Anty-Nobel za karaoke

Anty-Nobel za karaoke

W Harvardzie po raz 14. wyróżniono twórców absurdalnych „osiągnięć naukowych”

Osobliwa ceremonia po raz 14. odbyła się w Teatrze Sandersa przy Uniwersytecie Harvarda. 1,2 tys. gości puszczało papierowe samoloty, tańczyło kankana i doskonale się bawiło. Wśród zebranych przechadzał się prawie nagi, łysy dżentelmen, pomalowany srebrną farbą od stóp do głów, świecący sobie latarką. Był to symbol współczesnego naukowca, poszukującego prawdy.
Podczas uroczystości wśród szyderczych wrzasków znowu rozdano Ig Noble, swoiste anty-Noble za najbardziej nonsensowne „odkrycia” naukowe, które „nie mogą lub nie powinny zostać powtórzone”, jak mówi twórca tej inicjatywy, Marc Abrahams.
Ig Noble (od angielskiego słowa ignoble, czyli niegodny) przyznawane są co roku tydzień przed rozdaniem prawdziwych Nagród Nobla. O dziwo, większość laureatów przyjeżdża do Harvardu na własny koszt, aby odebrać nagrody o wyjątkowo małej wartości (w tym roku były to puste pudełka po płatkach śniadaniowych oraz medale z cynfolii i pasztetu). W ubiegłych latach Ig Noblem wyróżniono autorów wnikliwych prac naukowych w rodzaju: „Skubanie kur jako sposób mierzenia prędkości wiatru podczas tornada” czy „Rezonans magnetyczny ukazujący męskie i żeńskie genitalia podczas aktu płciowego oraz kobiece podniecenie seksualne”. Antynagrodę mógł zabrać ze sobą także biolog, który szczegółowo opisał pierwszy przypadek homoseksualnej nekrofilii wśród kaczek krzyżówek.
W bieżącym roku jury, w skład którego wchodzi trzech prawdziwych noblistów, również wytropiło wprawiające w osłupienie „sukcesy” badawcze.
Ig Nobla w dziedzinie biologii otrzymał Magnus Whalberg oraz jego koledzy z duńskiego uniwersytetu w Aarhus. Na łamach fachowego magazynu „Biology Letters” wyłuszczyli oni, w jaki sposób śledzie wytwarzają „szybkie, powtarzające się dźwięki” poprzez „puszczanie baniek z regionu odbytniczego”. Komitet antynoblowski określił to mniej elegancko: „Śledzie porozumiewają się poprzez pierdzenie”.
Antynagrodą na polu psychologii uhonorowani zostali Daniel Simons z University of Illinois i Christopher Chabris z Harvardu. W studium „Goryle wśród nas” obaj naukowcy wykazali, że osoby skupione na obserwacji jednego zjawiska nie dostrzegają innych, bardziej spektakularnych fenomenów. Uczestnicy eksperymentu oglądali na wideo ludzi rzucających do siebie piłkę do koszykówki i mieli za zadanie liczyć, ile razy piłka została rzucona. Większość była tak zajęta liczeniem, że nie zauważyła spacerującej w pokoju kobiety pod parasolem ani mężczyzny przebranego za goryla.
Po Ig Nobla w dziedzinie chemii nie zgłosił się przedstawiciel koncernu Coca-Cola z Wielkiej Brytanii. Firma dokonała nie lada wyczynu. Poddawała obróbce zwykłą kranówę pobieraną z Tamizy, następnie sprzedawała ją wielokrotnie drożej w butelkach jako wodę mineralną Dasani. W wyniku tych „nowoczesnych procesów technologicznych” zawartość potencjalnie rakogennych bromianów w dasani stała się dwa razy wyższa od dopuszczalnych norm. W marcu br. brytyjska Coca-Cola musiała wycofać z rynku 500 tys. butelek tej wody.
Do Harvardu nie przybył również wysłannik Stolicy Apostolskiej, uhonorowanej Ig Noblem na polu ekonomii. W wielu kościołach Zachodu brakuje kapłanów, więc urzędnicy watykańscy stwierdzili, że prośby o odprawienie mszy w określonej intencji należy przekazywać księżom w Indiach. Ramesh Balasubramaniam z University of Ottawa i Michael Turvey z University of Connecticut „pracowicie przebadali i wyjaśnili dynamikę gry w hula-hop”, a wyniki swych dociekań ogłosili na łamach magazynu „Biological Cybernetics”. Obaj mężowie nauki długo przyglądali się siedmiu osobom bawiącym się hula-hop i doszli do przełomowej konkluzji, że cała sprawa polega na ruchach biodra, kostki i kolana. Przyniosło im to Ig Nobla w dziedzinie fizyki.
Antynagrodą w medycynie zostali zaszczyceni Steven Stack z Wayne State University w Detroit i James Gundlach z Auburn University w Alabamie. Niestrudzeni naukowcy potrafili wykazać, że wśród białych mężczyzn w dużych miastach USA, którzy często słuchają muzyki country, liczba samobójstw jest wyższa. Artykuł opublikowany w 1992 r. w magazynie „Social Forces”, stwierdza, że „muzyka country podsyca nastroje samobójcze, ponieważ zajmuje się problemami powszechnymi w potencjalnie skłonnej do samobójstw populacji, jak kłótnie w małżeństwie, kłopoty z alkoholem czy alienacja w pracy”. Grundlach, zaskoczony Ig Noblem, oświadczył, że wnioski z 1992 r. nie są już aktualne, gdyż obecnie muzyka country stała się weselsza.
Ig Noblem za osiągnięcia inżynieryjne wyróżniono Donalda Smitha z Orlando na Florydzie i pośmiertnie jego ojca, Franka. W 1977 r. Smithowie opatentowali (US Patent 4022227) sposób zaczesywania włosów dla osób mających łysy czubek głowy (pozostałe włosy muszą mieć określoną długość, najpierw trzeba czesać w prawo, potem w lewo, a w końcu zakrywać łysinę). Wynalazek ten nie przyniósł genialnym innowatorom ani centa.
Anty-Nobel na polu literatury przypadł Amerykańskiej Bibliotece Badań nad Nudystami na Florydzie za „przechowywanie historii nudystów w taki sposób, że każdy może ją zobaczyć”.
Gwiazdą uroczystości w Teatrze Sandersa był laureat pokojowego Ig Nobla, Japończyk Daisuke Inoue. Jury uznało, że zasługuje on na ten zaszczyt, ponieważ „stworzył całkowicie nowy sposób uczenia ludzi, aby tolerowali się nawzajem”. W 1971 r. Inoue wynalazł aparaturę do karaoke, ale nie opatentował swego wynalazku, który zrobił w świecie furorę, tak więc nic na nim nie zarobił. W Harvardzie Inoue nie krył rozczarowania, że Ig Nobel nie oznacza żadnej nagrody pieniężnej. Poinformował też, że pracuje nad urządzeniem, które zwalczy myszy i owady gnieżdżące się zuchwale w aparatach do karaoke.

Wydanie: 2004, 41/2004

Kategorie: Świat

Napisz komentarz

Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy