46/2014
Prywatyzacja, likwidacja…
Czy Polska była skazana na plan Balcerowicza? Historycy mają niemały problem z odpowiedzią na pytanie, jak doszło do transformacji ustrojowej w Polsce. O ile historia polityczna doczekała się już wielu opracowań tamtego okresu, o tyle nadal brakuje wyjaśnienia
Obywatel śmieszy i straszy – rozmowa z Jerzym i Maciejem Stuhrami
– Wielu znajomych zwróciło mi uwagę, że zapowiadałem rozliczeniową komedię o historii Polski, a wyszło trochę smutno. Przez 20 lat nie możemy wyzwolić się z Obywatela Piszczyka, z niedoróby, to jest nasza wada. Tej histerycznej polskiej skłonności do martyrologii nienawidzę u siebie i u innych. Oj, spodziewam się niezadowolenia, zwłaszcza w moim środowisku. Podejrzewam, że „Obywatel” nie będzie się podobał Andrzejowi Wajdzie. On nie przepada za ironią i sarkazmem – tak Jerzy Stuhr mówi o swoim filmie.
A co surrealistycznego spotkało aktora w niedawnej przeszłości? – Niedawno pod teatrem czekał na mnie pewien pan. Okazało się, że produkuje najwyższej jakości piece do pieczenia chleba. I te piece mają instrukcję zawierającą komunikaty, na które musi reagować piekarz. Pan zaprogramował maszyny tak, żeby piec przekazywał je ludzkim głosem. I tak sobie pomyśleli na zarządzie, żeby ten piec mówił moim głosem. Udało mi się go zniechęcić. A potem siedziałem w domu i myślałem o tych piecach i o rzeszach piekarzy, do których przemawiam głosem Inspektora Ryby albo Shreka.
Każdy dzień milczenia zabija Warszawę – rozmowa z Sebastianem Wierzbickim
– Najważniejsza sprawa to zatrzymanie dzikiej reprywatyzacji. To walka o nieruchomości warte 35 mld zł, o tysiące mieszkań. Jeżeli ten problem nie zostanie w najbliższym czasie rozwiązany, to Warszawie może grozić bankructwo. A tysiące mieszkańców mogą się znaleźć bez dachu nad głową, bez przedszkoli i szkół. Nowe władze Warszawy ten problem muszą rozwiązać w pierwszej kolejności. Oczywiście, nie da się tego zrobić bez Sejmu, bo musi zostać w końcu przyjęta ustawa reprywatyzacyjna – mówi Sebastian Wierzbicki, kandydat KKW SLD Lewica Razem na prezydenta Warszawy. – Zwracane działki trafiają nie do byłych właścicieli, lecz do handlarzy roszczeń, którzy z przedwojennymi kamienicami nic nie mieli wspólnego! Jako klub SLD złożyliśmy projekt ustawy, który zakłada brak zwrotu w naturze i przyznawanie odszkodowań w wysokości 5% wartości nieruchomości – dodaje.
Czyja Warszawa? – rozmowa z Grzegorzem Pietruczukiem
– Pomagamy prywatnym osobom wzbogacić się na ludzkiej krzywdzie. Nie mogę się z tym zgodzić – mówi o reprywatyzacji Grzegorz Pietruczuk, wiceburmistrz dzielnicy Bielany, radny Sejmiku Województwa Mazowieckiego i kandydat KKW SLD do tego sejmiku. KKW SLD Lewica Razem. – Uważam, że nie należy dokonywać żadnych zwrotów. Sejm powinien przyjąć taką właśnie ustawę. Kiedyś sądy odrzucały wnioski, gdy roszczenia dotyczyły szkół, obiektów sportowych, przychodni. Dziś orzecznictwo się zmieniło.
Chaos w TVP
Mejle wysyłane do pracowników o godz. 22 wzywające ich do stawienia się w pracy o godz. 6 rano następnego dnia, montażyści kierowani do realizacji tematów jako dziennikarze, dziennikarze odsuwani od zleceń i zadań bez podania przyczyny. To rzeczywistość pracowników ośrodków regionalnych TVP, którzy w lipcu tego roku zostali przeniesieni do agencji pracy tymczasowej Leasing Team. – Ludzie z Leasing Team nie znają nawet terminologii urządzeń, na których pracujemy, ani specyfiki pracy. Z nimi nie da się rozmawiać o konkretach. Toteż się nie rozmawia. To tak, jakby instrumentariuszka brała się do trepanacji czaszki – mówi jeden z pracowników. – To jest struktura, którą nazwałabym słupem wewnątrz telewizji. Leasing Team nie odgrywa innej roli – dodaje Agata Ławniczak z poznańskiego ośrodka TVP.
