Jakie rozwiązania systemowe skutecznie ograniczyłyby zaśmiecanie kraju?
Jakie rozwiązania systemowe skutecznie ograniczyłyby zaśmiecanie kraju? Sławek Brzózek, ekspert w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu Kluczowe w walce z wszechobecnością odpadów i zaśmiecaniem są edukacja i wychowanie. Powinniśmy systemowo wzmacniać poczucie uczestniczenia we wspólnocie, współwłasności i współodpowiedzialności za otoczenie oraz podnosić poziom kultury osobistej. To podstawa trwałej zmiany, ale sama edukacja nie wystarczy. Niezwykle istotne jest tworzenie skutecznych systemów odbierania odpadów, a w ich ramach rozwiązań, np. opartych na kaucjach, premiujących tych, którzy sami oddają odpady do systemu. Podstawą systemów gospodarowania odpadami musi być pewna i skuteczna obsługa, bo gdy nie działają one pod względem terminów i częstotliwości odbioru, ludzie zazwyczaj tracą motywację, by w nich uczestniczyć. Istotne jest również eliminowanie sytuacji, w których dochodzi do śmiecenia. Mam tu na myśli w pierwszej kolejności „upraszczanie” produktów i niewprowadzanie na rynek rzeczy niepotrzebnych. Gdy otrzymujemy towar nadmiernie opakowany, np. w papierze i w dwóch warstwach folii, od razu mamy odruch, aby pozbyć się niepotrzebnych elementów opakowania. I wreszcie, w przypadku tych, którzy wymagają „silnych” motywacji, należałoby wzorem m.in. Singapuru dotkliwie karać finansowo za śmiecenie w przestrzeni publicznej, nie tylko w lasach. Prof. Marek Górski, Instytut Nauk Prawnych Uniwersytetu Szczecińskiego Całkowita przebudowa systemu gospodarowania odpadami nie miałaby sensu, bo byłaby to kolejna rewolucja, a ludzie muszą mieć czas na przyzwyczajenie się do zmian. System należy raczej usprawniać, przede wszystkim skuteczniej egzekwując obowiązki gmin, mieszkańców i właścicieli nieruchomości w odniesieniu do jego finansowania, bo obecnie zaległości są tu znaczące. Istotna jest także egzekucja odpowiedzialności za nieprawidłowe postępowanie z odpadami. Myślę, że większe nakłady na działania kontrolne szybko przełożyłyby się na znaczny spadek ilości odpadów nielegalnie usuwanych np. do lasów, a więc i na spadek kosztów ich zagospodarowywania. Trzecim niezbędnym działaniem jest jaśniejsze ustalenie wymagań wynikających z obowiązujących przepisów. Przykładem może tu być doprecyzowanie odpowiedzialności producentów za odpady powstające z produktów lub ich opakowań. Agnieszka Sadowska-Konczal, Polskie Stowarzyszenie Zero Waste Wciąż tkwimy mentalnie w systemie, w którym pierwszym nasuwającym się rozwiązaniem problemu odpadów jest ich utylizacja. Tymczasem potrzebujemy reorientacji gospodarki, w tym gospodarki odpadami, w kierunku obiegu zamkniętego. Potrzebujemy mądrego projektowania i rozwiązań wspierających prewencję powstawania odpadów, zwłaszcza pochodzących z produktów jednorazowych, oraz ponowne użytkowanie. Z kolei działania edukacyjne powinny wykraczać poza naukę poprawnej segregacji odpadów. Aktualnie najbardziej oczekiwanym rozwiązaniem systemowym jest wprowadzenie tzw. rozszerzonej odpowiedzialności producenta, w tym systemu kaucyjnego na wszystkie rodzaje opakowań napojów. To nie tylko zwiększyłoby efektywność recyklingu dzięki poprawie selektywnej zbiórki, ale również pomogłoby zlikwidować zjawisko zaśmiecenia przestrzeni publicznej. Udostępnij: Kliknij, aby udostępnić na Facebooku (Otwiera się w nowym oknie) Facebook Kliknij, aby udostępnić na X (Otwiera się w nowym oknie) X Kliknij, aby udostępnić na X (Otwiera się w nowym oknie) X Kliknij, aby udostępnić na Telegramie (Otwiera się w nowym oknie) Telegram Kliknij, aby udostępnić na WhatsApp (Otwiera się w nowym oknie) WhatsApp Kliknij, aby wysłać odnośnik e-mailem do znajomego (Otwiera się w nowym oknie) E-mail Kliknij by wydrukować (Otwiera się w nowym oknie) Drukuj
