Archiwum

Powrót na stronę główną
Świat

Druga egipska rewolucja

Egipcjanie zasmakowali w obalaniu najwyższych urzędników państwowych. Gdy rok temu Mohammed Mursi wygrywał wybory, plac Tahrir szalał z radości. Teraz świętował z powodu jego obalenia. Przyczyny niechęci do Mursiego to, po pierwsze, nadal katastrofalna sytuacja społeczno-gospodarcza, wysoka inflacja i brak pracy. Po drugie, przestępczość i brak poczucia bezpieczeństwa. Po trzecie, autorytarne zapędy Braci Muzułmanów. Czy druga egipska rewolucja nie okaże się kontrrewolucją? Po stronie liberalnych przeciwników Braci Muzułmanów stanęli dawni członkowie reżimu Mubaraka. Po obaleniu prezydenta Mursiego można oczekiwać widowiskowych powrotów dawnych wrogów.

Świat

Lewica przez granicę

Cieszyn liczy 37 tys. mieszkańców, Czeski Cieszyn trochę ponad 25 tys. Partie lewicowe – trochę wbrew ogólnopolskim liderom – powołały Porozumienie Lewicy Cieszyńskiej. Deklarację współpracy podpisali działacze m.in. SLD, Ruchu Palikota, Unii Pracy, Komunistycznej Partii Czech i Moraw, Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej oraz stowarzyszeń lokalnych. Razem chcą zdobyć władzę w obu ratuszach i współpracować. Padają propozycje, np. budowy wspólnych obiektów sportowych („Po co dwie hale pływackie, kiedy wystarczy nam jedna?”) i współpracy klubów („Dlaczego czescy hokeiści nie mogliby trenować na cieszyńskim lodowisku podczas remontu swojej hali?”). Wspólna może być też promocja turystyki, transport, a także patrole policyjne.

Reportaż

Kibuc – utopia wcielona w życie

Wystarczyło ok. 40 minut jazdy taksówką z lotniska Ben Guriona w Tel Awiwie, by znaleźć się w kibucu Kfar Menachem. Tubylców, czyli kibucników, współstanowiących o losach wspólnoty, głosujących i będących współwłaścicielami majątku, ruchomości i nieruchomości, jest ok. 270. W większości to dzieci i wnuki założycieli, dziedziczący członkostwo, albo wżeniający się w rodziny kibucników. Zostać członkiem wspólnoty nie jest łatwo. Reszta, czyli ok. 600-700 osób, kupiła lub wynajmuje tu mieszkania czy domy. Wielu Izraelczyków czuje się bezpieczniej w zamkniętych społecznościach, a i koszty życia są dużo niższe niż w mieście. Danie mięsne we wspólnej stołówce kosztuje 9 szekli – bardzo mało jak na izraelskie warunki. – Teraz są tu tylko obiady, dawniej można było się żywić o każdej porze dnia – wyjaśnia Szlomo, kibucowy weteran. Bo dawniej w kibucu było zupełnie inaczej. Korespondencja z Izraela.

Kraj

Pieniądze na mrzonki?

Nanotechnologię prezentuje się u nas jako kluczowy element gospodarki opartej na wiedzy. A to oznacza wydatki. Tylko czy mają one sens? Czy nie powstaną obiekty, których nie sposób będzie utrzymać? Na przykład w Warszawie buduje się Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii. Dotacja unijna sięgnie 359 mln zł, przy czym środki te są przeznaczone na budowę i wyposażenie laboratoriów. Na ich utrzymanie i przyszłe badania trzeba będzie zdobyć nowe. Jakie będą efekty nanotechnologicznego bumu, trudno przewidzieć. Polscy fizycy mają renomę w świecie, lecz o duże pieniądze na badania łatwiej w USA, Niemczech czy Szwajcarii. Trudno też u nas liczyć na wdrożenia wynalazków. Oby więc nie skończyło się jak z niebieskim laserem. Były pieniądze i nadzieje na komercjalizację. Były zapewnienia polityków, że tym razem „damy radę”. Dziś niebieskie lasery znajdziemy w każdym odtwarzaczu Blu-ray, lecz nie pochodzą one z Polski.

Kraj

850 km do Seta

21 sierpnia 2012 r. Set na wieczornym spacerze pogonił za kotem i nie wrócił. Na stronie Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Zakopanem wkrótce pojawiło się ogłoszenie: „Zaginął pies golden retriever biszkoptowo-rudy! Miał na sobie czerwoną obrożę. Wabi się Set. Jest bardzo przyjacielski w stosunku do ludzi!”. Wielomiesięczne poszukiwania nic nie dały. Set przepadł.
– Wieczorem 12 marca na portalu Fundacji Warta Goldena zobaczyłam zdjęcie goldena, bawiącego się na śniegu, i serce zabiło mi mocniej – wspomina Renata Dudziak Gąsienica-Sobczak. Okazało się, że Set jest w Szczecinie, 850 km od Zakopanego.
Pani Renata myślała, że za chwilę Set będzie w domu. Nic z tego. Udowodnienie, że Set to jej pies, zajęło wiele tygodni. Walka o jego powrót to przestroga dla właścicieli psów.

Zdrowie

Hity okulistyki – rozmowa z prof. Jackiem Szaflikiem

Na transplantację oka trzeba jeszcze trochę poczekać. Ale już dziś przeszczepia się całe struktury oka, np. rogówkę. Niebawem zamiast transplantacji można będzie robić zastrzyki z komórek – przewiduje prof. Jacek Szaflik, okulista z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Za spektakularne osiągnięcie okulistyki uważa skuteczność i upowszechnienie operacji zaćmy, które w krajach rozwiniętych są obecnie najczęściej wykonywanymi zabiegami chirurgicznymi. Nowością jest usuwanie zaćmy z wykorzystaniem lasera femtosekundowego, co ogromnie zwiększa bezpieczeństwo zabiegów. – Bardzo ważną metodą jest terapia lekami anty-VEGF, którą leczy się zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem. Pozwala to zatrzymać u wielu pacjentów postęp choroby lub uzyskać poprawę. Przedtem często byli skazani na ślepotę – zauważa profesor.

Kultura

Wszystko o Iwaszkiewiczu – rozmowa z dr. Radosławem Romaniukiem

– Dziś nie zauważamy rzeczy, które osiągnął, a rzucają nam się w oczy braki. Sadzę, że bilans publicznej działalności Iwaszkiewicza był dla polskiej kultury pozytywny, choć jemu samemu w pośmiertnych ocenach zaszkodził, bo uczyniono go kozłem ofiarnym, na którego składa się grzechy całego środowiska, aby pewne sprawy wybielić. Homoseksualizm był bardzo ważnym elementem osobowości Iwaszkiewicza, mocno związanym z jego twórczością. Jak ważnym i jak mocno związanym, przekonuję się do dziś i to mnie zaskoczyło w czasie pracy nad książką. Ale sam Iwaszkiewicz nie nadaje się na sztandary ruchu równouprawnienia – reprezentuje homoseksualizm w typie XIX-wiecznym, tragicznym, prześladowanym, rozdartym wewnętrznie. O Jarosławie Iwaszkiewiczu opowiada jego biograf i literaturoznawca Radosław Romaniuk.

Wywiady

Widmo orbanizmu – rozmowa z prof. Januszem Czapińskim

– Coraz bardziej realne jest dojście PiS do władzy w 2015 r. Zapowiada to utrata przez Polaków apetytu na demokrację, nieakceptowanie dokonanych zmian i odmawianie poparcia obecnym rządom. Szczególnie niepokoi mnie ponowne przyzwolenie na rządy silnej ręki, autorytarną władzę, która nie liczy się z obywatelami, tylko robi swoje. PiS szyje już garnitur zgodny z tymi charakterystykami. I będzie to PiS krojone na modłę Viktora Orbána. Rządzący poszaleją – przewiduje prof. Janusz Czapiński. A jak to się dzieje, że według jego Diagnozy Społecznej 2013 mniej niż co czwarty Polak sądzi, że sytuacja w kraju jest dobra, ale czterech na pięciu jest szczęśliwych i zadowolonych z minionego roku? – Ocena własnego życia i sytuacji w kraju to dwa zupełnie różne obszary rzeczywistości. Pierwszy generuje poczucie osobistego szczęścia, drugi wkurza ludzi.

Historia

Dzieci Wołynia

Czesław Wasiuk, lat 7: – Znalazłem matkę. Nie miała lewego ramienia. Brat leżał z drugiej strony matki, a siostra w poprzek z otwartymi oczami.
Czesław Filipowski, lat 11: – Na ziemi leżała mama. Miała nadpaloną prawą nogę, rękę, policzek i odzież.
Aleksander Pradun, lat 13: – Bliziutko padł strzał. Poczułem, że mamy ręka przyciska mnie mocniej do siebie, potem ciało zaczęło się rozluźniać, bo ręka mamy zaczęła słabnąć łagodnie i tak pozostała bez ruchu.
Dzieci Wołynia. W 1943 r. miały kilka-kilkanaście lat. Widziały, jak banderowcy torturują i okrutnie zabijają ich rodziców, dziadków, rodzeństwo albo same ginęły z rąk OUN-UPA.
– To, co się działo na Kresach Wschodnich, wyczerpuje wszystkie znamiona ludobójstwa zawarte w konwencji ONZ – podkreśla płk Jan Niewiński, przewodniczący Kresowego Ruchu Patriotycznego i komitetu budowy pomnika upamiętniającego ofiary ludobójstwa na Kresach. – Tymczasem używa się różnych eufemizmów, ale unika się słowa ludobójstwo. Tego terminu władze – i polskie, i ukraińskie – się boją, bo mord zakwalifikowany jako zbrodnia ludobójstwa nie podlega przedawnieniu.

Przegląd poleca

„Rigoletto” z Teatru Antycznego

„Rigoletto” Giuseppe Verdiego na żywo z Teatru Antycznego w Taorminie w Multikinie   Multikino ma zaszczyt zaprosić na wyjątkowe wydarzenie. 9 lipca w wybranych kinach sieci widzowie będą mogli zobaczyć na żywo transmisję opery „Rigoletto” z przepięknego Teatru Antycznego