Wpisy od Grzegorz Sołtysiak
Trwamy na placówce
Kombatanci nie liczą na poprawę warunków socjalno-bytowych, ale na większy szacunek Na zjazd przyjechało ich 218. Każdy to chodząca historia, dramaty, sensacje i łzy. Lenino, Monte Cassino, Kołobrzeg, Berlin – dla tych ludzi to nie nazwy znane z historii. Tam walczyli, tam ginęli ich towarzysze broni. Dziś niewielu chce ich słuchać, przez ostatnie lata spychani na margines życia społecznego, traktowani instrumentalnie, zachowali jednak godność i hart ducha. Każdego roku jest ich coraz mniej.
Jak wybrać Jaruzelskiego
Nieznana notatka z rozmowy z bp. Dąbrowskim z czerwca 1989 r. Ocena obrad Okrągłego Stołu i konsekwencji porozumień wzbudza wiele kontrowersji. Dla jednych była to udana próba ratowania Polski, dla innych – zmowa elit. Podobnie ocenia się wybór gen. Jaruzelskiego na prezydenta PRL. Przypomnijmy, iż kandydatura Wojciecha Jaruzelskiego została przyjęta jednym głosem. Na łamach „Przeglądu” publikowaliśmy dokumenty dotyczące rozmów strony partyjnej z opozycją na ten temat. Do tej pory najmniej informacji mamy
Nikogo nie oskarżamy
Prymas Wyszyński i biskupi o wydarzeniach na Wybrzeżu i ekipie Gierka Informacja MSW z grudnia 1970 r. W powojennej historii Polski święta Bożego Narodzenia 1970 r. były jednymi z najbardziej dramatycznych. Zaledwie kilkanaście dni wcześniej na Wybrzeżu polała się krew. Hierarchowie nie zachowywali się biernie. Cały czas komentowali wydarzenia – zarówno to, co działo się w Gdańsku i Gdyni, jak też zmiany w rządzie i partii. Obok zaniepokojenia i troski dominowało uczucie ulgi po zmianie na stanowisku I sekretarza KC
Na krawędzi wojny
Nieznany dokument Leopolda Ungera z czasów kryzysu kubańskiego 22 października 1962 r. świat wstrzymał oddech. Tego dnia prezydent USA, John Kennedy, wystąpił w telewizji z oświadczeniem o blokadzie Kuby. Na zakończenie swego wystąpienia powiedział: „To tylko pierwszy krok. Pentagon otrzymał rozkaz przeprowadzenia dalszych kroków wojskowych”. Ażeby zrozumieć, jak doszło do takiej sytuacji, należy cofnąć się do 17 kwietnia 1961 r. – dzień urodzin Nikity Chruszczowa. Tego dnia kubańscy emigranci przy poparciu
Kto może być biskupem?
Tajne sprawozdanie z rozmów polskiej delegacji z arcybiskupem Casarolim W jednym z poprzednich numerów „Przeglądu” opublikowaliśmy pochlebne wypowiedzi wysokich dostojników kościelnych o Edwardzie Gierku, który w grudniu 1970 r. został I sekretarzem KC PZPR. Nowe władze od początku dawały do zrozumienia, że zależy im na polepszeniu stosunków zarówno z Episkopatem w kraju, jak też z Watykanem. Już w marcu 1971 r. doszło do spotkania premiera Piotra Jaroszewicza z prymasem Stefanem Wyszyńskim, na którym omówiono sprawy związane z przygotowaniem ustaw pozwalających na nadanie Kościołowi prawa własności
Kulisy wyboru Jaruzelskiego
Generalskie manewry, czyli jak wybierano pierwszego Prezydenta RP 19 lipca 1989 r. generał Wojciech Jaruzelski został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta państwa. Droga do tego była trudna i do dzisiaj wzbudza wiele emocji. O tym, że zostanie powołana instytucja prezydenta, zadecydowano w trakcie obrad Okrągłego Stołu. Nie było jednak jasności, kto ma kandydować na to stanowisko. Sytuacja skomplikowała się po wyborach 4 czerwca 1989 r., które przyniosły porażkę PZPR. Zamieszanie wywołało telewizyjne wystąpienie
Gierek na premiera
Relacja Stanisława Trepczyńskiego o Gomułce i wydarzeniach z Grudnia’70 20 czerwca zmarł w Warszawie, wieku 78 lat, Stanisław Trepczyński. Był jednym z najbliższych współpracowników Władysława Gomułki. Przez wiele lat pełnił funkcję kierownika Kancelarii Sekretariatu KC PZPR. W latach 70. poświęcił się dyplomacji, między innymi był wiceministrem spraw zagranicznych, a w latach 1977-1981 ambasadorem PRL we Włoszech i na Malcie. Jednocześnie działał niezwykle aktywnie na forum ONZ. W „Przeglądzie” i „Przeglądzie Tygodniowym” publikowaliśmy wielokrotnie jego artykuły,
Prymas Wyszyński o Edwardzie Gierku
Grudzień 1970 r. w dokumencie MSW Trwający proces generała Jaruzelskiego i innych polityków w sprawie odpowiedzialności za wydarzenia na Wybrzeżu w grudniu 1970 r. nie pozwala zapomnieć o tamtych wydarzeniach. Wciąż pojawiają się nowe opracowania i dokumenty. Stosunkowo najmniej wiadomo o postawie Kościoła katolickiego wobec tego dramatu. Obowiązuje teza, że prymas Wyszyński, a za nim inni hierarchowie, potępili działania władz i sceptycznie odnosili się do nowego I sekretarza KC PZPR. Odnaleźliśmy dokument, który ukazuje, jak reagowali dostojnicy kościelni na wydarzenia
Partia działa słabo
„Polski sierpień” i stan wojenny oczami radzieckiego aparatczyka Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce nie uspokoiło radzieckich towarzyszy. Przez kolejne miesiące uważnie obserwowali rozwój sytuacji w naszym kraju. Nie byli zachwyceni rozwojem wydarzeń. Polska nadal była zbyt liberalna. Krytykowano ówczesnych przywódców PZPR i rząd za miękkość, chwiejność. Notatka, którą zamieszamy poniżej, dobrze ukazuje nastroje i oceny radzieckich aparatczyków, a także ich sympatie i antypatie wśród polskich polityków. Dokument pochodzi ze zbiorów Archiwum Dokumentacji
Kiszczak nie, Mazowiecki tak
Jedno z najsłynniejszych zdjęć 1989 r. przedstawia trzech polityków trzymających się za ręce w geście triumfu: w środku Lech Wałęsa, z lewej Roman Malinowski z ZSL, a z prawej Jerzy Jóźwiak, prezes Stronnictwa Demokratycznego. Tego samego dnia – 17 sierpnia 1989 r. – gen. Czesław Kiszczak poinformował opinię publiczną o rezygnacji z misji utworzenia rządu. Tak dobiegło końca 15 dni gen. Kiszczaka. W ciągu tych dwóch tygodni ZSL i SD po latach odgrywania roli ubogich krewnych
