Eureka

Eureka

TECHNOLOGIE

Szpiegostwo technologiczne
Według raportu Defense Security Service Counterintelligence Office w 2006 r. aż o 43% wzrosła liczba prób szpiegowskiego pozyskania amerykańskich technologii militarnych i informatycznych. Łącznie odnotowano 971 takich prób ze 106 krajów. Największa liczba ataków przypada na kraje strefy Azji i Pacyfiku (głównie Chiny) – 23,1%, przed krajami Europy i części Azji (głównie Rosja) – 19,3% oraz południowej Azji – 13,2%. Inne kraje (głównie państwa arabskie, zwłaszcza Iran) odpowiedzialne są za 11,5% ataków. Co ciekawe, do takich metod sięgnęły też kraje afrykańskie, np. Libia. Szpiedzy korzystają głównie z fałszywych ofert biznesowych i włamań do komputerowych baz danych. Klasyczne techniki szpiegowskie, np. podsłuch, zdecydowanie wyszły z mody. Największe zainteresowanie szpiegów wywołują technologie pocisków rakietowych, czujników, laserowe oraz systemów informatycznych.

INTERNET

Najpopularniejsze przeglądarki
Z najnowszego raportu serwisu ranking.pl, opartego na badaniach gemiusTraffic, wynika, że w Polsce najpopularniejszą przeglądarką jest Internet Explorer, z którego korzysta 63,3% użytkowników. 28,3% internautów posługuje się różnymi wersjami Firefoksa. Na trzecim miejscu znajduje się Opera, którą wykorzystuje 7,3% polskich użytkowników sieci. Najnowszej, dziewiątej wersji używa 5,5% internautów w naszym kraju.
Podczas badania użytkowników przeglądarek identyfikowano na podstawie plików cookie przypisanych do profilu przeglądarki. Obecnie liczba badanych witryn wynosi ponad 100 tys. Tygodniowo witryny te odwiedza ponad 15 mln użytkowników.

INTERNET

Medyczna biblioteka w sieci
Od stycznia 2007 r. Polska dołączyła do grupy ośmiu państw (obok Australii, Danii, Finlandii, Irlandii, Nowej Zelandii, Norwegii, Szwecji i Wielkiej Brytanii) umożliwiających swoim obywatelom bezpłatny dostęp do internetowej wersji biblioteki Cochrane Library. Chodzi o ogromny zbiór informacji z dziedziny medycyny, który jest cennym źródłem wiedzy zarówno dla pacjentów, jak i lekarzy specjalistów oraz pracowników naukowych. Cochrane Library dostępna jest na stronie Agencji Oceny Technologii Medycznych: www.aotm.gov.pl. Biblioteka powstała w 1995 r., dzięki współpracy międzynarodowej grupy specjalistów: badaczy, lekarzy i przedstawicieli innych zawodów medycznych. Jej zadaniem jest wybieranie wiarygodnych i udokumentowanych badaniami klinicznymi publikacji oraz analiza przedstawionych w nich wyników.

ARCHEOLOGIA

Gdzie wuj astronoma?
Rok temu archeolodzy z Instytutu Archeologii i Antropologii w Pułtusku znaleźli czaszkę należącą prawdopodobnie do Mikołaja Kopernika. Dla stuprocentowej pewności potrzebna jest identyfikacja porównawcza jej DNA z kodem genetycznym szczątków wuja astronoma – biskupa warmińskiego, Łukasza Watzenrodego. To jednak będzie możliwe dopiero po odnalezieniu krypty, w której Łukasz Watzenrode został pochowany w 1512 r. Pewne jest to, że należy jej szukać w katedrze we Fromborku. Do poszukiwań zastosowano nieinwazyjne, elektromagnetyczne metody sondowania. Urządzenia pozwoliły już określić położenie krypt, w których mogą spoczywać zwłoki. Teraz naukowcy analizują zebrane dane.

