W poniedziałek 3 grudnia w kioskach 49 numer tygodnika PRZEGLĄD. Polecamy w nim:
TEMAT Z OKŁADKI
List i awantura
Reporterów, którzy przeniknęli do neofaszystowskiej komórki, zaatakowało pisowskie SDP. Tak zapisało się jako pierwsze w historii stowarzyszenie dziennikarzy nawołujące policję i prokuraturę do ścigania ludzi mediów. Ale to wciąż byłaby burza w szklance wody, gdyby do gry nie weszła ambasador USA w Polsce Georgette Mosbacher. Napisała ona w tej sprawie list do Mateusza Morawieckiego – w obronie dziennikarzy TVN. Argumentując krótko: niezależność mediów jest granicą, której władza przekroczyć nie może. Pokazała polskiemu premierowi długość smyczy, na której jest uwiązany. W stylu namiestnika zbeształa niezręcznego, nierozumiejącego swojej roli zarządcę.
WYWIAD
W klimacie spokoju nie ma i nie będzie
– Co innego deklaracje polityczne, by redukować emisję, co innego realizacja. Amerykanie się wycofali, Rosjanie mówią raz tak, raz inaczej, Kanada nie pali się do tego, są głosy, że i Brazylia po wyborach się wycofuje, więc będzie ciąć w dżungli amazońskiej. O jakiej ochronie klimatu rozmawiamy? – mówi prof. Maciej Sadowski, klimatolog. – Nie jestem pesymistą, jestem realistą. Od 1990 r. usiłujemy zredukować emisję i nie posunęliśmy się ani o krok. Koncentracja CO2 w atmosferze przez cały czas rośnie i nie sądzę, by po szczycie w Katowicach coś się poprawiło.
Ziemia zapomniana
– W latach 90. niektóre łódzkie fabryki tekstylne były w tak fatalnym stanie, że nie miały szansy przetrwać. Ale znikały również nowsze zakłady, które miałyby jakieś możliwości nowej specjalizacji. Tragedia polegała na tym, jak to wszystko się odbyło – chaotycznie i po trupach. Włókienniczej Łodzi złamano wtedy kręgosłup – opowiada Marta Madejska, autorka książki „Aleja Włókniarek”. Jej zdaniem łódzkie robotnice, jako bohaterki masowe, są dobrym przykładem wartości pozytywnych: pracowitości, troski, hartu ducha, odwagi. – Wykazywały się solidarnością przy pracy, a ich strajkowanie jest świetnym przykładem mądrego oporu – silnego, politycznego, ale pozbawionego bezpośredniej przemocy.
Mistrz ucieczki
– Chińska pagoda, przeszklona kabina wypełniona wodą, w kajdankach, przymocowany łańcuchem, nogami do góry, muszę się wyzwolić maksymalnie w ciągu trzech minut. Mój idol, król ucieczek Harry Houdini, wykonywał ten numer zasłonięty kotarą, co dodawało tajemniczości. Ja postanowiłem dokonać tej sztuki na oczach publiczności. Tak więc, niespodziewanie, w 2012 r. znalazłem się wśród siódemki najbardziej niesamowitych iluzjonistów na świecie – wspomina Andrew Basso.
KRAJ
Cichy krzyk samotnych matek
Stowarzyszenie Dla Naszych Dzieci szacuje, że w Polsce dzieci, których rodzice nie płacą zasądzonych alimentów, jest około miliona. – Do tej pory same dawałyśmy sobie radę, więc oni myślą, że dalej tak będzie. Może najlepszym sposobem, by coś zmienić, byłoby wyjście na ulicę i strajkowanie? – zastanawia się Magda, mama Oliwiera, którego wychowuje samotnie od pięciu lat. Alimenty od jego ojca dostała raz. Na Fundusz Alimentacyjny nie ma co liczyć – jej wynagrodzenie od początku przekraczało wciąż dramatycznie niski próg dochodowy. Teraz, po 11 latach istnienia funduszu, rząd planuje go podnieść. O 75 zł!
Lekowa ośmiornica
14 listopada o umówionej godzinie w 120 aptekach na terenie dziewięciu województw, w iluś mieszkaniach i biurach rachunkowych pojawili się policjanci. Od wielu miesięcy organy ścigania obserwowały i rozpracowywały działalność mafii lekowej, która nielegalnie wywoziła za granicę farmaceutyki – także te, których w Polsce brakuje – gdyż w krajach zachodnich można za nie uzyskać dużo wyższe ceny. Proceder, na którym nieuczciwe firmy zarabiają miliardy, jest możliwy m.in. dzięki wystawianiu przez NZOZ-y fikcyjnych, niemających pokrycia w rzeczywistości zapotrzebowań.
Skasuj długi
Sobota, godz. 9 rano. Z pętli tramwajowej przy przystanku PKM Strzyża rusza stary tramwaj z napisem na zielonym tle: „Weź bilet i skasuj długi”. Tak zaczyna się w Gdańsku już czwarty Dzień bez Długów przygotowany przez Centrum Bezpieczeństwa Ekonomicznego i Wsparcia Osób Zadłużonych. W mobilnym punkcie doradczo-konsultacyjnym jadą przedstawiciele wielu instytucji: miejskiego ośrodka pomocy rodzinie, urzędu pracy, zarządu nieruchomości, NBP, prawnicy, psycholodzy. – Jeśli się jest w takiej pułapce finansowej jak ja, to dużo zależy od człowieka, który cię wysłucha, czy nie jest obojętny – mówi 74-letnia pani Zdzisława z Nowego Portu.
ZAGRANICA
Niemcy potrzebują Francji
– Niemcy i Francja są ostatnimi filarami, które mogą utrzymać równowagę naszej wspólnoty w jej dotychczasowej formie, także – i przede wszystkim – w kontekście stosunków z Rosją, Turcją i Stanami Zjednoczonymi. Jeśli przywódcy Niemiec i Francji się nie porozumieją, to jak mają porozumieć się z osobna z pozostałymi państwami członkowskimi? – pyta niemiecki politolog, prof. Herfried Münkler. – Francja będzie niebawem ostatnim państwem UE mającym stałe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Niemcy bez Francji znalazłyby się w większej izolacji niż Francja bez Niemiec – przekonuje.
150 pytań o przyszłość Ameryki
Śródkadencyjne wybory do Kongresu niemal zawsze pokrywają się z głosowaniami do władz lokalnych. Amerykanie decydują wtedy o nowych władzach stanowych czy miejskich, gubernatorach bądź prokuratorach stanowych. Pod głosowanie, w formule bardzo przypominającej europejskie referenda, poddawane są poza tym ważne kwestie społeczne, regulowane na poziomie prawa stanowego. 6 listopada obywatele USA głosowali m.in. w sprawie legalizacji marihuany, hodowli kur i sprzedaży napojów gazowanych.
HISTORIA
W krainie batów i tortur
Obecnie władzę patriarchalną w coraz większym stopniu zastępuje pozbawiona płci kapitalistyczna władza pieniądza. Dawniej brutalna przemoc była nieprzyjemnym, ale niekiedy nieuniknionym elementem codzienności. Przestępcą był wówczas nie jak dzisiaj bijący, ale bity. Niezależnie od usytuowania majątkowego mężczyzna będący głową rodziny niczym surowy Stwórca mógł wymierzać sprawiedliwość podlegającej mu rodzinie i służbie. Ale z umiarem, co w tym czasie znaczyło, aby nie zabić i nie uszkodzić, np. nie połamać. Kobieta potrzebna była przecież do pracy.
OPINIE
Zła nazwa – Zaolzie
Dziś nazwa Zaolzie ma znaczenie bardziej polityczne niż geograficzne. Wielu Polakom po obu stronach granicy niesie narodowe wzmożenie. Wyraża akceptację aneksji z 1938 r., a może nawet tęsknotę za nią. Jest to więc nazwa prowokująca – pisze Tadeusz Kucharski. 80 lat po proklamowaniu Śląska Zaolziańskiego warto może podjąć dyskusję nad kultywowaniem tej pamiątki po niechlubnym wyczynie naszego dumnego państwa.
PRZEGLĄD ZWIĄZKOWY
Klimat a prawa pracownicze
Transformacja gospodarki w niskoemisyjną oraz zdolną wytwarzać zrównoważoną i nowoczesną energię po przystępnej cenie nie stoi w sprzeczności z tworzeniem dobrej jakości miejsc pracy. Należy więc zadbać, aby działania na rzecz klimatu nie odbywały się kosztem praw pracowniczych, a gospodarki niskoemisyjne były sprawiedliwe dla wszystkich. Fundamentem sprawiedliwej transformacji jest zagwarantowanie prawa pracowników do godnej pracy – piszą działacze OPZZ, Piotr Ostrowski i Katarzyna Pietrzak.
KULTURA
Toruń jednego aktora
33. Toruńskie Spotkania Teatrów Jednego Aktora zakończyły się akcentem optymistycznym – zaproszeniem na festiwal następny, a także jubileuszowy 35. za dwa lata. I tak trwający od lat pojedynek między Wrocławiem i Toruniem o palmę pierwszeństwa wśród festiwali monodramów został rozstrzygnięty na rzecz Torunia. Wrocław sam abdykował i o przeglądach monodramów tam głucho, tymczasem Toruń wyrasta na stolicę teatrów jednoosobowych.
Przyczepiła się do mnie łatka erudyty
– Kiedy oglądam relacje z katastrof, często wypowiadają się w nich ludzie, którzy przed chwilą stracili dzieci czy małżonków. Mimo ogromnego smutku mówią, że trzeba brać się do pracy, odbudować dom, załatać dach, posprzątać pogorzelisko. Ludzie sami sobie zabraniają celebracji śmierci, żałoby, zmartwienia, bo przecież trzeba biec dalej, zarabiać, odkuć się. Kapitalizm odebrał nieco majestatu śmierci, zabrał nam czas na powolne godzenie się z utratą. Melancholia i żałoba nie są prorynkowe – przekonuje Marek Bieńczyk, pisarz i tłumacz, autor eseistycznej opowieści o śmierci matki.
Qulturalia
Zaczytane święta
Książka – najlepszy prezent pod choinkę
ZDROWIE
Trzeba przerwać to błędne koło
– Gdybyśmy wyeliminowali palenie papierosów i wdychanie zanieczyszczonego powietrza, niemal nie byłoby raka płuca – zapewnia prof. Paweł Śliwiński, prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. – Chciałbym, aby w końcu postawiono na profilaktykę. Zacząłbym od poradnictwa antynikotynowego, które, choć jest finansowane przez NFZ, nie działa. Pewnie, że chciałbym, aby było więcej respiratorów czy koncentratorów tlenu. Ale państwo powinno się zająć także tymi, którzy jeszcze nie zachorowali. Trzeba w końcu przerwać to błędne koło.
FELIETONY I KOMENTARZE
Jerzy Domański: Ukochany petent Trumpa
Roman Kurkiewicz: Zdepolonizować Polskę
Tomasz Jastrun: Skazani na ciężkie muzea
Ludwik Stomma: Poprawność
Edward Mikołajczyk: Dobra wiadomość dla PRZEGLĄDU na św. Mikołaja
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy