Młodzi Niemcy, którzy po maturze jadą na rok pomagać w krajach Trzeciego Świata, są często rozczarowani Gdy w 2013 r. Sabrina Meier zdała maturę, postanowiła opuścić kraj. – Chciałam koniecznie wyjechać na dłużej. W Poczdamie spędziłam prawie całe dzieciństwo i tylko raz udało mi się wyrwać z koleżankami na Majorkę – wspomina. Sabrina była spragniona przygody i ciekawa świata, a jednocześnie – jak sama podkreśla – chciała „uczynić go lepszym”. Dziś, niespełna pół roku po powrocie z Ameryki Południowej, jest bardzo rozczarowana. – Czasami było naprawdę okropnie – wyznaje. Przez rok Sabrina była wolontariuszką w miejscowości San Marcos Sierras, w samym sercu argentyńskiej prowincji Córdoba. Praca w ubogim domu dziecka okazała się jednak dla 21-letniej Niemki zbyt wymagająca. – Cieszę się, że już po wszystkim – podkreśla. Zdaniem studentki, szokujące były nie tyle warunki w ośrodku Sierra Dorada, ile zachowanie argentyńskiego kierownika. Meier twierdzi, że była przez niego systematycznie wykorzystywana, w trudniejszych sytuacjach zaś wystawiana do wiatru. Wysuwa również zarzuty pod adresem koordynatora, niemieckiego biura działającej w 31 krajach organizacji ProjectsAbroad, które – jak twierdzi – nie dbało o wolontariuszy. Szlachetny pomysł Sam pomysł jest szlachetny: zaangażowana, otwarta na świat niemiecka młodzież wspiera dotknięte biedą dzieci w krajach Trzeciego Świata. Z drugiej strony jesteśmy świadkami postępującej trywializacji tej idei. Coraz więcej niemieckich instytucji wysyłających wolontariuszy przedstawia to jako „wakacje z przygodą”. Do rozwijającego się biznesu ochoczo włączyły się biura podróży, które – w odróżnieniu od organizacji charytatywnych – otwarcie i bez skrupułów odbierają wolontariatowi jego szlachetny sens. Dowodem są wyniki badań instytucji Arbeitskreis Lernen und Helfen in Übersee (Uczyć i Pomagać za Oceanem). Z jej analiz wynika, że tylko w 2014 r. do niemieckich organizacji humanitarnych wpłynęło 80 tys. wniosków młodych ludzi starających się o „wolontariat z przygodą” w krajach Trzeciego Świata, który z braku poręczniejszego miana Niemcy nazywają freiwilliges soziales Jahr (dobrowolny rok socjalny). Z tej ogromnej liczby kandydatów na wymarzony wyjazd załapało się zaledwie 10% chętnych. W 2014 r. ok. 8 tys. niemieckich wolontariuszy opuściło na kilka miesięcy kraj, decydując się najczęściej na Afrykę lub Amerykę Południową. W prospektach takich organizacji jak ProjectsAbroad można przeczytać, że w krajach docelowych kandydaci muszą podjąć zadania z zakresu pomocy społecznej w szkołach podstawowych, sierocińcach, szpitalach czy domach starców. Niemiecka branża turystyczna skwapliwie podchwyciła te nastroje i od kilku lat organizuje podobne wyjazdy, tyle że krótsze (do kilku tygodni) i – co istotniejsze – z elementem globtroterskim. Biura podróży już zawczasu wysyłają przedstawicieli do szkół, żeby zapoznać maturzystów z ofertą. I tak wśród neologizmów pojawił się dający do myślenia wyraz Volontourismus: złożony ze słów Volontär (wolontariusz) i Tourismus (turystyka). Charytatywny piknik plus rekreacja? Pod słońcem Ameryki Południowej? Kto by pogardził! W zeszłym roku na taką dobroczynną działalność pod palmą zdecydowało się niemal 20 tys. młodych ludzi. Nie tak kolorowo Przypadek Sabriny Meier z Poczdamu dowodzi jednak, że w tej beczce miodu znalazło się co najmniej kilka łyżek dziegciu. Według ustaleń Brot für die Welt (Chleb dla Świata), bodaj najbardziej prestiżowej instytucji pomocy dla krajów Trzeciego Świata w Niemczech, niektóre organizacje humanitarne lekceważą pewne zasady w doborze wolontariuszy. – Każdy kandydat powinien dołączyć do aplikacji policyjne poświadczenie niekaralności, ale 60% ankietowanych organizatorów uważa, że to niepotrzebne – dziwi się Renate Vacker, rzeczniczka berlińskiej placówki BfdW. Jej zdumienie budzi także fakt, że tylko w trzech z 46 przypadków oczekiwano od przyszłych wolontariuszy, aby zjawili się osobiście na rozmowie kwalifikacyjnej. – Przecież to najważniejszy etap w procesie oceny i selekcji kandydatów – oburza się Renate Vacker. Innego zdania jest Justus Pieck ze stowarzyszenia Experiment e.V. – Wolontariat to przede wszystkim świadoma praca na rzecz potrzebujących, której nie muszą wykonywać wyłącznie prymusi. Szczególnie ci rzekomo mniej wykwalifikowani wracają po paru miesiącach odmienieni. W okresie dojrzewania i buntu taki rok może się okazać niezwykle pożyteczny. Dlatego nie egzaminujemy naszych kandydatów zbyt rygorystycznie, u nas każdy ma równe
Tagi:
Wojciech Osiński
