Mojżesz, czyli mit Echnatona

Mojżesz, czyli mit Echnatona

Trzy religie monoteistyczne zawdzięczają wiele heretykowi na tronie faraonów Monoteizm narodził się w Egipcie. Dziwny faraon o spojrzeniu marzyciela odwrócił się od dawnych bóstw. Rozkazał oddawać cześć Atonowi, Słonecznej Tarczy, jedynemu bogu. Solarna reforma religijna była tylko krótkim epizodem. Ale rewolucyjne idee króla heretyka przetrwały stulecia. Obecnie wielu naukowców jest pewnych, że monoteizm starożytnych Izraelitów ma egipskie korzenie. Postać patriarchy Mojżesza prawdopodobnie wywodzi się z ludowych egipskich opowieści o zbuntowanym faraonie. Amenhotep IV, monarcha z XVIII Dynastii, wstąpił na tron około 1356 r. p.n.e. Już ojciec faraona, Amenhotep III, z niechęcią patrzył na potęgę kapłanów Amona z Teb, którzy zgromadzili ogromne majątki. Nowy władca postanowił w radykalny sposób rozwiązać ten problem. Wspomagany przez małżonkę, śliczną Nefertiti, wprowadził kult nowego, jedynego boga, Atona, Pana Tarczy Słonecznej. Wcześniej wykonywano posągi i inne wizerunki niezliczonych antropomorficznych bogów Egiptu. Ale Aton mógł być przedstawiany tylko symbolicznie, jako słoneczna tarcza wysyłająca życiodajne promienie światła zakończone małymi dłońmi. Znamienne, że także Izraelitom nie wolno było sporządzać wizerunków swego zazdrosnego Boga Jahwe. Do dziś religia zabrania muzułmanom, najbardziej konsekwentnym monoteistom, nie tylko wykonywania podobizn

Cały tekst artykułu można przeczytać w elektronicznej wersji "Przeglądu", która jest dostępna dla posiadaczy e-prenumeraty lub subskrypcji cyfrowej.
Wydanie: 16/2007, 2007

Kategorie: Historia