Bydgoszcz’81

Autor: Grzegorz Sołtysiak | 19 marca, 2001

Tajna notatka MSW o działaniach milicji i ZOMO w czasie zajść w Urzędzie Wojewódzkim GŁÓWNY INSPEKTORAT MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH Warszawa, dnia 22 maja 1981 r. SPRAWOZDANIE Zespołu powołanego w dniu 26.03.1981 r. decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie wyjaśnienia działań Organów Milicji Obywatelskiej w związku z VI sesją WRN w Bydgoszczy w dniu 19.03.1981 r. (…)Władze administracyjne województwa bydgoskiego zakładając, że działania MKZ NSZZ “Solidarność” mogą spowodować gromadzenie się tłumu przed gmachem UW, a tym samym doprowadzić do zakłócenia ładu i porządku publicznego, a także wywrzeć niekorzystną presję na radnych, podjęły inicjatywy zmierzające do odwołania organizowanej manifestacji. Inicjatywy te nie przyniosły zamierzonego skutku. W sytuacji narastającego zagrożenia ładu i porządku publicznego garnizon Milicji Obywatelskiej w Bydgoszczy został dodatkowo wzmocniony przez oddziały zwarte MO ze stanu ZOMO Poznań i Łódź oraz Szkół Podoficerskich MO w Słupsku i Pile. W dniu 18.03.1981 r., na wniosek Urzędu Wojewódzkiego, Kierownictwo KWMO wyznaczyło 30-osobową grupę funkcjonariuszy po cywilnemu, pod dowództwem mjr B. Studzińskiego, dla wzmocnienia służby porządkowej zorganizowanej przez ten Urząd celem ochrony budynku. Grupa ta dnia 19.03.1981 r. została umieszczona w dwóch pokojach na parterze gmachu UW z zadaniem wkroczenia do działań tylko w przypadku niemożności opanowania sytuacji przez służbę porządkową. Dnia 19.03.1981 r. o godzinie 10.00, zgodnie z planem, rozpoczęła się Sesja WRN. Na salę obrad, nie zważając na interwencję służby porządkowej Urzędu Wojewódzkiego, wtargnęła ponad 30-osobowa grupa osób z MKZ NSZZ “Solidarność” w Bydgoszczy, która zajęła miejsca przeznaczone dla zaproszonych gości. Sesja zakończyła się o godzinie 13.45 w związku z przyjętym wnioskiem o odroczenie obrad na termin późniejszy. (…) Kierownictwo KWMO w Bydgoszczy, zakładając możliwość użycia sił MO dla przywrócenia naruszonego porządku publicznego wokół gmachu Urzędu Wojewódzkiego oraz wewnątrz budynku, o godz. 15.00 podjęło decyzję o opracowaniu stosownego planu działań. Plan zakładał między innymi, że: – wszelkie działania sił MO nastąpią na wyraźne żądanie uprawnionego organu oraz po wezwaniu przez przedstawiciela tego organu, w obecności funkcjonariuszy MO, do opuszczenia obiektu UW przez osoby niepowołane; – wprowadzenie oddziałów MO do gmachu UW nastąpi równolegle z blokadą rejonu przyległego; – sposób postępowania pododdziałów MO zależny będzie od zachowania się osób znajdujących się bezprawnie w sali obrad: a) przy dobrowolnym opuszczaniu obiektu funkcjonariusze MO wykonają kordon, umożliwiając swobodne wyjście na zewnątrz; b) w przypadku stawiania biernego lub czynnego oporu do wyprowadzania osób zastosowana będzie siła fizyczna. Postępowanie funkcjonariuszy MO powinno być zdecydowane, ale nie wyrządzające krzywdy osobom wyprowadzanym; – funkcjonariusze MO biorący udział w operacji wewnątrz budynku wystąpią bez broni palnej, pałek gumowych i chemicznych środków obezwładniających; – całość działań prowadzonych wewnątrz obiektu zostanie sfilmowana i nagrana na taśmę magnetyczną; – niezbędna opieka lekarska zapewniona zostanie przez służbę zdrowia KWMO; – warianty i sposób przeprowadzenia poszczególnych czynności zostaną omówione z dowódcami i funkcjonariuszami biorącymi udział w operacji. Na dowódcę operacji wyznaczono mjr Henryka Bednarka, dowódcę ZOMO KWMO Bydgoszcz, przydzielając mu następujące siły: – kompanię ZOMO z KWMO Bydgoszcz w sile 72 funkcjonariuszy oraz pluton ZOMO z KWMO Poznań w składzie 20 funkcjonariuszy do działań wewnątrz obiektu; – 2 funkcjonariuszy z Wydziału Kryminalistyki oraz 2 funkcjonariuszy z Wydziału Dochodzeniowo-Śledczego dla dokumentowania operacji; – 12 funkcjonariuszy ZOMO z KWMO Bydgoszcz w 4-, 3-osobowych patrolach dla zabezpieczenia rejonu przyległego do budynku UW od strony parku; – 8 funkcjonariuszy z Wydziału Ruchu Drogowego KWMO Bydgoszcz dla zabezpieczenia rejonu operacji; – kompanię SPMO w Słupsku w sile 79 funkcjonariuszy jako odwód dowódcy operacji. (…) Siły porządkowe MO wezwane przez wicewojewodę bydgoskiego dr. W. Przybylskiego wkroczyły na salę obrad WRN o godzinie 19.10. Funkcjonariusze MO występowali w mundurach służbowych, bez broni, pałek i innych środków przymusu bezpośredniego. Natomiast pluton ZOMO Poznań ubrany był po cywilnemu. Funkcjonariusze cywilni utworzyli kordon wzdłuż lewej ściany sali za funkcjonariuszami mundurowymi. (…) O godzinie 20.08, wobec niezastosowania się do kolejnego wezwania do opuszczenia sali, mjr H. Bednarek wydał polecenie podległym funkcjonariuszom wyprowadzenia członków NSZZ “Solidarność” przy użyciu siły fizycznej. W tym momencie na polecenie