MEDYCYNA

Ziemniakiem w miażdżycę
Apiraza, czyli enzym zawarty m.in. w ziemniakach, przeciwdziała zawałom serca oraz udarom mózgu. Do takiego wniosku doszli naukowcy z Zakładu Biochemii Instytutu Biologii Ogólnej i Molekularnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Teraz pracują nad metodą wykorzystywania enzymu jako leku oraz nad nieinwazyjną i szybką oceną stanu naczyń krwionośnych zagrożonych miażdżycą.
Po przebadaniu ponad 150 osób stwierdzono, że zawartość niektórych nukleotydów we krwi osób chorych na miażdżycę jest znacznie wyższa niż u ludzi zdrowych. Dlatego, zdaniem kierującego badaniami prof. Michała Komoszyńskiego, należy znaleźć sposób na obniżenie ich ilości. Do tego celu przydatny jest enzym, który, jak się okazało, występuje również w ziemniakach. Badacze chcą wyizolować z tkanek ziemniaka gen apirazy, która może być pomocna nawet przy ostrych stanach zawałowych.

ARCHEOLOGIA

Pierwsza wojna w dziejach
Niemieccy archeolodzy twierdzą, że znaleźli ślady „pierwszej wojny ofensywnej w dziejach ludzkości”. Konflikt wybuchł prawie 6 tys. lat temu w Syrii. Nieznany lud, prawdopodobnie ze starożytnej Mezopotamii, zaatakował miasto Hamukar, znajdujące się w pobliżu granicy obecnego Iraku. Obrońcy walczyli na murach trzymetrowej grubości, w końcu jednak ponieśli klęskę. Miasto zostało zdobyte i obrócone w zgliszcza. „To nie była zwykła potyczka, lecz prawdziwa strefa walki”, uważa archeolog Clemens Reichel, prowadzący tu wykopaliska od 2003 r. Badacze znaleźli w miejscu przypuszczalnie pierwszego w dziejach oblężenia około 2,3 tys. glinianych pocisków do procy.

MEDYCYNA

Wschód Słońca na zimową depresję
Symulacja wschodu słońca, ujemna jonizacja powietrza w sypialni i terapia jasnym światłem – to najskuteczniejsze sposoby radzenia sobie z zimową depresją wywołaną niedostatkiem światła słonecznego – do takich wniosków doszli amerykańscy naukowcy, dr Michael Terman i dr Jiuan Su Terman z Columbia University w Nowym Jorku. Fototerapia to np. półgodzinne przebywanie na początku dnia w mocno oświetlonym pomieszczeniu. Symulacja wschodu słońca polega na odtworzeniu w sypialni warunków świetlnych, jakie panują w maju w umiarkowanych szerokościach geograficznych północnych. Światło o odpowiednim natężeniu jest automatycznie włączane przez stojące obok łóżka urządzenie. Ci, którzy nie mogą pozwolić sobie na taką terapię, muszą jeszcze trochę poczekać, bo wraz z wydłużaniem się dnia objawy zimowej depresji ustępują.

INTERNET

Miliardy wiadomości na Gadu-Gadu
Od wigilii Bożego Narodzenia do Nowego Roku użytkownicy programu Gadu-Gadu przesłali sobie ponad 3 mld wiadomości. Takie dane podają przedstawiciele tego najpopularniejszego polskiego komunikatora internetowego. Z tej liczby około 100 mln było wiadomościami wysłanymi do numerów ze statusem „niedostępny”. Zakładając, że każdy numer GG to jeden człowiek (a nie np. „bot” lub alternatywny numer istniejącego już użytkownika), dałoby to około 70 wiadomości na osobę dziennie.
Samo Gadu-Gadu odnotowało między 24 grudnia 2006
a 1 stycznia 2007 r. trzystutysięczny przyrost bazy numerów. I choć część z nich zostanie wykorzystana jedynie kilka razy, ciągle jest to wyraźny przyrost.

EKOLOGIA

Wysychające jezioro
Kuku-nor, największe jezioro Chin i jednocześnie święte dla mieszkańców Tybetu, może zniknąć z powierzchni Ziemi w ciągu dwóch stuleci. Zdaniem naukowców, przyczyną jest globalne ocieplenie i wylesianie.
Jezioro Kuku-nor (czyli zielone morze) to największe (4220 km kw.) i najwyżej położone jezioro Chin (na wys. 3205 m n.p.m.). Jego maksymalna głębokość wynosi 38 m. Kiedyś jezioro miało powierzchnię około 6 tys. km kw.
Słone i bezodpływowe Kuku-nor leży w prowincji Qinghai, w tektonicznym zagłębieniu Wyżyny Tybetańskiej, u południowego podnóża gór Nan-szan. Co gorsza, ubożeją też zasoby zbiornika. Obecnie łowi się tam zaledwie 10% ilości niezwykłego gatunku karpia pozbawionego łusek, jaką poławiano jeszcze 40 lat temu.

