Starzeć się po ludzku

Starzeć się po ludzku

Jaki jest wizerunek osób w podeszłym wieku w społeczeństwie?

– Fatalny. W szybkim tempie rośnie liczba gospodarstw jednoosobowych, ponieważ bardzo szybko umierają nam mężczyźni. Osiem lat wcześniej od kobiet, a więc dwukrotnie szybciej, niż wynosi średnia w Unii Europejskiej. Na 100 mężczyzn w wieku 75 lat przypada u nas 170 kobiet. Seniorzy to bardzo często samotni, zapomniani, zamknięci w czterech ścianach ludzie. Przyzna pani, że taki obraz jest przykry.

Wróćmy do stanu zdrowia naszych seniorów. Czy odbiega znacząco od stanu zdrowia obywateli innych krajów europejskich?

– Osoby w podeszłym wieku w Polsce są na pewno bardziej schorowane. Biorąc pod uwagę współczynnik zdrowego starzenia się, znajdujemy się na przedostatnim miejscu w Unii, za nami jest tylko Rumunia. Choć trzeba przyznać, że to i tak jakiś postęp, ponieważ jeszcze niedawno byliśmy na ostatnim miejscu.

Jeśli natomiast chodzi o zdrowie psychiczne, z badania PolSenior porównującego różne aspekty starzenia się wynika, że 40% seniorów ma cztery cechy depresji, a 20% – depresję rozpoznaną. Stąd też się bierze ich poczucie osamotnienia. Trzeba z nim walczyć, integrując to środowisko, zachęcając je do uczestnictwa w zajęciach uniwersytetów trzeciego wieku i rozbudzając zainteresowania, a także udostępniając domy kultury, orliki itd. Znam wiele osób, które musiały zrezygnować z kariery zawodowej, bo musiały się zająć schorowanymi rodzicami w wieku podeszłym. To dramat, kiedy niezdrowa starość rodziców wpływa na perspektywy życiowe ich dzieci. Dlatego trzeba tworzyć warunki dla jednych i drugich, żeby młodzi ludzie w imię miłości do rodziców nie musieli aż tak się poświęcać.

Na co najczęściej chorują osoby starsze? Które schorzenia są charakterystyczne dla tej grupy społecznej?

– Cechą wieku podeszłego jest tzw. wielochorobowość. Ludzie 70-, 75-letni mają już średnio trzy-cztery schorzenia naraz, przyjmują wiele leków, z czasem osłabia im się pamięć – obniżają tzw. zdolności poznawcze. Do tego dochodzą coraz słabsza siła mięśniowa i duża skłonność do urazów, postępujący niedosłuch oraz zaburzenia wzroku. Taki człowiek spędza pół życia w kolejkach. Chodzi od lekarza do lekarza, każdy z nich zapisuje mu jakieś leki i przekazuje zalecenia, których on nie jest w stanie zapamiętać i pozbierać w całość. Być może brzmi to niewiarygodnie, ale tak wygląda rzeczywistość.

Senior widziany kompleksowo

Trzeba to koniecznie zmienić! Osoby starsze powinny mieć zapewnioną kompleksową opiekę medyczną. Moim zdaniem, taką opiekę powinni im zapewnić geriatrzy, ale wiem, że jest ich zdecydowanie za mało.

– W kwestii bezpieczeństwa zdrowotnego populacji osób starszych naszą misją jest zapewnienie im zintegrowanej opieki socjalnej i zdrowotnej. Warto dodać, że na leczenie 5 mln osób powyżej 65. roku życia Narodowy Fundusz Zdrowia przeznacza ponad 60% całego budżetu. Oczywiście nie ma w tym nic dziwnego, bo im bliżej końca życia, tym medycyna jest kosztowniejsza. Ze statystyk wynika, że najdroższe są ostatnie dwa lata życia. Nie możemy jednak być niehumanitarni i tłumaczyć się brakiem pieniędzy dla seniorów. Każdy dzień życia jest dla nich ogromną wartością. Musimy walczyć o to, by ich ostatnie dni były godne…

Wydźwięk tego wszystkiego wydaje się bardzo smutny z punktu widzenia polskiego seniora, ale chciałbym też zwrócić uwagę na aspekty pozytywne. Mamy przecież w Polsce również radosną grupę seniorów, bardzo aktywnych. Na Kongresie Zdrowego Starzenia Się była obecna przeszło 80-letnia pani uprawiająca nordic walking. Weszła na scenę i pokazała nam, jak to się robi. Mamy ponad 500 uniwersytetów trzeciego wieku – w organizowanych przez nie różnorodnych zajęciach uczestniczy 100-250 tys. seniorów. To absolutny fenomen! Co roku na konkurs Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wpływa po parę tysięcy projektów aktywizujących osoby w wieku podeszłym. W ubiegłym roku było 1,7 tys. takich projektów, na ich realizację przeznaczono 40 mln zł. To pokazuje, że środowiska seniorów chcą być aktywne i chcą się integrować, wystarczy tylko stworzyć im warunki.

A co z osobami, którym zdrowie na to nie pozwala? Na czym miałaby polegać wspomniana przez pana opieka zintegrowana? Kto miałby ją zbudować?

– Sporo udało nam się już zrobić, ale to stanowczo za mało, żebyśmy mogli mówić o systemie opieki zintegrowanej. Nie mamy, niestety, wystarczającej liczby geriatrów i łóżek geriatrycznych, więc nie możemy na nich się oprzeć.

Czy to prawda, że mamy tylko 300 geriatrów?

– Kilka miesięcy temu było ich 330, być może ich liczba wzrosła nawet do 350 lub 360. Kiedy trzy lata temu zabieraliśmy się do polityki senioralnej, było 270 geriatrów i 600 łóżek geriatrycznych na 5 mln osób starszych, z których milion choruje. Rozważano różne strategie, ale wydaje mi się, że taki model opieki, jaki w tej chwili jest kształtowany – budowy systemu konsultacji geriatrycznych – jest właściwy.

Nigdy nie będziemy mieli wystarczającej liczby geriatrów, więc musimy się oprzeć na internistach i lekarzach medycyny rodzinnej. Jeśli ich wiedzę w zakresie geriatrii uzupełnimy w ramach krótkich, szybkich szkoleń zaproponowanych przez ministra Zembalę, to może nie staną się w pełni geriatrami, ale będą przygotowani do leczenia osób w podeszłym wieku. Bo interna nie zajmuje się aspektami starości, takimi jak niedosłuch, zaburzenia wzroku, zaburzenia zapamiętywania, choroby ośrodkowego układu nerwowego czy depresja, ale chorobami serca, wątroby, nerek i innych narządów wewnętrznych. Stary organizm inaczej pracuje, ma inny metabolizm leków, a wielość chorób powoduje, że pacjent bierze masę leków. 20-30% hospitalizacji w tej grupie wiekowej jest skutkiem przedawkowania leków. Wystarczy część odstawić, by pacjent wrócił do zdrowia. To pokazuje, jak bardzo potrzebna jest zintegrowana opieka i całościowe spojrzenie na seniora. Skoro nie możemy mu przywrócić zdrowia, bo jego organizm już się zużył, musimy zrobić wszystko, aby przedłużyć mu życie w komforcie i uczynić je godnym.

Strony: 1 2 3 4

Wydanie: 07/2016, 2016

Kategorie: Zdrowie

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy