Czy Donald Trump odbierze Partii Republikańskiej szanse w wyborach do Kongresu? Powiedzieć, że w tym roku wybory do Kongresu zostały całkowicie przyćmione przez prezydencką kampanię wyborczą, to nic nie powiedzieć. Wielkie widowisko, pełne gwałtownych zwrotów akcji, jakie urządza Ameryce i światu duet Trump-Clinton, przyciąga uwagę większości obserwatorów. Tymczasem od tego, jak potoczą się wybory do Kongresu, zależy bardzo dużo, a ich wynik – przynajmniej jeśli chodzi o Senat – jeszcze nie jest przesądzony. Znaczenie wyborów Chociaż pełnia władzy wykonawczej w Stanach Zjednoczonych spoczywa w rękach prezydenta, Kongres może, jeśli chce, bardzo skutecznie te ręce krępować. Tak postępowali republikanie sprawujący od 2014 r. całkowitą kontrolę nad Izbą Reprezentantów i Senatem, na każdym kroku sabotując działania administracji Baracka Obamy. Najlepszym przykładem jest wybór następcy zmarłego na początku tego roku sędziego Sądu Najwyższego Antonina Scalii. Zgodnie z amerykańską konstytucją kandydatów na sędziów federalnych przedstawia prezydent, a zatwierdza w głosowaniu Senat. Tymczasem w przypadku wakatu po śmierci Scalii wyborem jest raczej jego brak – kierownictwo republikańskiej większości w Senacie odmówiło rozpatrywania zgłoszonej przez prezydenta kandydatury Merricka Garlanda, dotychczasowego prezesa federalnego Sądu Apelacyjnego dla Dystryktu Kolumbii, twierdząc, że o obsadzie stanowiska powinien zdecydować już nowy prezydent. Republikanom, liczącym na to, że nowy prezydent będzie przedstawicielem ich partii, chodziło nie tylko o zapewnienie konserwatystom większości w składzie sądu, decydującego m.in. o konstytucyjności praw i mającego w związku z tym ogromny wpływ na kształt państwa i prawa. Chodziło im także, a może przede wszystkim, o upokorzenie Obamy i Partii Demokratycznej. Tymczasem być może nie tylko nie uda się upokorzyć rywali, ale nawet – w przypadku zwycięstwa Hillary Clinton i zdobycia przez demokratów większości w Senacie – Partia Republikańska straci wpływ na nominację, jaki miałaby, gdyby zdecydowała się współpracować z prezydentem. Wyniki wyborów do Kongresu przesądzą również o tym, czy republikańskiemu spikerowi Izby Reprezentantów, Paulowi Ryanowi, uda się doprowadzić do przyjęcia pakietu reform, w tym dążących do usunięcia kluczowych elementów znienawidzonej przez republikanów reformy systemu opieki zdrowotnej, znanej jako Obamacare. Gra o kontrolę W wyborach do Kongresu zostanie obsadzonych 435 miejsc w Izbie Reprezentantów, czyli cały jej skład, i 34 spośród 100 w Senacie – kadencja senatora trwa sześć lat, a co dwa lata odnawiana jest jedna trzecia składu. Tegoroczne wybory do Senatu to z perspektywy Partii Republikańskiej wojna obronna: z owych 34 mandatów aż 24 przypadały jej senatorom, a tylko 10 demokratom. Wśród pozostałych senatorów, którzy w tym roku nie będą wymieniani, jest 30 republikanów, 34 demokratów i 2 niezależnych (ale zawsze współpracujących z demokratami). Jeśli więc Partia Demokratyczna obroni swoje 10 miejsc i dodatkowo odbierze konkurentce cztery lub pięć mandatów – co jest możliwe – uzyska kontrolę nad Senatem. Cztery dodatkowe mandaty wystarczą jej, gdy wybory prezydenckie wygra Hillary Clinton i wiceprezydent jako przewodniczący Senatu będzie miał rozstrzygający głos, natomiast jeżeli wygra Donald Trump, potrzebne będzie pięć mandatów. Znacznie spokojniej Partia Republikańska podchodzi do wyborów do Izby Reprezentantów, w której stanowi większość. Owszem, prawdopodobnie demokratom uda się zwiększyć swój stan posiadania, jednak kontrola nad Izbą pozostanie w dotychczasowych rękach – dzisiaj wynik wyborów jedynie w 24 okręgach wyborczych jest trudny do przewidzenia. Nawet jeżeli we wszystkich wygrają demokraci i nie dojdzie do niespodzianki w żadnym innym okręgu, i tak do uzyskania większości zabraknie partii aż 32 głosów. BETONOWE KOŁO RATUNKOWE Wybór kandydata na prezydenta przez partię to również wybór lidera, który ma ją poprowadzić do zwycięstwa w wyborach do Kongresu. Jeśli wynik w okręgu jest niepewny, popularny kandydat pojawiający się na wiecach lub w reklamach wyborczych może stanowić bezcenne wsparcie. I odwrotnie, zbyt bliskie związki z niepopularnym kandydatem na prezydenta mogą się okazać tym drobiazgiem, który rozstrzyga o wyniku zaciętej rywalizacji. Dla demokratów startujących w takich wyścigach rok 2016 jest łaskawy. Fakt, Hillary Clinton jest jednym z najmniej popularnych polityków, jacy kiedykolwiek ubiegali się o najwyższy urząd w państwie, a jej kampanią wyborczą co rusz wstrząsają skandale o różnym stopniu dotkliwości: dochodzenie w sprawie używania
Tagi:
Jan Misiuna
