Nowa definicja małej instalacji OZE. Sprawdź, co zmieniają przepisy

Autor: Przegląd | 27 października, 2021

Zmiany wprowadzone 5 października 2021 r. przez nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii dotyczą przede wszystkim przedsiębiorców. Z drugiej strony można się spodziewać, że regulacje ustabilizują i jednocześnie wesprą działanie całego sektora OZE. Co trzeba wiedzieć o noweli ustawy oraz nowej definicji małej instalacji OZE?

Rynek energii idzie w kierunku OZE

Odnawialne źródła energii stanowią już prawie jedną trzecią sektora elektroenergetycznego w Polsce. Rozwój OZE wynika z kilku powiązanych ze sobą kwestii. Jedną z nich są europejskie plany dotyczące stopniowego ograniczania emisji spalin. Kolejną – rosnące ceny produkcji energii elektrycznej z węgla.

Kierunek rozwoju alternatywnych źródeł energii w naszym kraju wyznacza rządowa strategia „Polityka energetyczna Polski do 2040 roku”. Zakłada ona wzrost udziału OZE w ogólnym zużyciu energii do 23% w 2030 roku. W przypadku branży elektroenergetycznej udział alternatywnych źródeł ma wynieść minimum 32%. Aktualnie jest to ponad 20%.

Najbardziej dynamiczny wzrost obserwujemy aktualnie w sektorze energetyki wiatrowej. Moc zainstalowana w elektrowniach wiatrowych w czerwcu 2021 roku wyniosła już 6,7 GW, podczas gdy we wspomnianym dokumencie jako minimalny cel na 2030 rok podano 5,9 GW. Możemy więc założyć, że także kolejny poziom – minimum 11 GW w 2040 roku – osiągniemy znacznie szybciej.

Na drugim miejscu wśród inwestycji OZE jest fotowoltaika. Moc zainstalowana w systemach fotowoltaicznych w czerwcu 2021 roku wyniosła 5,4 GW, co oznacza, że także w tym przypadku znacznie szybciej osiągnęliśmy cel na 2030 rok (ok. 5 GW). Fotowoltaika to ponad 99,9% mocy zainstalowanych w sektorze prosumenckim. Jak podaje Instytut Energetyki Odnawialnej, w 2021 roku obserwujemy znaczne poruszenie w segmencie biznesowym. Zdaniem ekspertów to odpowiedź na rosnące ceny energii ze źródeł konwencjonalnych. Więcej o energii słonecznej przeczytasz na stronie innogy Polska.

Co nowego w przepisach dotyczących OZE?

Nowe regulacje zmieniają definicję małej instalacji OZE. Przede wszystkim zwiększono dla niej maksymalną zainstalowaną moc elektryczną — z 0,5 MW do 1 MW — oraz maksymalną osiągalną moc cieplną w skojarzeniu — z 0,9 MW do 3 MW. Zgodnie z przepisami małe instalacje zwolnione są z obowiązku zdobywania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej. W związku z tym po zmianach w ustawie dotychczasowi właściciele instalacji  o mocy od 0,5 do 1 MW zostaną z tego obowiązku automatycznie zwolnieni i odgórnie przydzieleni do sektora wytwórców energii w małej instalacji. W praktyce będzie to oznaczało możliwość produkowania prądu z fotowoltaiki bez dodatkowych formalności oraz opłat w instalacjach o większej mocy niż dotychczas. Wprowadzona zmiana definicji w większości będzie dotyczyć przedsiębiorców aniżeli gospodarstw domowych.

Dodatkowo znowelizowana ustawa przedłuża mechanizmy mające na celu wspieranie właścicieli instalacji. Przedłużony zostanie m.in. obowiązek zakupu niewykorzystanego prądu po stałej cenie albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej prądu w ramach systemu aukcyjnego — do 2047 roku. Kolejna z istotnych zmian dotyczy dziedziny planowania przestrzennego. W myśl nowych przepisów w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gmin będą uwzględniane instalacje OZE o mocy większej niż 500 kW. Obecnie ten próg wynosi 100 kW. Takie regulacje oznaczają mniej formalności i tworzą bardziej sprzyjające środowisko dla inwestorów.

Ponadto ustalono harmonogram udzielania wsparcia wytwórcom OZE w latach 2022-2027. Ustalenia dotyczące ilości czy wartości energii elektrycznej sprzedawanej w aukcjach w tym okresie nie będą mogły zostać zmienione. Pozwoli to na przewidzenie tempa rozwoju rynku OZE w Polsce, dzięki czemu będzie można stworzyć ku temu stabilne warunki.

Jakie zmiany dla gospodarstw domowych?

Co prawda opisane zmiany dotyczą przede wszystkim większych instalacji i prosumentów biznesowych, możemy spodziewać się, że wpłyną na rozwój całego rynku OZE. Na pewno inwestowanie w odnawialne źródła energii będzie łatwiejsze i obarczone mniejszymi formalnościami. Stworzy to sprzyjające warunki do kolejnych inwestycji. Dzięki temu w Polsce powinno pojawić się jeszcze więcej odnawialnych źródeł energii. Na tym etapie trudno jednak przewidzieć, co nowe regulacje oznaczają dla gospodarstw domowych i czy w dalszej perspektywie pozwolą np. na obniżenie cen prądu.

Jednocześnie rozgrywają się losy systemu opustów (net-meteringu), według którego są aktualnie rozliczani prosumenci. Rząd pracuje nad kolejną nowelizacją OZE, która ma wprowadzić nowe zasady sprzedaży prądu wytworzonego w instalacjach fotowoltaicznych. Prosumenci będą sprzedawać prąd po cenach rynkowych, czyli w systemie net-billingu. Płatność będzie realizowana w ramach tzw. depozytu prosumenckiego.

Jak ma to działać? Otworzone zostaną konta prosumenckie. Co miesiąc będą one zasilane depozytem prosumenckim, czyli kwotą za prąd wprowadzony do sieci. Środki zgromadzone na koncie w ramach depozytu pozwolą prosumentowi m.in. na pokrycie jego zobowiązań — od uzyskanej ze sprzedaży kwoty zostaną pobrane wszystkie opłaty związane z poborem energii, użytkowaniem sieci itd.

Zmiany zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku. Prosumenci, którzy zamontują fotowoltaikę wcześniej, będą mogli korzystać z systemu prosumenckiego na dotychczasowych zasadach jeszcze przez 15 lat (chyba że zadecydują inaczej).

Zmiana definicji „małych instalacji” OZE oraz pozostałe regulacje wprowadzone przez nowelizację ustawy zostały pozytywnie przyjęte przez branżę. Przedsiębiorcy z sektora OZE wskazują przede wszystkim na stabilizację i ujednolicenie systemu wsparcia oraz zmniejszenie obowiązków regulacyjnych. Z kolei do zmian związanych z zapowiedzianym systemem net-billingu branża podchodzi raczej nieufnie — zdaniem ekspertów ostudzi on zainteresowanie instalacjami fotowoltaicznymi. Jedno jest jednak pewne: rynek OZE dynamicznie ewoluuje, w związku z czym przepisy prawdopodobnie jeszcze wielokrotnie zmienią kształt.