Historia
Zanim powstała „Więź”
„Fronda” Tadeusza Mazowieckiego i Janusza Zabłockiego z PAX W 1955 r. doszło w PAX-ie do pierwszego dużego rozłamu. Przeciwko Bolesławowi Piaseckiemu wystąpili młodzi działacze katoliccy z Tadeuszem Mazowieckim i Januszem Zabłockim na czele. W odpowiedzi obaj zostali pozbawieni funkcji organizacyjnych i zawieszeni do czasu przeprowadzeni samokrytyki, której notabene nigdy nie złożyli. Grupa nieposłusznych, która przeszła do historii pod nazwą „Frondy”, zaktywizowała się po Październiku 1956 r. Już 22 października jej członkowie wydali oświadczenie, w którym poparli przemiany polityczne, demokratyzację i zerwanie ze stalinizmem.
Sugestie Genseka
Zapis nieznanej rozmowy Stanisława Kani z Erichem Honeckerem Wydarzenia Sierpnia 1980 r. były jednym z najważniejszych momentów w historii stosunków Polski z NRD. Doprowadziły faktycznie do ich zamrożenia. Charakterystyczną reakcją Niemców na powstanie „Solidarności” była wypowiedź ministra bezpieczeństwa państwa Ericha Mielke, z 30 września 1980 r., który stwierdził: „To, co się dzieje w Polsce, jest dla nas w NRD sprawą zasadniczą, kwestią życia”. Niemcy otwarcie krytykowali polski rząd i kierownictwo partyjne za ustępstwa względem “Solidarności”,
Kryptonim Askania
O czym donosiła polska Mata Hari z Wilczego Szańca Hitlera Przed realizacją planu Barbarossa tj. wojny z ZSRR Hitler nakazał w okresie od jesieni 1940 r. do końca kwietnia 1941 r. zbudowanie kwater dowodzenia w Prusach Wschodnich, aby być bliżej granic ZSRR. Wybrano obszar za pasem Wielkich Jezior Mazurskich, tuż pod Kętrzynem, w Gierłoży, na lesisto-bagnistym terenie wokół kurortu Waldpark nad jez. Mój. Inwestycję zatajono pod kryptonimem: budowa zakładów chemicznych “Askania”. Po rozgromieniu Francji i zajęciu wielu krajów Europy
Byliśmy już na prostej
Edward Gierek o przyczynach kryzysu i wybuchu Sierpnia 1980 r. Kolejne kryzysy w PRL-u miały podobny scenariusz: po strajkach czy demonstracjach robotniczych następowały zmiany personalne we władzach partyjnych i państwowych. Sierpień ‘80 nie różnił się pod tym względem od innych wydarzeń. Tym razem obok wielu innych “poleciała głowa” Edwarda Gierka – pełniącego przez ostatnie 10 lat funkcję I sekretarza KC PZPR. Jego los był przesądzony już pod koniec sierpnia, jednak brak było zgody Moskwy.
Spotkać się z Rzepeckim
Notatki Władysława Gomułki o próbie dotarcia do kierownictwa podziemia londyńskiego z pominięciem Urzędu Bezpieczeństwa Lechowicz, Rzepecki Dopieru w roku 1945 Spychalski poinformował mnie, że Jaroszewicz [Alfred] i Lechowicz [Włodzimierz], którzy wchodzili w skład Oddziału Informacji w okresie okupacji, pracowali z jego polecenia w organach Delegatury i przynależeli do Stronnictwa Demokratycznego. Lechowicz, który pracował w Korpusie Bezpieczeństwa, formacji policyjnej stworzonej przez Delegaturę, posiada i nadal (tj. w roku 1945) kontakty z podziemiem akowskim i politycznymi przedstawicielami rządu emigracyjnego w kraju. Wchodząc w skład Stronnictwa
Miliony staną przeciwko nam
Aktyw próbuje się oczyścić i pluje, ale musi iść do członków, w dół, przełamać frustracje Nie publikowany protokół z posiedzenia Biura Politycznego KC PZPR z 27 sierpnia 1980 r. W tych dniach mija 20 lat od pamiętnych sierpniowych wydarzeń. Tamta “Solidarność’’ jest już historią, a wielu jej bohaterów często pozostaje w zapomnieniu. Brak jest dystansu, aby obiektywnie ocenić i wyjaśnić to, co się wtedy stało. Tym bardziej że wiele źródeł nie jest jeszcze znanych, nawet
Misja ekspertów
Relacja profesora Tadeusza Kowalika z tworzenia zespołu doradców strajkujących w Stoczni Gdańskiej Będzie to z natury rzeczy relacja subiektywna. Spisana w końcu 1981 r. (znalazłem się wówczas w Waszyngtonie). Opiszę pracę grupy ekspertów przy Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym w Gdańsku, w dniach od 24 do 31 sierpnia 1980 r., czyli w czasie negocjacji z Komisją Rządową. Relację poprzedzę jednak wspomnieniem, jak do tego doszło, w jaki sposób zrodził się w tej grupie pomysł pomocy strajkującym w Stoczni Gdańskiej. Powstanie tzw.
Kontrrewolucja nie zaprzestaje walki
Pełna wersja posłania Jurija Andropowa do Wojciecha Jaruzelskiego z 30 listopada 1982 r. W związku z artykułem Andrzeja Micewskiego w „Trybunie” wywiązała się dyskusja na temat cytowanego tam “posłania” Jurija Andropowa do Wojciecha Jaruzelskiego z listopada 1982 r. Jerzy Diatłowicki podejrzewał Micewskiego o “manipulację” i powątpiewał w autentyczność tekstu. Wywołało to repliki, itp. Samo “posłanie” jest znane od lat i w małych fragmentach cytowane było od 1991 r. (Mieczysław F. Rakowski, „Jak to się stało”). W całości jednak tekstu nie publikowano, a szkoda,
O Polsce Ludowej inaczej
Henryk Słabek patrzy na historię pod prąd przeważającego nurtu politycznej anatemy Tak brzmi tytuł najnowszej książki Henryka Słabka. Inaczej w tym wypadku oznacza zwyczajnie, zgodnie z regułami sztuki czy też nauki historycznej, pod prąd przeważającego nurtu politycznej anatemy. Henryk Słabek ma wyrobioną pozycję w polskiej historiografii. Ma za sobą dobrą szkołę i lata pracy w solidnym środowisku naukowym Instytutu Historycznego PAN. To się czuje, czytając eseje zebrane pod hasłem “inaczej”. W istocie są to eseje o książkach. Od Witolda Kuli
Lublin był pierwszy (2)
Strajki na Lubelszczyźnie w lipcu 1980 r. w dokumentach i relacjach W poprzednim numerze przedstawiliśmy dokumenty o strajkach na Lubelszczyźnie w lipcu 1980 r. Dziś publikujemy kolejne relacje i materiały, w tym nieznany protokół z posiedzenia Biura Politycznego KC, pochodzące ze zbiorów Archiwum Dokumentacji Historycznej PRL oraz wydawnictwa “Miesiące” – “Przegląd Związkowy” nr 1/81, PRL w oczach STASI. Wstęp, wybór i opracowanie Grzegorz Sołtysiak Oświadczenie KSS KOR z 11 lipca 1980 (…) Konieczne jest natychmiastowe podjęcie energicznych działań,