MEDYCYNA

Zmęczenie zapobiega wypadkom
Osoby senne i zmęczone rzadziej doznają obrażeń ciała – to zaskakująca obserwacja naukowców z University of Missouri-Columbia. Obala to powszechne przekonanie, że niedobór snu sprzyja wypadkom. Zespół pod kierunkiem prof. Daniela Vinsona przebadał 2,5 tys. osób. Pytano je m.in. o to, jak długo śpią zazwyczaj i ile czasu spały w ciągu 24 i 48 godzin przed wypadkiem. Okazało się, że pacjenci skarżący się na zmęczenie i ospałość, a także sypiający regularnie jednakową liczbę godzin rzadziej ulegali urazom. Natomiast u tych, którzy w ciągu doby poprzedzającej zranienie spali znacznie dłużej niż zwykle, istniało większe ryzyko urazu. Prof. Vinson uważa, że być może przyczyną tego jest fakt, że ludzie zmęczeni po prostu unikali niebezpiecznych sytuacji: nie prowadzili samochodu ani nie uprawiali sportu.

ZWIERZĘTA

Wężowe zmysły
W centrum badań nad trzęsieniami ziemi w Chinach (w Nanning w prowincji Guanxi) naukowcy odkryli oryginalny sposób przewidywania zdarzeń sejsmicznych. Okazało się, że wystarczy obserwować trzymane w niewoli węże. Nanning jest jednym z 12 chińskich miast monitorowanych pod kątem trzęsień ziemi czułym sprzętem najwyższej klasy. Co ciekawe, ma również 143 swoiste zestawy zwierząt do obserwacji. Zainstalowane w klatkach kamery pokazały, że te gady potrafią wyczuć nadchodzące wstrząsy z odległości nawet 120 km. I to na pięć dni przed ich wystąpieniem. Stają się nerwowe, wychodzą z gniazd, uderzają w ściany pomieszczenia, szukając ucieczki.

TECHNOLOGIE

Roboty wywęszą miny
Szwajcarscy naukowcy skonstruowali roboty wyszukujące miny za pomocą węchu. Te małe okrągłe automaty mają pracować w zespołach. Kiedy maszyna wykryje zapach materiału wybuchowego, wezwie za pomocą łączności bezprzewodowej swych dziewięciu „kolegów”. Cała dziesiątka będzie wspólnymi siłami szukać miny. „Tę koncepcję działania zbiorowego podpatrzyliśmy u mrówek i pszczół. Zespół robotów działa znacznie szybciej i dokładniej niż pojedyncza maszyna” wyjaśnia Thomas Lochmatter, inżynier z Lozanny. Na razie automaty przechodzą liczne testy w kanale wiatrowym. Szwajcarscy konstruktorzy podkreślają, że ich mechaniczni „saperzy” mogą okazać się lepsi od psów – nie trzeba ich tresować, nie potrzebują snu i nigdy nie mają złego humoru.

HISTORIA

Bulla księcia seniora
Niedaleko Sierpca znaleziono zabytkową bullę. Pieczęć pochodzi prawdopodobnie z XII w. Znaleziska dokonał przypadkowo jeden z mieszkańców Sierpca. Bulla została zrobiona z ołowiu, ma około 40 mm średnicy. Jest w całkiem niezłym stanie, choć jej rewers ma wyraźne uszkodzenia (powstały prawdopodobnie przy zrywaniu jej ze sznura). Awers przedstawia księcia w mitrze, w prawej ręce trzymającego charakterystyczną włócznię (przypomina włócznię św. Maurycego), w lewej – tarczę. Na rewersie jest postać św. Wojciecha – patrona Polski. W prawicy trzyma pastorał, w lewej ręce – księgę. Czytelny fragment legendy rewersu zawiera imię świętego.
Wprawdzie na pieczęci nie zachowało się imię władcy, do którego należała bulla, jednak historycy przypuszczają, że mogła być własnością księcia Bolesława Kędzierzawego (1122-1173 r.), władcy dzielnicy mazowieckiej, a potem księcia seniora.

 

Wydanie: 03/2007, 2007

Kategorie: Nauka

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy