Według autora najważniejszym czynnikiem, który zadecydował o losach bitwy, był aspekt ludzki, a raczej nadludzki wysiłek żołnierzy radzieckich, którzy nie tylko lepiej znosili minusowe temperatury, lecz także z każdym miesiącem oporu byli coraz lepiej zaopatrzeni.
W monografii Nagorskiego, w której wykorzystano udostępnione po raz pierwszy dokumenty z rosyjskich archiwów, nie brak opisu tego, co się działo w samej Moskwie, akcji NKWD. \”Największa bitwa\” została nominowana przez \”Washington Post Book Word\” do tytułu najlepszej książki historycznej 2007 r. Z czytelniczego względu całkowicie zasłużenie.
Andrew Nagorski, Największa bitwa. Moskwa 1941-1942 tłum. Katarzyna Bażyńska-Chojnacka, Piotr Chojnacki, Rebis, Poznań 2008

Alianci, mafia i szpiedzy
Zaskakująca w swej wymowie i faktografii opowieść o współpracy Amerykanów i Brytyjczyków z… włoską mafią. Tim Newark, autor wielu książek historycznych i redaktor naczelny brytyjskiego \”Military Illustrated\”, dotarł do nieznanych archiwaliów, które rzuciły nowe światło na ową współpracę. Choć książka napisana jest niemalże w sensacyjnym stylu, jej naukowa podbudowa każe na nią spojrzeć jak na klasyczne opracowanie, po lekturze którego czytelnik rozumie, dlaczego zdobywanie Sycylii szło jak po maśle, z jakiej przyczyny nagle ginęli faszystowscy agenci i amerykańscy naziści… Tajny układ z mafią wyszedł na światło dzienne. Czy zmieni on ocenę działań przywódców aliantów?
Tim Newark, Mafia na wojnie. Współpraca wielkich gangsterów z aliantami, tłum. Jan Szkudliński, Bellona, Warszawa 2008

Najważniejsi byli piloci
Książka Wasilija Jemieljanienki to historia 7. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Szturmowego, a raczej jego pilotów. Autor przedstawia dzieje pułku poprzez ludzi, ich relacje, a mniej dokumenty wojskowe. Dlatego w pracy więcej jest dialogów i opisów zachowań niż suchej narracji.
Książka pozwala poznać nie tylko rozwój sił lotniczych Armii Radzieckiej, lecz także okoliczności, które mu służyły, ot choćby wprowadzanie nowych konstrukcji bez należytego okresu prób oblatywania czy też podejmowanie akcji wbrew \”zasadom\” lotniczych starć. Tym bardziej więc, pisze autor, trzeba docenić tamtych pilotów, których do walki pchała nie nadmierna brawura, ale poczucie żołnierskiego obowiązku obrony ojczyzny.
Wasilij B. Jemieljanienko, Czerwona gwiazda przeciw swastyce, tłum. Marian Baranowski, Bellona, Warszawa 2008

Szkice z historii najnowszej
Cenny zbiór rozpraw, dokumentów i szkiców z najnowszej historii. Tej z czasów II wojny światowej i z przełomu tysiącleci, obok bowiem materiałów Wojciecha Jaruzelskiego na temat stanu wojennego są prace dotyczące samoobrony ludności na ziemiach polskich w latach 1944-1946 czy też okoliczności śmierci gen. Sikorskiego. Na uwagę zasługuje rozprawa płk. Stanisława Kwiatkowskiego dotycząca Polski roku 1982, jak również materiały z konferencji naukowych poświęconych Spotkaniu Trzech (Jaruzelski-Wałęsa-Glemp) czy też polityce historycznej. Zainteresowanych rocznikiem odsyłamy do wydawnictwa, tel. (022) 827 51 71.
Instytut Badań Naukowych im. gen. E. Rozłubirskiego, Rocznik IBN 2006/2007, Tom IV-V, Wydawnictwo Comandor, Warszawa 2007