Ukraina to Somalia Europy – rozmowa z prof. Wiesławem Olszewskim
– Ukraina, w takiej czy innej postaci, nie jest żadnym partnerem dla Zachodu, ani gospodarczym, ani politycznym. Byłaby nim, gdyby była wewnętrznie spójna, ale taka nie jest. W tej chwili rodzi się pytanie już nie o to, czy Ukraina w ogóle utrzyma się w granicach z Donbasem i jej kresami wschodnimi, zdominowanymi przez Rosjan, ale czy nie rozleci się na trzy części: zachód, środek i wschód – mówi prof. Wiesław Olszewski, historyk i podróżnik z Instytutu Wschodniego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. I dodaje: – Demokracja to nie ziemniaki, nie eksportuje się jej. Co roku jestem w Afryce, w różnych krajach, i wszędzie jest fatalnie, znacznie gorzej, niż było. Niejeden autor dorobi się profesury, a może i majątku na opisie wojen w najnowszej historii świata.
Uczymy się rozmawiać o seksie – rozmowa z prof. Andrzejem Jaczewskim
– Nie ma nic piękniejszego niż dobry seks, ale też nie ma nic bardziej niebezpiecznego – mówi prof. Andrzej Jaczewski. – Gdyby w szkołach funkcjonowała dobrze edukacja seksualna, wyrosłoby pokolenie mądrzejszych rodziców i mądrzejsze społeczeństwo. Edukacja seksualna jest podstawowym czynnikiem chroniącym dzieci przed pedofilią – tłumaczy. I dodaje: – Wpływ Kościoła na zachowania, na obyczajowość jest szczątkowy, jeżeli nie żaden. Ideał wstrzemięźliwości seksualnej był źródłem strasznych nerwic, depresji, a nawet samobójstw. Największymi i najgroźniejszymi wrogami edukacji seksualnej mogą być rodzice. Znakomita ich większość albo nie chce, albo nie umie rozmawiać z dziećmi o seksie.
Połówkowa katastrofa Obamy
Jon Stewart, niechętny Republikanom komik, prowadzący jeden z najpopularniejszych wieczornych talk show w amerykańskiej telewizji, już kilka tygodni wcześniej określał midterms, wybory połówkowe do Kongresu oraz towarzyszące im wybory stanowe, odbywające się w połowie kadencji prezydenta, mianem demokalipsy – całkowitej klęski Demokratów. Jest w tym stwierdzeniu sporo przesady, jednak mniej, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Z 36 nowych gubernatorów co najmniej 24 będzie republikanami. Obama jest tak niepopularny, że kandydaci demokratyczni dystansowali się od niego, jak tylko mogli. Republikanie robili wszystko, by wybory przekształcić w głosowanie nad wotum nieufności dla prezydenta.
Ostatnia cesarzowa Brazylii
Po jednej z najbardziej nieprzewidywalnych kampanii wyborczych ostatnich dziesięcioleci Dilma Rousseff zdołała przekonać Brazylijczyków, by powierzyli jej losy kraju na kolejne cztery lata. Będzie to już czwarta z rzędu kadencja dla Partii Pracujących (PT) – i wiele wskazuje na to, że ostatnia. W tegorocznych wyborach światło dzienne ujrzała nowa Brazylia – głęboko podzielona, z rosnącymi nierównościami społecznymi. Wyzwania czekają w każdej dziedzinie. Konieczna jest reforma systemu politycznego.
Piotruś Pan i reszta
W polskim muralu liczy się ledwie kilka miast. Łódź wyrastająca na jego stolicę przez największą w kraju kolekcję muralu peerelowskiego i szczodrość władz, które ostatnio wyraźnie postawiły na street art. Trójmiasto z wieloletnią tradycją wypracowaną przez tamtejszą ASP. Warszawa pompująca w sztukę ulicy spore pieniądze i podobnie jak dwie poprzednie aglomeracje organizująca duże festiwale malarstwa wielkoformatowego. Liczy się też Bydgoszcz. Jej murale coraz częściej branżowa prasa i portale poświęcone sztuce wymieniają wśród najlepszych na świecie. W dodatku to tu – pierwszy raz w Polsce – mural próbuje integrować odrzuconych. Dlaczego właśnie w Bydgoszczy dzieje się to wszystko? Prawie 400-tysięczne miasto nad Brdą nie ma ani wielkich tradycji, ani wsparcia ośrodka akademickiego, ani dużych pieniędzy, ani szczególnej opieki władz, ani festiwalu. Ale ma Marcina Płocharczyka.
